Fálkinn - 07.11.1962, Blaðsíða 38

j Með íiorskuiii
Framhald af bls. 35.
voru í þann veginn að fara í stríðið og
sem margir hverjir áttu ekki aftur-
kvæmt.
Eftir nokkurra daga bið í Halifax
fór norska flugsveitin um borð í E. s.
Cireassia og litlu síðar lét skipalestin
í haf austur á bóginn. Allt fór friðsam-
lega fram í fyrstu, en er skipalestin
átti eftir nokkurra dægra siglingu til
Reykjavíkur hilaðj önnur aðalvél Cir-
eassia. Skipalestin hélt áfram en tveir
tundurspillar voru skildir eftir til þess
að fylgja skipinu og gæta þess. Rétt
um sama leyti og bilunin átti sér stað
var systurskip Cireassia, sem var í sömu
skipalest skotið í kaf af þýzkum kaf-
báti og fórust þar mörg hundruð menn.
Én Cireassia komst klakklaust til ís-
lands og varpaði akkerum á ytri höfn-
inni í Reykjavík hinn 1. maí 1941.
Brezki herinn hafði reist braggahverfi
í Nauthólsvíkinni er hlaut nafnið Camp
Corbett. Þessa bragga rýmdu nú Bret-
ar fyrir norskum. Flugvélar flugdeild-
arinnar, Northrop sjóflugvélar komu
fijótlega til landsins og baráttan við
kafbátana hófst. Frá því verður sagt
i næsta kafla.
I»egar þýzka . . .
Framhald af bls. 29.
Síðan þreif hann skammbyssu úr
hulstri sínu og miðaði á þá:
„Hands up!“
Þjóðverjarnir voru fluttir tafarlaust
í bæinn, þar á meðal var yfirkyndari
á „Bahia Blanca“, sá eini sem vit-
að er til að hafi komið til íslands síðan.
Það var 17 árum seinna og var hann
þá skipverji á þýzkum togara og kom
þá til Reykjavíkur til að láta græða
fingur sinn.
Þýzku fangarnir voru flestir fluttir
í fangabúðir í Kanada en aðrir til Eng-
lands. Þeir týndu þó tölunni á leiðinni,
skipin voru skotin niður í hafi og þar
fórust sumir þeir sem höfðu komizt lífs
af er „Bahia Blanca“ fórst.
Flestir munu þó hafa haldið lífi og
undu vel hag sínum í kanadisku fanga-
Eruð þár áskrifandi að Fálkanun?
D E □ D 0
Ef svo er ekki bá er sínanúnerið
1221o og þér fáið blaðið sent
um hœl.
búðunum, þeir voru ekki látnir vinna
en fengu gott viðurværi. Yfirkyndarinn
hefur látið svo ummælt að þau ár sem
hann dvaldi í fangabúðunum hafi verið
beztu ár ævinnar.
Þeir Ólafur Ófeigsson og Antonio
Sohst hafa ekki sézt síðan þessir atburð-
ir gerðust. Eftir styrjöldina fékk Ólaf-
ur þó fregnir af starfsbróður sínum
þýzka með einkennilegum hætti.
Ólafur hætti sjómennsku að mestu
leyti í styrjaldarlok en fór þó einn túr
með nýsköpunartogarann „Marz“ árið
1948. Þá seldu þeir aflann í Cuxhafen.
Þegar togarinn renndi að bryggju þar
stóð aldraður maður og tók á móti kast-
línunni. Það fór ekki framhjá Ólafi að
maður þessi virtist ekki venjulegur
hafnarverkamaður. Það var eitthvað
fyrirmannlegt í fasi hans. Þegar „Marz“
hafði verið bundinn við bryggjuna
kom þessi maður að máli við skipverja
og spurði hvort hann mætti litast um
um borð. íslenzkir togarar báru þá af
fiskiskipum annarra þjóða hvað
glæsileik snerti og nýtízku útbúnað.
Var það auðsótt mál að lofa gamla
manninum um borð. Ólafur bauð hon-
um í káetu sína og þeir tóku tal saman
er sá þýzki hafði skoðað skipið. Þar
kom máli þeirra að Þjóðverjinn kvaðst
ekki alls óvanur sjómaður, sagðist hafa
verið á sjó hér áður og raunar verið
skipstjóri.
„Var það á togurum?“ spurði Ólafur.
O-nei, ekki vildi karl meina það.
Síðan spurði hann Ólaf hversu fjöl-
menn áhöfn væri á togaranum.
,.Við erum 30 á ísfiskveiðum,“ svar-
aði Ólafur, „en hvað hafðir þú marga
undir þinni stjórn?“
„Ellefu hundruð manns,“ svaraði
gamli hafnarverkamaðurinn hógvær-
lega.
Það kom þá upp úr kafinu að Þjóð-
verjinn hafði verið skipstjóri á einu
stærsta og glæsilegasta farþegaskipi
Þýzkalands, línuskipinu ,,Bremen“.
Hann hét Scháfer og var commodore að
tign, en íslenzk tunga á ekki sambæri-
legt sæmdarheiti.
í káetu Ólafs var uppi Ijósmyndin
af skipbrotsmönnunum á „Bahia
Blanca“. Commodore Scháfer rýndi
nokkra stund í myndina og sagði svo:
„Þarna er maður sem ég kannast við!“
Hann benti á Sohst skipstjóra. Það kom
í ljós að þeir höfðu verið saman í
fangabúðum í Kanada. Scháfer hafði
komið sér vel í fangelsinu enda hafði
hann alla tíð verið andsnúinn nazism-
anum og Bandamenn höfðu jafnvel
trúað honum sjálfum til að stýra risa-
skipinu „Bremen“ í brezka höfn, þegar
það var hertekið. Sohst hafði hinsveg-
ar ekki farið í launkofa með hollustu
sína við stefnu stjórnarinnar. Hann
var einn þeirra sem var langþreyttur á
upplausninni sem ríkti í Þýzkalandi
áður en Hitler hrifsaði til sín völdin í
Þýzkalandi og batt við hann nokkrar
vonir.
Þegar styrjöldinni linnti loks að
fimm árum liðnum og löndin voru leyst
undan viðjum stríðsveldanna hvert af
öðru, voru rifjaðir upp ýmsir atburðir
er legið höfðu í þagnargildi þann tíma
er mestu hamfarir geisuðu í álfunni.
Meðal annars var minnst á björgun
skipshafnarinnar af „Bahia Blanca“.
Eftir lok stríðsins komu saman nokkrir
yfirmenn af togaranum „Hafsteini" á
heimili austurríska aðalræðismannsins í
Reykjavík, Júlíusar Schopka. Þar var
þeim veitt viðurkenning frá Sambands-
lýðveldi Vestur-Þýzkalands. Ólafur
Ófeigsson skipstjóri hlaut vindlinga-
öskju úr silfri til minningar um þennan
atburð en aðrir veski úr silfri.
Sohst skipstjóri mun enn á lífi í
Þýzkalandi.
Ólafur Ófeigsson er nú sextugur að
aldri, er sístarfandi við útgerð og fisk-
vinnslu. Fyrirtæki þeirra bræðra er
landsfrægt, togarar þeirra hafa alla tíð
verið happaskip, aflasæl og auðnudrjúg.
Ólafur lætur lítið yfir þegar hann
er inntur eftir hinu frækilega björgun-
arstarfi sínu. „Þetta var ósköp auðvelt
og svosem ekki neitt“, segir hann. Það
hefur því þurft að leita til annarra
sjónarvotta um snarræði hans og þraut-
seigju, er hann bjargaði skipverjum af
„Bahia Blanca“ þann 10. janúar 1940.
Jafn mörgum mönnum hafði þá ekki
verið bjargað úr sjávarháska við strend-
ur íslands.
Fnrðuleg fyrirbæri
Framhald af bls. 24.
hleypti af stokkunum. Átti unga stúlkan
að hafa orðið fyrir skipinu, þegar það
rann fram og hafa beðið þar bana. Síð-
an á hún að hafa fylgt skipinu og sé sú,
er kemur á kojustokk skipstjóranna á
stundum.
(Jónas Guðmundsson stýrimaður
skrásetti eftir frásögn Sigurðar Sumar-
liðasonar skipstjóra).
RAFÐA FESTm
Framh. af bls. 24.
ur svo maðurinn með peningana. Hún
tekur hendur móður sinnar og strýkur
þær biðjandi.
— Gefðu mér svo sem hálfan annan
mánuð. Bara fimm eða sex vikur! Þá
verður allt komið í lag!
Móðir hennar finnur að 'hún fær
ekki hnikað Kristínu frá skoðun sinni.
— Jæja, þá segjum við það, sVarar hún
og lætur undan. — Eftir tvo mánuði
kem ég aftur frá Helsingfors. Ef þú lof-
ar mér því að þurfa þá ekki nýjan um-
hugsunarfrest, skal ég hafa þolinmæði
þangað til.
— Því lofa ég þér! Alveg ákveðið!
svarar Kristín.
Og í fyrsta skipti á ævinni segir hún
nú ósatt.
38 FALKINN