Vikan - 10.02.1972, Síða 32

LEYNDARDOMUR
Stutt framhaldssaga eftir meistara leynilögreglusagnanna, Edgar Allan Poe
ANNAR HLUTI
Þær fregnir um ummerki og annaS, sem ég
þannig hafSi safnaS saman úr dagbiöSum eft-
ir tillögu Dupins, höfSu aS geyma vitneskju
um aSeins eitt atriSi til viSbótar. En þetta eina
atriSi virtist vera afar mikilvægt...
Hlutirnir höfðu bersýnilega
allir verið þarna að
minnsta kosti þrjár eða
fjórar vikur; þeir voru
allir orðnir harðir af
myglu eftir rigninguna, og
loddu saman vegna myglu.
Grasið hafði vaxið utan um og
yfir suma þeirra. Silkið á sól-
hlífinni var sterkt, en þræðirn-
ir í því voru trosnaðir að innan.
Efri hlutinn, þar sem hún hafði
verið brotin saman, var allur
myglaður og rotinn, og rifnaði,
þegar hann var opnaður. Tætl-
urnar af kjólnum, sem runn-
arnir höfðu rifið af, voru um
þrír þumlungar á breidd og sex
þumlunga langar. Önnur tætl-
an var kjólfaldur hennar, og
gert hafði verið við hann; hin
tuskan var úr pilsinu, én ekki
úr pilsfaldinum. Þær litu út eins
og ræmur, sem rifnar höfðu
verið af, og voru á þyrnirunn-
anum, um fet frá jörðu. — Eng-
inn vafi getur því leikið á því,
að staðurinn, þar sem þetta
hræðilega voðaverk hefur verið
unnið, er fundinn".
Eftir að þetta var komið í
Ijós, kom frekari vitnisburður
fram. Frú Deluc vottaði, að hún
rekur veitingahús við veg einn,
ekki langt frá bökkum árinnar,
gegnt Barriére dU Roule. Ná-
grennið er fáfarið, mjög svo.
Það er hinn venjulegi dvalar-
staður þorpara frá borginni, sem
fara yfir ána á bátum. Um
klukkan þrjú síðari hluta
sunnudagsins, sem um ræðir,
kom ung stúlka inn í veitinga-
húsið, og var hún i fylgd með
ungum manni með dökkleitan
hörundslit. Þau voru þarna
nokkra stund. Þegar þau fóru,
fóru þau eftir vegi, sem liggur
til skógarþykknis þarna í
grenndinni. Fötin, sem stúlkan
var í, vöktu athygli frú Deluc,
því að þau líktust fötum látins
ættingja hennar. Sérstaklega
tók hún eftir trefli. Stuttu eftir
að parið var farið, kom hópur
þorpara til veitingahússins, og
voru þeir hávaðasamir og átu
og drukku án þess að borga,
fóru í humátt á eftir unga
manninum og stúlkunni, komu
aftur til veitingahússins í ljósa-
skiptunum og fóru aftur yfir
ána, eins og þeim lægi mikið á.
Það var skömmu eftir, að
dimmt var orðið, þetta sama
kvöld, að frú Deluc, og einnig
elzti sonur hennar, heyrðu óp í
kvenmanni í nágrenni veitinga-
hússins. Ópin voru ofsaleg, en
stóðu stutt. Frú Deluc þekkti
aftur ekki aðeins trefilinn, sem
fannst í kjarrinu, heldur líka
kjólinn, sem líkið fannst klætt
í. Strætisvagnstjóri nokkur,
Valence að nafni, vottaði nú
líka, að hann hafði séð Maríu á
ferjustað við Signu þennan
sunnudag í fylgd með uhgum,
húðdökkum manni. Hann, Val-
ence þekkti Maríu, og honum
gat ekki skjátlast um hana.
Hluti þá, sem fundust í kjarr-
irm, þekktu ættingjar Maríu
greiðlega aftur.
Þær fregnir um ummerki og
annað, sem ég þannig hafði
safnað saman úr dagblöðunum
eftir tillögu Dupins, höfðu að
geyma vitneskju um aðeins eitt
atriði til viðbótar, en þetta atriði
virtist vera geysilega mikil-
vægt. Svo virðist sem strax eft-
ir fund fatanna, eins og að ofan
er lýst, hafi líflaus, eða næstum
líflaus, skrokkurinn af St. Eu-
stache, unnusta Maríu, fundizt
í nánd við þann stað, sem allir
héldu nú, að glæpurinn hefði
verið, framinn á. Lyfjaglas,
merkt „ópíumupplausn" og
tómt, fannst nálægt honum.
Andardráttur hans vitnaði um
eitrið. Hann dó án þess að tala.
k honum fannst bréf, þar sem
talað var stuttlega um ást hans
til Maríu, og um fyrirætlun
hans um sjálfsmorð.
„Ég þarf varla að segja þér
það,“ sagði Dupin, um leið og
hann lauk við lestur athuga-
semda minna, „að þetta er
miklu flóknara mál en málið í
Líkstræti, og að það er ólíkt
því í einu mikilvægu atriði.
Þetta er venjuleg, en að vísu
grimmdarleg tegund glæps. Það
er að engu leyti sérstaklega
óvenj ulegt. Þú munt sjá, að af
þessari ástæðu hefur leyndar-
dómurinn verið talinn auðveld-
ur, einmitt, þegar átt hefði af
þessum sökum að telja lausn
hans erfiða. Þannig var í fyrstu
talið óþarfi að bjóða verðlaun.
Hinir lágkúrulegu þjónar G—
gátu á augabragði skilið, hvern-
ig og hvers vegna slíkt grimmd-
arverk kynni að hafa verið
fi amið. Þeir gátu gert sér í hug-
arlund aðferð — margar að-
ferðir, — og ástæðu — margar
ástæður; og þar sem ekki var
útilokað, að einhver af þessum
mörgu aðferðum og ástæðum
hefði getað verið hin raunveru-
lega, hafa þeir gengið að því
vísu, að einhver þeirra hlyti að
vera það. En það, hve auðvelt
var að ímynda sér slíkt, og ein-
mitt það, hversu líkleg hver til-
gáta virtist vera, hefðu menn
átt að líta á sem merki um
erfiðleikana, fremur en auð-
veldleikann, sem lausn málsins
hlýtur að hafa í för með sér. Ég
hef þess vegna tekið eftir því,
að það er við atriði ofar hinu
venjulega sviði, sem rökhugs-
unin styðst, ef hún styðst þá við
nokkuð, í leit sinni að sannleik-
anum, og að hin viðeigandi
spurning í málum eins og þessu
er ekki svo mjög „hvað hefur
komið fyrir?“, heldur „hvað
hefur komið fyrir, sem hefur
aldrei komið fyrir áður?“. Við
rannsóknirnar heima hjá frú
L’Espanaye misstu fulltrúar G—
kjarkinn og urðu ruglaðir ein-
mitt vegna þess óvanaleika, sem
hefðu verið fyrir vitsmuni rétt
hugsandi manns hinn öruggasti
fyrirboði lausnar á málinu; en
slíkir vitsmunir hefðu kannski
orðið örvæntingu að bráð vegna
hins hversdagslega eðlis alls,
sem mætti auganu í máli sölu-
stúlkunnar og sem var þó að
áliti lögreglumannanna ekkert
annað en merki um auðveldan
sigur.
í máli frú L’Espanaye og
32 VIKAN 6. TBL.