Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.08.1922, Page 30

76 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
viðstöðulítið, þegar sama sem enginn eyrir fékst hjá
kaupmönnum.
Þá þótti smælingjunum gott að losna við hlutdrægni
kaupmanna, sem veittu stórbændunum sæmileg kjör og
góðgerðir, en okruðu þess meir á hinum, sem þeir héldu
í skuldafjötrum.
Eins og áður er sagt gekk aðeins ein sveit í Húna-
vatnssýslu í K. S. í byrjun, en viðskifti hennar voru líka
taisvert mikil. Litlu eftir 1890 hætti Cogliill verslun við
ísland. í ársbyrjun 1893 gengu því Svínavatnsdeild og
Langdæladeild í K. S. og voru viðskifti þeirra allmikil
3 næstu árin, einkum hinnar fyrtöldu, undir deildarstjórn
Jóns á Guðlaugsstöðum, enda tók hann í deild sína ýmsa
utanfélagsmenn úr allri Austursýslunni vestan Blönduóss.
Sem dæmi má þess geta, að eitt árið flutti hann heim í
deild sína af aðalfundi K. S. kr. 6000,00, sem deildin átti
hjá félaginu við reikningslok og þótti það mikið fé á
þeim dögum og ekki áhættulaust að flytja og geyma slíkt.
Árið 1895 gekst Jón fyrir því, að K. S. gerði tilraun um
kaup vara erlendis gegn p e n i n g u m ú t í h ö n d og
lögðu deildungar hans fram nokkurt fé í því skyni, en
því miður varð lítið framhald á þessu.
í K. S. gátu menn fengið miklu fleiri vörutegundir
en í Vörupöntunarfélaginu, því að það útvegaði flestar
vörur er sveitabændur þörfnuðust, þó að það flytti einna
minst af vefnaðarvörum, enda var útlend vefnaðarvara
lítið notuð til sveita á þeim árum. Zöllner seldi vörurnar
„fob.“, þ. e. komnar á skip ytra, en félagið varð að sjá
um þær úr því og lagði félagið árin 1893—1895, 20—24°/0
á verð varanna fyrir sínum kostnaði, auk tolls í landssjóð.
Mikið bagaði félagið þessi árin, live lítið húsrúm það
hafði og var því farið dagfari og náttfari um allar deildir
þegar er pöntunarskipið hafnaði sig, til þess að láta fé-
lagsmenn vita og urðu þeir að bregða óðara við til að
sækja vöruna.