Vikan - 29.07.1971, Blaðsíða 13

Þjóðvegurinn var eins og
plægður akur. Einu sinni hafði
hann verið góður bílvegur milli
Dijon og Besancon, en sprengj-
ur og skriðdrekar höfðu í byrj-
un stríðsins eyðilagt hann.
Nóttin var niðdimm, en rauð-
um bjarma sló á himininn við
sjóndeildarhringinn; Dijon var
að brenna. Það var steypiregn,
en ekkert syndaflóð megnaðiað
slökkva eldinn. Jarðvegurinn
var eins og forað hvert sem lit-
ið var.
Mannfjöldinn dró fæturna
upp úr leirnum, steig eitt skref
áfram, og sökk aftur í leðjuna.
Hægt og hægt mjakaðist hann
þannig áfram eins og hraun-
um ekki tekið alla með ........
Hann rýndi stöðugt í myrkrið
en sá varla hvort hann ók á
veginum eða ekki, enda mátti
það víst einu gilda. Hann hafði
verið umferðarsali og þekkti
vel leiðina. Hann hafði áður
komizt í hann krappann og
lent í ýmsu en þetta.... hann
heyrði konu sína segja:
— Það er einhver að gráta.
Hann svaraði ekki og þótti
þetta raunar kynleg spurning.
Hvað heyrðu þau svo sem
í kringum sig annað en grát,
blót og bænir. Þá uppgötvaði
hann hvaðan gráturinn barst.
Ljós bifreiðarinnar beindust að
barni, sem sat beint fyrir fram-
Þá ríkti undarleg þögn, þrung-
in gleði meðal fólksins í bif-
reiðinni. Sprengjuárásirnar í
Frakklandi heyrðust ekki fram
ar. Lífi þeirra var borgið. Búð-
ir Rauða krossins voru paradís
á jörðu í augum þessa fólks.
Hún fékk að fara í bað og hún
fékk hreint rúm að hvílast í.
Hún fékk mat eins og hún gat
í sig látið, og hvarvetna var
fólk vingjarnlegt við hana. Og
hér var ekkert stríð. Hún sagð-
ist vera tólf ára gömul og heita
Denise Gaillard. Það var þeg-
ar í stað farið að leita uppi
fjölskyldu hennar. En hún
fannst hvergi. Allir hennar
nánustu voru horfnir í hið
Madame Villefrance var mjög
glöð yfir því að hafa fengið
barnið, en jafnframt hrædd
um að fæla það frá sér. Hún
hafði verið nær viti sínu fjær
af einmanaleik, og fyrstu nótt-
ina sem Denise svaf í húsinu,
stóð hún fyrir utan herbergið
sem hún hafði svo umhyggju-
samlega útbúið fyrir hina nýju
dóttur sína og hlustaði á létt-
an andardrátt hennar. Hann
veitti húsinu fyllingu og gerði
það byggilegt. Það var nú aft-
ur orðið lifandi og fagurt. Og
Denise varð fljótt vör við við-
kvæmni og góðvild þessarar
einmana konu. Þær áttu margt
sameiginlegt og lærðu æ betur
Smásaga eftir Karen Brasen
MEÐ TVÆR
HENDUR TÓMAR
Nú er hún tuttugu ára, sagði konan. - Hún
getur áreiðanlega fengið skrifstofuvinnu, og þá getur orðið
fínt hjá henni með tímanum ...
straumur. Alls kyns vagnar
með rúmfötum, húsgögnum og
öðr*u dóti, sigu hægt áfram.
Það heyrðust allt í senn: þung-
ar stunur, blót og bænir. Fólk-
ið fálmaði áfram í blindni,
týndi hvort öðru, hrópaði út í
nóttina, en fékk aldrei rétt svar
og aldrei svar frá þeim, sem
hrópað var til.
Þetta var flótti án nokkurs
takmarks í niðamyrkri og for-
arleðju — flótti frá brennandi
stað.
Öðru hverju steypti flugvél
sér lágt yfir, tók síðan stefnuna
beint upp í loftið og var horf-
in. Forarleðja þeyttist hátt í
loft upp og fólkið kastaðist 1
allar áttir og fæst af því hittist
aftur.
Bifreið kom öslandi í leðj-
unni. Hún var hlaðin fólki, sem
hún hafði tínt upp á leiðinni.
Fjölskylda eiganda bifreiðar-
innar sat í framsætinu, svo
þétt, að óskiljanlegt var, hvern-
ig bílstjórinn gat hreyft stýrið.
— Ekki fleiri, sagði hann og
bandaði með hendinni. Við get-
an bílinn. Átti hann að aka á-
fram? Hann hafði ekið yfir svo
margt, sem var mjúkt eins og
jörðin, en fyrst hann hafði séð
barnið.. . . Hann beygði hjá og
konan hans dró það inn í bíl-
inn.
— Það er stúlka, sagði hún.
Hún skaut barninu aftur fyrir
sig meðal rúmfata og fólks.
Síðan sagði hún sjálfkrafa eins
og hún hafði svo oft sagt áður
þennan dag:
— Gráttu ekki. Við reynum
að komast til Besancon og það-
an til Sviss.
Og hún bætti við í huganum:
Þar er ekkert strið.
Minningarnar um hinn hræði-
lega flótta dofnuðu. Hún sá
fyrir sér í órafjarlægð mann-
fjöldann, sem þumlungaði sig
áfram í forarleðjunni skref
fyrir skref og hvernig hún var
dregin upp úr foraðinu og
mýrkrinu og fleygt inn í skít-
ugan bíl. Hún minntist einnig
þess dásamlega andartáks, þeg-
ar bíllinn fór yfir landamærin.
stóra EKKERT, sem stríðið
kastar mönnum miskunnar-
laust í, rétt eins og þeir séu
einskis virði og engum til
gagns.^
— Eg held, að þezt væri, að
madame Villefrance fái Denise
sagði forstöðukonan. — Hún
hefur misst mann sinn og tvo
syni og hún hefur beðið um að
fá að taka að sér litla stúlku.
Denise mun líða vel hjá henni.
Madame Villefrance býr í
Montpellier. Hún á þar sitt
eigið hús.
f byrjun gekk hún um stein-
þegjandi. En hún var samt ekki
óhamingjusöm. Þrátt fyrir góð-
an aðbúnað í Rauðakrossbúð-
unum, þá hafði hún þráð að
eignast heimili og hana hafði
einmitt alltaf dreymt um að
búa í húsi eins og þessu. En ef
til vill vonaði hún enn þá, að
foreldrar hennar fyndust. Hún
kom frá verkamannsheimili í
Dijon og var því vön erfiðum
kjörum. Stóra húsið, sem nú
átti að vera heimili hennar, var
henni ofurlítið framandi.
að meta hvor aðra því lengur
sem þær voru saman. Dag
nokkurn kallaði Denise hana
mömmu, og þá var allt eins og
madame Villefrance hafði
frekast óskað sér.
Denise dáðist að heimili sínu
og umhverfi þess, sem var hátt
yfir Miðjarðarhafinu meðal
fjallanna, þar sem Frakkland
er hvað fegurst. Þetta var gam-
all og sérkennilegur háskóla-
bær. Denise óx upp og dafnaði.
Hún var gædd góðum náms-
gáfum og var tekin til við há-
skólanám. Velgengni hennar og
vellíðan gerði það að verkum,
að hún gleymdi smátt og smátt
uppruna sínum og fyrri heim-
kynnum. Madame Villefrance
var hamingjusöm. Kvíðinn og
óttinn, sem hún hafði alið í
brjósti allt frá þvi er hún missti
mann sinn og syni, hvarf hægt
og hægt.
Fólkið sem hafði bjargazt á
þjóðveginum milli Dijon og
Besancon dreifðist um Frakk-
Framhald á bls. 31.
12 VIKAN 30. TBL.