Vikan - 18.01.1968, Síða 25

bjó skammt frá Galveston og
átti fjölda kvikfjár.
Og viti menn. í annálum í
New Orleans frá þessum árum
stendur skrifað, að John nokk-
ur Smith frá Galveston hafi á
árabilinu 1854 til 1856 keypt
þræla í borginni. Charlie segir
að maðurinn, sem keypti hann,
hafi heitið John Smith, verið
höfuðsmaður að tign og átt hús
bæði í New Orleans og Texas.
„SVO KOM FRELSIÐ . . . “
— Ég ólst upp í húsi Smiths
höfuðsmans. Strákurinn hans,
John, mun hafa átt að eignast
mig, þegar hann yrði fullorðinn.
Þegar Charlie var tuttugu og
eins árs, „kom frelsið", segir
hann. Smith höfuðsmaður sagði
að nú væri hann frjáls maður.
En Charlie varð kyrr hjá hús-
bændum sínum.
Svo handgenginn var Charlie
Smith höfuðsmanni, að hann
hefur sjálfsagt tileinkað sér
ýmsar af skoðunum húsbónd-
ans. Um Lincoln forseta segir
hann til dæmis: „Abraham
Linoum, hann var slæmur.
Hann frelsaði engan. Nei, það
var Abraham Lincum, sem kom
fram með Jim Crow-lögin,
sérðu. Mestur hluti þess hroða,
sem þú lest í sögubókunum er
hrein vitleysa. Sjálfur kann ég
ekki að lesa, en ég veit hvað ég
segi, því á þeim árum var ég
orðinn fulltíða maður.
Skýring Charlies á borgara-
styrjöldinni er einföld: Hún skall
á af því að Norðurríkin gáfu
þrælana upþ á bátinn, segir
hann, — og þau vildu að Suð-
urríkin gerðu slíkt hið sama.
En það vildu Suðurríkin ekki.
Nú, þetta er ekki annað en hver
maður veit. En ég veit hvernig
á því stóð. Það var af því að
ráðsmennirnir á búgörðunum og
plantekrunum gátu haft blökku-
stúlkurnar eins og þeir vildu. Ef
stúlkurnar voru ekki til í tusk-
ið, þá voru þær hýddar. Og þær
vildu auðvitað ekki láta hýða
sig. Svo að þessvegna vildu
ráðsmennirnir ekki að þræla-
haldið yrði afnumið. Þessvegna
varð stríð, og þessvegna kalla
Suðurríkjamenn Norðurríkja-
menn Janka.
PRESTURINN STRAUK
MEÐ PENINGANA
Smith höfuðsmaður dó og
heimilið leystist. upp. Charlie
flakkaði um Suðurríkin. Hann
vill ekki greina frá ástæðunni
til þess að hann fór frá Texas.
Og hann steinþegir þegar reynt
er að fá fram eitthvað um líf
hans á tímabilinu frá 1900 til
1930. Hið eina sem hann fæst til
að segja er að hann hafi unnið
fyrir Johnny Hall við Yellow
Road í Alabama.
— Fyrst eftir að ég byrjaði að
vinna þar, héldu sumir að ég
ætti einhver ósköp af pening-
um, af því að ég var góður i
póker. Svo að þeir bræddu með
sér að drepa mig og ræna. En
þetta sunnudagskvöld var ég
veikur og lá í rúminu. Þeir héldu
að ég væri úti. Við drögum á
barkann á honum og förum svo
okkar leið með peninginn, sögðu
þeir. En þeir gripu í tómt. Þeg-
ar þeir voru farnir, sendi ég
dreng til prestsins og bað hann
að koma. Ég lét prestinn taka
peningana — um þrjú hundruð
dollara — til geymslu. En þá
sömu nótt strauk guðsmaður-
inn bæði með peningana og
konu safnaðarformannsins.
Að ári liðnu þóttist ég einu
sinni koma auga á prestinn í
kirkju. Þessi, sem ég sá, líktist
honum að minnsta kosti svo mik-
ið ,að ég skaut á hann í gegnum
gluggann. En Drottinn ýtti við
hendi minni, svo að ég hitti ekki.
NÆSTUM DAUÐUR
ÚR ÞRÆLDÓMI
— Svo tóku þeir mig og fóru
með mig í réttarsalinn, þar sem
ég sagði við dómarann: „Þenn-
an náunga,“ sagði ég, „þennan
náunga skýt ég undireins og ég
fæ færi á honum aftur! Og mér
er alvara. Sjái ég hann, og viti,
að það er hann, þá skýt ég. Og
ég missi ekki marks næst!“
En svo kom Ruthie, yngsta
dóttir Smiths höfuðsmanns, að
sækja mig. Ég skrifaði henni —
eða réttara sagt vinur minn einn
góður.
Og Ruthie, hún stóð upp í
réttarsalnum og sagði: „Herra
dómari, nú hættið þér að spyrja
Charlie, ef þér vilduð vera svo
vænn!“ „Hver eruð þér og hvað
viljið þér hingað?" spurði dóm-
arinn. Og hún svaraði: „Ég er
Ruthie Smith frá Texas,“ sagði
hún, „og Charlie gætti mín þeg-
ar ég var smákrakki. Og nú er
ég komin til að taka hann með
mér heim.“ Þetta var árið, sem
McKinley var skotinn (1911).
— Þaðan í frá fóru repúblik-
anar með völdin. Og meðan þeir
réðu, var ekki borgað tímakaup,
heldur dagkaup. Einn dollar á
dag, svo að maður varð sann-
arlega að hafa sig allan við.
Maður drap sig næstum úr
þrældómi. Og þegar McKinley
var skotinn, þá tók Teddy Roose-
velt við. Hann fór með völdin í
þrjú ár. Og þegar næst áttu að
vera kosningar, lofaði hann að
hjálpa verkamönnunum. Og þá
fóru launin að hækka, og síðan
hafa þau alltaf verið að hækka.
Og hinn Rooseveltinn, hann var
frændi hins fyrra, og þessi tveir
Rooseveltar hafa gert meira fyr-
ir fólk en nokkrir aðrir menn.
Að vísu gerði forsetinn, sem
drepinn var fyrir tveimur ár-
um, líka mikið gott, en þú veizt,
að maður af hans gerð ræður
ekki við neitt, þegar til alvör-
unnar kemur.
Frá Alabama fór Charlie til
Missisippi. — Þar vann ég við
sögunarmyllu — en að vísu ekki
í myllunni sjálfri. Ég var öku-
Framhald á bls. 41
3. tbi. VIKAN 25