Tímarit iðnaðarmanna - 20.12.1941, Page 10

Jólahefti Tímarits iðnaðarmanna 1941
Séra Páll Sigurðsscm:
SKILYRÐI FYRIR FARSÆLD OG FRELSI
Þessi ræða er tekin upp úr Helgidagaprédik-
unum séra Páls Sigurðssonar^ sem Sigurður
Kristjánsson gaf út í Ileykjavík 1894. Ilæðan
er samin og flutt í Gaulverjabæ 1882, mislinga-
og harðindaárið mikla. Þótt nú ári vel í landi
voru, er hollt að beina huganum að liðnum hörm-
ungum um leið og hugleiddur er sígildur kristi-
legur sannleiki, sem séra Páll hefir svo meist-
aralega flutt sóknarbörnum sínum fyrir hálfri
öld. Prédikanabók hans var mjög mikið lesin
um aldamótin og lengi þar á eftir, en er nú í
fárra höndum. Hún hafði mikil áhrif á trúarlífið
í landinu og menn fundu að í ræðum hans var
fólginn „heilagur, almennur, kristilegur sann-
leiki“, eins og séra Eggert Briem komst að orði
um þær.
Myndin af prestshjónunum, sem fylgir ræð-
unni, lánaði mér sonur þeirra, Árni Pálsson,
prófessor, en myndin af Gaulverjabæ og kirkj-
unni, sem séra Páll messaði í, er fengin hjá
Jóni biskupi Helgasyni og hafði hann sjálfur
teiknað hana 18. sept. 1892.
S. J.
Guðspjall: Matt. 9, 1—8.
Vér höfum, bræður mínir, fyrir guðs náð, séð
ennþá ein tímamót æfi vorrar; því að sumarið
er á enda, en veturinn fer í liönd. Vér getum
ekki annað en fundið til þess, að þau hin síð-
ustu misseri, sem yfir oss liafa liðið og ekki
sizt ltið útliðna sumarmisseri, liafa verið oss
liarla erfið sökum þeirra harðinda, er gengið
liafa yfir landið af völdum náttúrunnar. Sum-
arið gekk í garð með óvenjulegum harðviðrum,
er gengu svo nærri eign og atvinnu vorri, að
margur mun að ]>ví húa. Það leikur varla efi
á, að undanfarin misseri hafi, að því er tíðar-
farið snertir, náð hinu harðasta, sem hér er
um að gjöra; enda fullyrða þeir, er þekkja til
sögu landsins, að tæplega muni finnast i ann-
álum dæmi þess, að óblíða náttúrunnar skari
fram úr því, sem vér höfum nú átt að venjast
um hríð. Og þó liefir ekki verið „ein báran
stök“, þar eð ofan á óhlíðu tíðarfarsins hefir
hætzl landplágu sótt, er þjáði landsfólkið i
sumar, einkum hina yngri kynslóð, og færði
mörgu heimili hæði tjón og sorg. Þessi eru þau
tíðindi, sem helzt hafa gerzt vor á meðal, og
þýðir ekki að draga úr því, er satt er eður segja
ástandið hetra en það er. Hitt er annað mál,
að þetta getur gefið oss efni til ýmislegra hug-
leiðinga. Ég vil taka það fram, að þetta harð-
æri, sem gengur yfir landið, sýnir tvennt, sem
hvorttveggja er athugavert. Fyrst sýnir það, að
vér erum að ýmsu leyti betur á vegi staddir nú,
en forfeðui-nir voru á fyrri öldum, þegar fólk
dó úr hungri nálega hvenær, sem árferði hall-
aði. Að þessu leyti er þá sönnun komin fyrir
því, að ])jóð vor er að endurlifna til nýs lífs
og liefir náð þeirri framför i ýmsu, sem fvrri
aldirnar höfðu ekki af að segja. Þessum sann-
leika má ekki neita; þvi að hann er of gleðileg-
ur til þess. Það getur ekki dulizt, að andlegir
kraftar eru farnir að hreyfa sig í þjóðlíkaman-
um, kraftar, sem miða til að Iialda lionum uppi
og verja hann áföllum og óförum fyrri tím-
anna. Þetta er nú annað af því tvennu, sem ár-
ferðið sýnir. Hitt, sem það sýnir jafnglögglega,
er það, að þótt framförin sé óneitanlega nokk-
ur, ])á er hún enn sem komið er hvergi nærri
til hlítar eða viðunandi. Sá hnekkir, sem vér
8