Vikan - 06.05.1970, Síða 25

Hinn keisaralegi vagn ók fram hjá brúnni, en Milly skeytti
því engu, ekki fyrr en hún heyrði fólkið í kringum sig segja: -
Þetta er Jóhann Salvator, erkihertogi... Þá leit
hún upp, - og á næsta augnabliki varð hún að grípa
um handriðið, til að hníga ekki niður.... Erkihertogi -
erkihertogi.... En það var Gianni sem sat í vagninum!
3. HLUTI
píennar
ket^araleaa ttgn
Milly og Jóhann Orth voru daglega sam-
an. Þau sátu á kyrrlátum, afskekktum veit-
ingahúsum, gengu um í Vinarskóginum eða
fóru í bátsferðir á Dóná.
En hvað sem þau gérðu sér til dægrastytt-
ingar, þá fannst Milly hver stund sem hún
var með Jóhanni Orth dásamleg. Henni hafði
aldrei dottið í hug að samvistir við nokkurn
mann gætu verið svona unaðslegar. Allt
annað var svo lítið og auðvirðilegt, — jafn-
vel það að Berta Lindt sýndi henni lítilsvirð-
ingu, eða lét sem hún tæki ekki eftir henni.
Þannig hafði það verið síðan veizlan var hjá
Makart, sællar minningar, þegar Jóhsinn
Orth hafði bjargað henni frá hinum and-
styggilega baróni.
Milly tilbað Jóhann Orth, frá því hún sá
hann í fyrsta sinn.
Það var eins og hún væri slegin töfrum,
— hún varð að hlusta á rödd hans, horfa í
augu hans og kyssa hann. . . .
Þegar hún fór heim með honum í fyrsta
sinn, varð hún undrandi þegar hún sá að á
nafnskiltinu stóð: F. von Laaba.
Þetta er íbúð vinar míns, sagði hann.
Ég hef ekki fast heimilisfang í Vín.
Hún spurði ekki frekar. Var það svo áríð-
andi? Nei, sannarlega ekki. Hún þráði að-
eins atlot hans og kossa....
Einkaritari Jóhanns Salvator, von Laaba,
yfirliðsforingi, kom með óþægileg skilaboð.
Það var snemma morguns og Jóhann Salva-
tor sat við morgunverð í garðinum, fyrir ut-
an höll sína.
Móðir hans átti reyndar þessa höll; hún
var stórhertogafrú af Toskana, en gamla
konan var sjaídan í Vín. Hún kunni betur
við sig í höllinni Orth við Traunsee, svo þau
skiptu með sér vistarverum.
— Hvað er það, Laaba? spurði Jóhann
Salvator. — Fáðu þér sæti og kaffibolla.
— Ég er hræddur um að ég hafi ekki
tíma til þess, yðar keisaralega tign. . . .
Erkihertoginn og von Laaba voru góðir
kunningjar og von Laaba lánaði erkihertog-
anum oft íbúð sína.
.— Yðar keisaralega tign á að mæta hjá
hans hátign, keisaranum, eftir hálftíma.
Jóhann Salvator starði undrandi á hann.
— Hvað? Hef ég nú gert eitthvað af mér,
Laaba?
Liðsforinginn yppti öxlum. •— Ekki svo ég
viti, yðar keisaralega tign.
Erkihertoginn klæddi sig í hershöfðingja-
búning og ók til hallarinnar.
Franz Josef keisari tók á móti honum í
vinnuherbergi sínu, þar sem hann stóð við
skrifpúltið. Keisarinn var orðinn npkkuð lot-
inn, næstum sköllóttur og kjálkaskeggið var
tekið að grána. Ljós augun voru algerlega
sviplaus.
— Jóhann Salvator, sagði hann og röddin
var hljómlaus. — Ég bað þig að koma hing-
að til að segja þér að Pia María af Bourbon
verður nokkra daga hér í Vín, til að kynn-
ast þér betur. Þar sem samningar hafa verið
gerðir við spænsku hirðina, þá hef ég beðið
hirðmeistarann að sjá um að trúlofun ykkar
verði opinberuð um hvítasunnu.
Jóhann Salvator var alveg dolfallinn. Hann
var næstum búinn að gleyma Piu Maríu....
— Um hvítasunnu, sagði hann. — Yðar
hátign . .
Keisarinn tók fram í fyrir honum, án þess
að hækka róminn. — Það er vilji minn að
þú trúlofir þig um hvítasunnu. Ég sé enga
ástæðu til að draga það á langinn.
Erkihertoginn var orðinn náfölur.
— Ég leyfi mér auðmjúklega að segja að
þetta sé nokkuð óvænt frétt. Ég er alls ekki
reiðubúinn til að taka slíka ákvörðun.
— En þú hefur verið í Madrid og hefur
verið kynntur fyrir prinsessunni, sagði keis-
arinn, án þess að nokkur svipbrigði væru
sjáanleg á andliti hans. Það stóð af honum
kuldi.
Já, vissulega, yðar hátign. En það var
ekki tekin nein ákvörðun.
Þá er hún tekin nú, svaraði keisarinn.
Svo þú skalt undirbúa þig undir þetta,
og koma lagi á einkamál þín. Hann rétti
erkihertoganum tvo fingur í kveðjuskyni. —
Ég vona að þú skiljir hvað ég á við — sam-
band þitt við þessa dansmey.
Jóhann Salvator glennti upp augun. —
Yðar hátign veit þá....? En svo rann upp
fyrir honum ljós. Það var auðvitað Fabbri,
yfirmaður leynilögreglunnar, sem hafði lát-
ið njósna um hann. Fabbri, erkióvinur hans.
— Já, ég hef fengið upplýsingar um
stefnumótin í íbúð ritara þíns. Keisarinn
yppti öxlum. - Ég er ekki teprulegur, og
ég leyfi töluvert frjálsræði. En þessu sam-
bandi verður að vera lokið. Prinsessan má
ekki fá að heyra slíkt, svona rétt fyrir trú-
lofunina. . . .
Þar með var samtalinu lokið.
Jóhann Salvator sat í vagni sínum og starði
út um gluggann. Átti hann að missa Milly?
— hugsunin ein var óbærileg. Hann elskaði
þessa fíngerðu, yndislegu stúlku, og hann
hafði aldrei elskað nokkra aðra stúlku á
þennan hátt.
Öll fyrri kynni hans af konum höfðu ver-
ið eins og annarra aðalsmanna, meðal
stúlkna, sem voru stöðugt flögrandi kring-
um þá. Skemmtileg dægrastytting.
Smá ævintýri, sem útheimtu dýr-
ar gjafir; skartgripi, vagna og jafnvel pen-
ina. En þessi sambönd voru venjulega mjög
stutt. .. .
Milly elskaði hann ekki vegna tignar sinn-
ar, því fyrir henni var hann aðeins Jóhann
Orth, venjulegur maður. Hann hafði aldrei
komið sér til að segja henni frá uppruna sín-
um. Hann dró það alltaf á langinn, vegna
þess að hann var hræddur um að það eyði-
legði sambandið milli þeirra. Hún var ekki
hrifin af aðalsmönnum, það fann hann fyrsta
kvöldið. Hann var hræddur um að hún yrði
fyrir áfalli, ef hún kæmist að því hvér hann
í raun og veru var.
Þetta var reyndar erfitt ástand og hann
var ekki búinn að finna nokkra lausn á því!
Pia María. . . .
Nei!
Hann sló hnefanum svo fast í dyrakarm-
inn á hirðvagninum að rúðan féll niður.
Hann gat ekki hugsað sér að missa Milly!
Hann var náfölur af geðshræringu og reiði.
Hann ætlaði að hitta Rudof krónprins síð-
degis til að fara á veiðar. Hann varð að fá
Rudolf til að hjálpa sér í þessu máli. Rudolf
varð að tala máli hans hjá keisaranum —
drottningunni, kónginum á Spáni, hvar sem
von væri um áheyrn. Það mátti ekki verða
neitt af þessari trúlofun!
Það var drungalegt í miðdegiskyrrðinni í
„Tokaytunnunni". Einu gestirnir voru þrír
Dónár-skipstjórar, sem sátu úti í horni. Móð-
ir Millyar var i eldhúsinu, en Milly sat við
skenkiborðið með handavinnu.
Hún heyrði fótatak frá bakherberginu og
vissi að það var Ernö Buday, sem æddi fram
og aftur um gólfið....
Það var mjög óvenjulegt að hann væri
þarna um þetta leyti dags. Þeir félagarnir
komu oftast á kvöldin. Buday sagðist ætla
að bíða eftir Istvan Kora vini sínum. Við og
við kom hann fram og heimtaði slivowitz,
sem hann drakk í einum teig.
Er Istvan ekki kominn ennþá? spurði
hann.
Nei, þú getur séð það sjálfur, svaraði
Milly.
Það var einhver æsingarsvipur á stór-
skornu andliti hans. Hann var utan við sig,
þegar hann leit á Milly og hvarf aftur inn í
bakherbergið, þar sem hann fór að æða aft-
ur um gólf.
Það var eitthvað í uppsiglingu, en Milly
skeytti því engu. Henni var alveg sama
hvort Ungverjaland varð sjálfstætt ríki eða
ekki.
Hún var fegin að Ernö lét hana í friði
þessa dagana, og var ekki með siðferðispré-
dikanir. En hann vissi ekki heldur um Jó-
hann Orth....
Gianni.... Hún átti að hitta hann í dag,
en hann var eitthvað upptekinn. Hún hefði
átt að vera leið, en hann var alltaf hjá henni
í huganum, dag og nótt. .. . Gianni.... Hún
varð aldrei þreytt á að hugsa til hans og
hvísla nafnið hans. Henni fannst hún rík og
hamingjusöm. . . .
Þarna kom Istvan Kora. Hann var stuttur
og þybbinn, með ísköld augu. Hann var í
grænum einkennisbúningi, með veiðimanna-
hatt. Milly var hissa á þessum búningi hans.
En hún spurði einskis, enda hefði hún lík-
lega ekki fengið svar. Hann gekk hratt í
gegnum veitingastofuna og hvarf inn í bak-
herbergið.
— Þetta fer eftir áætlun, doktor, heyrði
hún hann segja. - Veiðiförin verður í dag,
í Dónárskóginum.
— Og erkihertoginn? spurði Ernö Buday
ákafur. Er öruggt að hann verði þar?
— Alveg öruggt. Það verða aðeins þeir
tveir, krónprinsinn og Jóhann Salvator, með
nokkrum aðstoðarmönnum. É'g á að hlaða
byssurnar fyrir Jóhann Salvator.
— Loksins kom að því, Istvan!
Já, loksins. í þetta sinn virðast máttar-
völdin vera okkur hjálpleg.
— Voðaskot! Ertu undirbúinn?
Ég verð að grípa hvert tækifæri.
Buday sagði: En mundu að það má
ekkert koma fyrir krónprinsinn! Ef það
kemur fyrir einhvern annan, þá verður því
ekki svo mikill gaumur gefinn. . . .
Milly hlustaði ekki nema með öðru eyr-
anu. Henni fannst þetta líka frámunalega
fíflalegt. Hvers vegna átti Kora að hafa gát
á því að ekkert kæmi fyrir krónprinsinn?
Ungversku þjóðernissinnarnir voru ekki svo
hrifnir af honum.
Og svo var það þessi Jóhann Salvator.
Milly hafði engan áhuga á erkihertoganum.
Það hafði hún frá móður sinni. Stubel fjöl-
skyldan var ekki hrifin af keisarafjölskyld-
unni.
Það kom óljóst upp í hugskoti Millyar að
Buday hafði áður talað um þennan Jóhann
Salvator. Það var kvöldið eftir samkvæmið
hjá Makart, — hann hafði þá sagt að Salva-
tor væri hinn illi andi krónprinsins!
Móðir Millyar kom inn í veitingastofuna.
Mig vantar svolítið krydd, vina mín.
Geturðu ekki hlaupið yfir á apótekið?
- Jú, jú, sagði Milly og lagði frá -sér
handavinnuna, setti sjal á axlirnar og tók
gyllini úr kassanum. Það var fremur kalt
og skuggalegt úti. Apótekið var hinum meg-
in við ána, svo Milly varð að fara yfir Step-
haniubrúna.
Áður hafði þetta verið eins og allar aðrar
brýr, en nú var það orðin brúin hennar. Gi-
anni-brúin. Þar hitti hún Jóhann Orth....
Það var einhver umferðartruflun á brúnni.
Vagnhestur hafði fallið, en það var búið að
koma honum á fætur. Löng röð af vögnum
beið eftir því að komast yfir, þar á meðal
einn af hirðvögnunum.
— Þetta er Otto erkihertogi, sagði kona
fyrir aftan hana.
En svo voru margir sem andmæltu. —
Nei, ég held nú ekki! Þetta er Jóhann Salva-
tor erkihertogi. . . .
Milly hrökk við. Þarna heyrði hún þetta
nafn aftur! Og hún leit í áttina til vagns-
ins. Erkihertoginn leit út um vagngluggann.
Það glitraði á gullið á kraganum hans.
Gianni!
En svo fór vagninn af stað og ók yfir
brúna.
Milly starði á eftir honum, alveg lömuð.
Erkihertoginn.... Erkihertoginn....
Hún varð að styðja sig við handriðið, til
að detta ekki. Gianni hafði þá logið að henni.
Þetta v ar andstyggilegt. Móður hennar
hafði líka grunað eitthvað: Leikfang fyrir
fína herra . . . þú ert of góð til þess.... Fyrir
þeim ertu aðeins dansmær. . . .
Hún hafði verið fokvond, þegar hún svar-
aði móður sinni, og svo var þetta þannig.
Gianni var ekkert betri en hinir... .
Hún hélt áfram, eins og ósjálfrátt, með
galopin augun, en sá ekki neitt.
Hún keypti það sem hún ætlaði í apótek-
inu, lagði svo pakkann hjá móður sinni og
gekk til herbergis síns.
Þar sat hún og starði fram fyrir sig. Allar
stundir sem hún hafði átt með Gianni urðu
nú að skopleik. Hún hafði þá elskað mann,
sem alls ekki var til. Hún gat ekki elskað
erkihertoga. Hann tilheyrði öðrum heimi,
sem hún þekkti ekki. Hún vissi að þessu var
lokið.
Móðirin kallaði á hana til að borða, en
Milly svaraði ekki. Þá kom hún upp. -— Hvað
er að þér, barn? heyrðirðu ekki að ég kallaði
á þig?
— Láttu mig vera, mamma, sagði Milly
með grátþrunginni rödd.
Aranka Stubel stóð í dyragættinni. En
elsku barn.
Farðu! sagði Milly sorgbitin. — Lof-
aðu mér að vera í friði! Spurðu mig ekki!
Móðirin lokaði hljóðlega dyrunum og gekk
niður. . . .
Milly vissi ekki hve lengi hún sat þannig.
Tvo tíma . . . þrjá? Það var eins og allt hefði
hljóðnað, meðan hamingja hennar brann til
kaldra kola.
En allt í einu sló hræðilegri hugsun, eins
Framhald á bls. 36.
19. tbi. vnCAN 25