Vikan - 18.01.1968, Blaðsíða 50

Ég tók pakkann og stakk honum
í vasa minn.
Þegar maísuppskeran var um
garð gengin og kornið selt, óleit
ég það viturlegt af mér að hverfa
á brott, áður en ég lenti í einhveri-
um vandræðum.
Nokkrum vikum síðar sat ég í
lestinni, á leið til höfuðborgarinnar.
Lestarferðir koma oft á kynnum
milli fólks.
Tveir herramenn, báðir innfædd-
ir, sátu andspænis mér. Þeir spurðu
hvort ég væri ekki til í að spila
tuttugu og einn við þá. Ég sam-
þykkti. Við spiluðum um bjór, sem
var framreiddur í lestinni, og héld-
um okkur að spilamennskunni,
þangað til 'við vorum orðnir leiðir
á henni.
Svo fórum við að rabba saman,
og miög fljótlega snerist samtalið
um Ameríkana, sem voru búsettir í
lýðveldinu. í hvert sinn sem eitt-
hvað var hallað á Ameríkana,
sögðu þeir hæversklega:
— Við eigum ekki við yður eða
yðar líka.
Svo hlógu þeir og ég lét einhver
orð falla um þá innfæddu, svo hló
ég og sagði að þetta segði maður
aðeins til að segja eitthvað, ég
hefði sannarlega ekkert á móti íbú-
um þessa lands, síður en svo, mér
líkaði eins vel við þá og mína eig-
in landsmenn. En það væri nú einu
sinni þannig að aliir hefðu góðar
og slæmar hliðar, sama hvert þjóð-
ernið væri.
— Það er þó satt og rétt, herra,
sagði annar. — Það eru margir
Norte-Americanos hér, sem orsaka
mikil vandræði í landi okkar.
— Ég veit það, herra. Það eru
til dæmis olíukóngarnir, námufyrir-
tækin, ávaxtakaupmenn og banka-
fyrirtækin, sem vildu eflaust ætt-
leiða eitt ríkið af öðru hér suður
frá, og innlima það í Bandaríkin.
— Já, þeir líka, sagði hann, —
en ég var ekki að hugsa um þessa
stóru. Ég var að hugsa um aðra
gringóa. O, fyrirgefið orðbragðið,
góði herra. Það sem ég átti við er
það, að hér er fullt af alls konar
glæpamönnum, sem flýja undan
hegningu I Bandaríkjunum og halda
sig örugga hér, og beita brögðum
sínum á sakleysingjana sem hér
búa.
— Já, auðvitað er slíkt til, sam-
þykkti ég, Já, þeir halda sig ör-
ugga hér.
— Ekki ef ég næ til þeirra, sagði
sá sem var lítill og þybbinn. —
Ekki ef ég hef hendur í hári þeirra.
í mínu héraði þrífast ekki slíkir
hundar. Þeir fá hvergi friðland, ég
er alls staðar á hælum þeirra. Og
þegar ég næ þeim læt ég þá finna
fyrir því. Ég læt samstundis gera
þá landræka.
— Eruð þér kannski hinn opin-
beri ákærandi? sagði ég til að gera
honum til geðs.
— Ekki enn þá, en það getur
komið að því. Nú er ég lögreglu-
stjóri í héraðinu San Vincente
Legardilla. Vitið þér hvar það hér-
50 VIKAN 3- tbl-
að er? Hafið þér nokkurn tíma
komið þangað?
— Hver? Ég? — Nei, aldrei á
ævinni, sagði ég sakleysislega.
Maður verður alltaf að segja sann-
leikann, þegar maður talar við lög-
reglustjóra, dómara eða opinbera
ákærendur. Það er eina leiðin til
að lifa ánægiulegu lífi. En ég gat
ekki gert að því að ég var svolítið
tortrygginn gagnvart þessum tveim
herramönnum, vegna þess að San
Vincente Legardilla var einmitt það
hérað þar sem ég hafði leigt og
ræktað lítinn bómullarakur, þar sem
ég hafði búið í kofa meðal fólks-
ins í þorpinu, fólksins, sem var svo
sakleysislegt, að það var líkast
hreinþvegnum englum, sem prýddu
myndir dýrðlinganna.
Lögreglustiórinn var auðvitað
fullviss um, að ég hafði aldrei kom-
ið r.álægt þessu héraði, þess vegna
gat hann talað frjálslega við mig.
— í héraði mfnu búa nokkrir
Norfe-Americanos, sumir reka
verzlun, aðrir rækta bómull, og
enn aðrir rækta nautgripi. Þetta
eru heiðarlegir og góðir menn, sem
borga skatta sína skilvíslega, og
hlýða landslögum í einu og öllu.
Enginn þeirra hefur bakað mér
óþægindi. Þetta er yfirleitt vel
menntað fólk og f töluverðum efn-
um. Þetta er fólk sem við erum
hreykin af, herra, landsmenn yð-
ar, sem við vildum gjarnan fá sem
ríkisborgara.
— Já, ég hef hitt slíkt fólk, það
er synd að það skuli ekki vera
kyrrt í sínu heimalandi, sagði ég
með sannfæringu.
Lögreglustjórinn veitti orðum
mínúm enga athygli. Hann vildi
tala, og ég lét hann hafa frið til
þess. Það er mín bezta skemmtun
að hlusta á fólk tala eins og það
lystir. Maður er miklu betur liðinn
fyrir það að lofa fólki að tala,
heldur en að tala siálfur. Svo hann
hélt áfram, fór að segja mér frá
einhverjum vesaling sem hafði bú-
'ð í héraði hans, og að þvf er
virtist, gert honum lífið leitt á
stundum. Hann sagðist vera full-
viss um, að þessi náungi væri eft-
irlýstur fyrir morð, þófnaði, nauðg-
un, innbrot og eiturlyfjasmygl, og
jafnvel fyrir að selja ónýtar málm-
námur. — Ég veit ekki ennþá, hvern-
ig hann komst inn í hérað mitt,
eða hvað hann hafði fyrir stafni.
Hann þóttist fást við búskap, eða
leita að olíu, en í raun og veru var
hann flækingur, sem átti ekki einu
sinni garmana utan á sig. Hann
borgaði aldrei leiguna af búgarð-
inum, eða húsaleiguna fyrir glæsi-
legt hús sem hann bjó f.
— Það gæti verið að vesalings
maðurinn hafi ekki haft neina pen-
inga, sagði ég.
— Það getur verið, ég ætla ekki
að áfellast hann fyrir það. Dios
mio, óheppnin getur margan mann-
inn hent. En það sem fór hræði-
lega í taugarnar á mér var það
sem hann gerði í héraðinu. Hann
var skottulæknir. Ekki svo að skilja
að ég hefði heimtað af honum skit-
ríki, iafnvel þótt hann hefði sprett
upp holinu á einhverjum, en hann
læknaði stigamennina af skotsár-
um, þegar við vorum búnir að
skjóta á þá. Það gerði mig alveg
æfan. Ef hann hefði ekki verið,
hefðum við haft hendur í hári
þeirra allra. Vegna aðgerða hans
náðum við engum af þessum
skepnum. Hann hélt hlífiskildi yfir
þeim, þekkti hvert einasta hús og
kofa, sem þeir bjuggu í og földu
sig. Verst af öllu var, að hann lét
ekki sitja við það eitt að lækna þá
af sárum sínum, heldur lét hann
þá hafa einhvern töfradrykk, sem
gerði þá ósýnilega, og þess vegna
heppnaðist þeim allt. Hann gerði
þeim viðvart um komu hermann-
anna með senditækium og Ijós-
merkjum. Og það var ekkert smá-
ræði, sem hann græddi á þessu.
Stigamennirnir færðu honum pen-
inga í haugum. Þessi maður hefur
ábyggilega haft tíu sinnum meiri
tekjur en ég. Og í ofanálag kenndi
hann stigamönnunum ensku, svo
þeir gátu líka skilið amerísku bænd-
urna, ráðizt á þá og rænt þá.
Madre mia, það sem ég reyndi til
að ná i þennan þrjótl Fjórum sinn-
um fór ég með heila herdeild
til að ná honum. Þér eruð það vel
greindur, að þér getið fmyndað yð-
ur hve kostnaðarsamt þetta var
fyrir ríkið. Þér vitið, að maður get-
ur ekki gert neitt án peninga. Allt
kostar peninga og jafnvel lögreglu-
stjóri verður að lifa líka. Maður
getur ekki unnið endurgjaldslaust,
aðeins vegna föðurlandsástar. Ég
fékk margar ákúrur frá stjórninni,
stundum var mér jafnvel hótað að
svifta mig embætti, ef ég gæti ekki
komið á reglu í héraðinu. Ég sendi
auðvitað nákvæma skýrslu, sextfu
vélritaðar síður. Nú hefur stjórnin
loksins viðurkennt, að ég hafi gert
allt sem f mínu valdi stóð, og yfir-
völdin vita nú að það er ómögu-
legt að ráða við þessa fjandans
stigamenn, ef þeir hafa einn gringo
sér til aðstoðar.
— Náðuð þér nokkurn tfma f
þennan gringo?
— Nei, aldrei. Hann var svo slótt-
ugur, svo fjandans ári slunginn, ég
sá hann aldrei. Þess utan var hann
læknir skæruliðanna og þeir vörðu
hann með hnúum og hnefum, því
þeir máttu ekki missa hann. Þetta
veit stjórnin núna. En einhvern
tíma kemur að því að við náum
honum. Við höfum gert öllum lög-
reglustöðvum lýðveldisins viðvart.
Það eru bara vandræði að við höf-
um enga mynd af hounm.
— Hvaða hegningu fær hann ef
þið náið honum?
— Oh, hann verður annaðhvort
skotinn eða sendur í lífstíðarfang-
elsi.
— Er þessi gorilla ennþá í hér-
aði yðar? spurði hinn samferðamað-
urinn.
— Nei, hann hvarf eina nóttina.
Við vorum búnir að hita honum
svo, að hann sá sitt vænsta að
flýja. Og trúið mér, herra, sfðan
hann fór hefur ekki orðið vart við
stigamennina. Það hefur ekki ver-
ið svona friðsælt í mörg ár. Á þessu
getið þér séð hvað einn slfkur ná-
ungi, Iítilfjörlegur eins og aðeins
gringoar geta verið, — ó, fyrirgef-
ið, herra, getur gert löghlýðnu og
guðhræddu fólki.
Þegar við komum til San Juan
del Rio, komu tveir lögreglumenn,
sem lögreglustjórinn þekkti, inn f
lestina, og hófu upp langar sam-
ræður við samferðamenn mína
tvo. Þeir litu við og við tortryggn-
islega til mín, eins og þeir könn-
uðust eitthvað við mig. Ég hugsaði
því að hyggilegast væri fyrir mig
að koma mér burt, meðan þeir
voru svona sokknir ofan f samræð-
urnar.
Ég vissi að lögreglan, sérstak-
lega þeir óeinkennisklæddu höfðu
í frammi alls konar brögð, svo mér
þótti öruggara að fara af lestinni
á síðustu stöð fyrir utan höfuðborg-
ina, og taka mér far með strætis-
vagni inn f borgina.
Eftir á að hyggja, ég vissi aldrei
hversvegna nemendur mínir vildu
læra ensku, nema ef vera skyldi
að þeir hafi viljað tala við naut-
gripi Ameríkananna á þeirra eigin
máli. Allt sem ég hafði haft upp
úr læknislistinni, var ein krukka af
hunangi, ágætis hunangi, tvær
tylftir af eggjum og nokkur pund
af nautakjöti. Það er vissulega ekki
nóg til að láta setja sig í fangelsi
á Islas Marias f þrjátfu ár. . . .
☆