Fréttablaðið - 12.11.2009, Blaðsíða 20

20 12. nóvember 2009 FIMMTUDAGUR
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Í Hamraskóla í Grafarvogi
er lögð sérstök áhersla á
ritlist til að sameina þræði
íslenskunáms og tjáningar
og örva ímyndunaraflið.
Kristjana Friðbjörnsdóttir
kennari segir árangurinn
vonum framar. Hún skrifar
líka barnabækur og segir
skólastarfið hafa komið
sér að miklu gagni þegar
hún skrifar um svaðilfarir
einkaspæjarans Fjóla Fífils.
Ritlistarverkefnið hefur staðið
yfir í nokkur misseri í Hamraskóla
í Grafarvogi. Upphafið má rekja til
þess að Kristjönu og fleiri kenn-
urum fannst þau þurfa að leita
að óhefðbundnum leiðum til að
kveikja áhuga nokkurra nemenda
á íslensku og námi almennt.
„Þetta byrjaði með því að við
vorum að kenna drengjum sem
höfðu engan áhuga á íslensku-
námi,“ segir Kristjana, sem kenn-
ir níu til tíu ára gömlum krökk-
um. „Við lögðum höfuðið í bleyti
um hvernig væri hægt að virkja
hann og litum meðal annars út
fyrir landsteinana. Við komust
í samband við skóla í Bretlandi,
sem leggur áherslu á ritlist í sínu
kennslustarfi og hann hefur verið
okkar leiðarljós frá upphafi.“
Í ritlistarnáminu eru allir þætt-
ir íslenskunnar samþættaðir. „Um
leið og krakkarnir eru að skrifa
vinna þeir með málfræðina, staf-
setningu, greinarmerki og svo
framvegis. Og auðvitað ýta undir
sköpunargáfuna. Stór partur af
kennslunni er að koma með ólíkar
kveikjur í stað þess að segja krökk-
unum að skrifa sögu um eitthvað
tiltekið mál. Við reynum að fara
ólíkar leiðir, drögum kannski fram
legókassa og biðjum krakkana um
að kubba einhverja ákveðna sýn og
skrifa svo út frá því. Við reynum
að nálgast hlutina aðeins á ská til
að örva ímyndunaraflið. Það eru
ekki allir fæddir rithöfundar.“
Kristjana segir verkefnið
hafa gefið góða raun
strax frá upphafi og
fljótlega verið útvíkk-
að þannig að allir
krakkar gætu tekið
þátt í því. „Krökkunum
finnst þetta frábært og
við náum ótrúlegustu
hlutum úr ólíklegustu
krökkum; nemendur sem
skrifuðu ekkert áður láta
nú gamminn geisa á blað-
inu.“
bergsteinn@frettabladid.is
Ung Grafarvogsskáld í Hamraskóla
KRISTJANA MEÐ NEMENDUM SÍNUM Segir ritlistarverkefnið hafa gefið góða raun. Krakkar sem höfðu áður lítinn áhuga á skriftum
láti nú gamminn geisa á ritvellinum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Árið 1700 var styttra en önnur
ár Íslandssögunnar. Nóvember-
mánuður það ár var jafnframt
styttri en aðrir mánuðir, því
heilum ellefu dögum var sleppt
svo aðeins nítján voru eftir.
Þetta fór þannig fram að eftir
16. nóvember það ár kom 28.
nóvember. Ástæðan er sú að
tekið var upp nýtt tímatal. Í
staðinn fyrir gamla tímatalið,
sem kennt var við Júlíus Caesar,
var tekið upp nýtt tímatal kennt
við Gregor páfa. Gregorska
tímatalið er frábrugðið því
gamla að því leyti að aðeins
fjórða hvert aldamótaár er
hlaupár.
FRÓÐLEIKUR
STYSTA ÁRIÐ
Meðfram kennslustörfum skrifar Kristjana barnabækur. Á dögunum
kom út þriðja bók hennar um ævintýri einkaspæjarans Fjóla Fífils.
Hún heitir Sverð Napóleons, en áður höfðu komið út bækurnar
Skuggaúrið og Lausnargjaldið.
Kristjana kveðst sjálf vera forfallinn áhugamaður um einkaspæjara
og lesi mikið af reyfurum og horfi á leynilögguþætti í sjónvarpinu.
„Sá áhugi skilaði sér í Fjóla Fífils, það er ábyggilega heilmikið af
sjálfri mér í honum.“
Kristjana segir ritlistarverkefnið í Hamraskóla hafa komið sér að
góðum notum við skriftir.
„Ég hef lært ótrúlega mikið af þessu, til dæmis um hvernig á að
byggja upp sögu, sem ég vissi þó þó nokkuð um fyrir. Ég prófa
bækurnar á nemendum mínum; ber undir þá hugmyndir og
hlusta á hvað þeir hafa til málanna að leggja. Það sem Fjóli er að
gera tengist oft því sem er að gerast í kennslustofunni í það skiptið.“
ÆVINTÝRI FJÓLA FÍFILS
Engar fréttir, góðar
fréttir
„Ekkert hefur breyst hjá
okkur. Ég hef ekki orðið var
við það.“
JÓHANNES JÓNSSON, KENNDUR
VIÐ BÓNUS.
Fréttablaðið, 11. nóvember.
Brj(m)álæði
„Þetta kallar þingmaðurinn
brjálaða leið sem mér finnst
dálítið merkilegt þegar við
erum að tala um þrepa-
skipt skattkerfi eins og hin
brjáluðu Norðurlönd hafa til
dæmis gert.“
KATRÍN JAKOBSDÓTTIR, MENNTA-
MÁLARÁÐHERRA.
Morgunblaðið, 11. nóvember
„Það er allt fínt að frétta úr þessari sveit,“
segir Erla Ívarsdóttir á Geirlandi.
„Síðustu helgi var Safnahelgi á Suður-
landi um allt Suðurland og líka hér hjá
okkur. Kirkjubæjarstofa stóð fyrir þessu
hér á svæðinu og var með sýningu.
Það var hægt að hittast á bókasafn-
inu og hlusta á upplestur. Síðan var
kórsöngur og fyrirlestrar um fornminjar
sem verið er að skoða hér og um gamla
sagnahefð hér í Skaftafellssýslu sem
er gersamlega frábær. Um daginn var
kaffi með þjóðlegu meðlæti og
villibráðarveisla um kvöldið,“
segir Erla um viðburðina um
síðustu helgi.
Helgina þar á undan var
uppskeruhátíð í Skaftár-
hreppi. „Þá opnuðu fyrirtæki
og bændur í sveitinni dyr sínar og það
var hægt að kíkja og skoða hvað væri
um að vera. Boðið var upp á ýmsar
veitingar og laugardagurinn endaði
með góðu kvöldi á Hótel Kirkju-
bæjarklaustri. Á sunnudeginum var
messað í Skaftártungu og haldið
bögglauppboð. Þannig að við sitjum
ekki auðum höndum hérna í sveit-
inni,“ segir Erla sem kveður haustið
þar eystra hafa verið afar gott með
yndislegu veðri:
„Það er gott fyrir alla,
bæði fólk og fénað.
Það gengur sem sagt
allt vel og ég held
að það séu bara
allir ánægðir með
það.“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? ERLA ÍVARSDÓTTIR Á GEIRLANDI
Sitjum ekki auðum höndum
Fjölskylduspil
ársins er komið!
Sprengjuspilið er
æsispennandi orðaleikur
fyrir alla.
Spilin fást í Office 1.
Ég ætla að
spara í ár!
PI
PAPA
PI
P
PIPI
RRR
\\\\\
W
A

TB
W
A

TB
W
A

W
A
TBTT
••
A
•
A
••
SÍ
A

SÍ
A
S
ÍASÍ
A
SÍ
AÍ
9
3
9
333
9
9
3
9
9
1991
9
9
19
■ Orðið „eitthvað“ er oft
notað með vafasömum hætti í
íslensku nútímans. Setningar
á borð við „Þetta er eitthvað
sem mig langar að gera“ og
„Það er eitthvað sem ég hef
ekki lagt áherslu á“ eru nú
algengar, en betra væri „Mig
langar að gera þetta“ og „Ég
hef ekki lagt áherslu á það“.
Setningar af þessu tagi má
gjarnan rekja til þess að fólk
er með enska orðið „some-
thing“ í huga en gætir ekki að
því að það þýðir ekki endilega
það sama og íslenska orðið
„eitthvað“. Á ensku er orðið
notað um eitthvað ákveðið,
sem mælandi veit hvað er, en
á íslensku er merkingin nær
því að vera „bara eitthvað“ út
í bláinn, sem mælandinn veit
ekki hvað er. Íslenska orðið
„nokkuð“, sem er nær merk-
ingu „something“, færi oft
betur en jafnvel betra er að
tilgreina nánar hvað átt er við.
Stundum þarf líka að umorða
eða jafnvel sleppa orðinu,
þegar það bætir engu við það
sem sagt er.
Þetta er eitthvað sem við
Íslendingar þurfum að laga …
afsakið, þetta þurfum við að
laga. - mt
TUNGUTAK
Eitthvað