Vikan - 10.02.1972, Blaðsíða 43

NÝTT FRÁ
Húsgagnaverzlun Reyk|avikur
MINI-SETT
Þessi vinsælu sófasett eru komin aftur í Ijósri furu ogfleiri litum.
Alltaf eitthvaS nýtt hjá
Húsgagnaverzlun Reykjavíkur
Brautarholti 2 — sími 11940
ekki er bœtt við sönnun, heldur
margfölduð með hundruðum
eða þúsundum. Nú skulum við
finna á líkinu sokkabönd eins
og stúlkan notaði, og þá er
næstum heimskulegt að halda
áfram. En þessi sokkabönd
reynast vera teygð, með því að
spennan er færð til baka, ein-
mitt á sama hátt og María hafði
stytt í sínum eigin sokkabönd-
um, skömmu áður en hún fór
að heiman. Nú er það geggjun
eða látalæti að efast. Það, sem
Stjarnan segir viðvíkjandi því,
að þessi stytting í sokkabönd-
unum sé óvenjuleg, sýnir ekk-
ert annað en stöðugleika blaðs-
ins í villunni. Hið fjaðurmagn-
aða eðh spennusokkabanda sýn-
ir sjálft, hversu óvenjuleg stytt-
ingin er. Það, sem á að passa af
sjálfu sér, hlýtur nauðsynlega
að verða að laga, en sjaldan.
Það hlýtur að hafa verið af til-
viljun, í ströngustu merkingu,
að stytta þurfti í þessum sokka-
böndum Maríu, eins og lýst
hefur verið. Þau ein mundu
hafa sannað samsemd hennar
ágætlega. En það er ekki það,
að líkið var með sokkabönd
horfnu stúlkunnar, eða að það
var í skóm hennar, eða með
hatt hennar, eða blómin í hatt-
inum hennar, eða fætur henn-
ar, eða sérkennilegt merki á
hándleggnum, eða stærð henn-
ar og útlit yfirleitt — heldur
er það það, að líkið hafði hvert
einkenni um sig, og öll til
samans. Ef hægt væri að sanna
að ritstjóri Stjörnunnar væri
raunverulega í vafa, við þessar
aðstæður, væri engin þörf, í
hans tilfelli, fyrir nefnd, sem
œtti að rannsaka geðheilsu hans.
Honum hefur fundizt viturlegt
að vera bergmál af samtölum
lcgfræðinganna, sem að mestu
leyti eru ánægðir með að vera
bergmál af hinum stirðu starfs-
reglum dómstólanna. Ég vil láta
þess getið hér, að mjög mikið
af því, sem dómstóll hafnar sem
sönnunum, eru hinar beztu
sannanir fyrir vitsmunina. Því
að dómstóllinn, sem sjálfur hef-
ur leiðsögn af hinum almennu
reglum um sannanir — hinum
viðurkenndu og bókfestu regl-
um— er frábitinn því að víkja
að sérstökum tilvikum. Og
þessi fastheldni við reglur, með
eindregnu afskiptaleysi af hinni
gagnstæðu undantekningu, er
örugg aðferð til að höndla sem
mest af finnanlegum sannleika
á sérhverju löngu tímabili. Að-
ferðin er því, { heild sinni,
heimspekileg; en það er ekki
þeim mun síður víst, að hún
ve'dur geysimiklum skekkjum
í einstökum tilvikum.
Að því er snertir getsakirnar
í garð Beauvais, munt þú vera
fús til að hafna þeim þegar í
stað. Þú hefur þegar kynnzt
hinu sanna eðli þessa góða heið-
ursmanns. Hann er slettireka,
sem hefur mikla rómantík og
lítið vit. Hver sem þannig er
gerður mun auðveldlega haga
sér þannig, þegar um raunveru-
lega geðshræringu er að ræða,
að hætt er við, að hann verði
grunaður um græsku af þeim,
sem eru skarpskyggnir um of
eða illviljaðir. Hr. Beauvais
(eftir því sem segir í athuga-
semdum þínum) átti nokkur
persónuleg viðtöl við ritstjóra
Stjörnunnar og móðgaði hann
með því að hætta á það að láta
í ljós þá skoðun, að líkið væri,
þrátt fyrir kenningu ritstjórans,
í sannleika sagt líkt Maríu.
„Hann heidur fast“, segir blað-
ið, „við þá staðhæfingu, að lík-
ið sé af Maríu, en getur ekki
komið með staðreyndir, aðrar
en þær, sem við höfum rætt
um, sem aðrir vilja trúa“. Án
þess nú að snúa sér aftur að
þeirri staðreynd, að sterkari
sannanir „sem aðrir vilja trúa“,
hefði aldrei verið hægt að bera
fram, má segja, að vel sé hægt
að hugsa sér, að maður trúi
einhverju, í tilviki eins og
þessu, án þess að hann geti bor-
ið fram eina einustu ástæðu
fyrir skoðun einhvers annars
manns. Ekkert er óljósara en
skoðanir um samsemd einstak-
linga. Hver maður þekkir ná-
granna sinn, en samt eru þess
fá dæmi, að neinn sé undir það
búinn að tiltaka ástœðu fyrir
þeirri þekkingu. Ritstjóri
Stjörnunnar hafði engan rétt
til að móðgast vegna hinnar
órökstuddu skoðunar hr. Beau-
vais.
Hinar tortryggilegu stað-
reyndir, sem snerta hann, munu
reynast koma miklu betur heim
við tilgátu mína um rómantísk-
an slettirekuskap en við tilgátu
ritstjórans um sök. Ef við föll-
umst einu sinni á hina vinsam-
legu skýringu, mun oss alls ekki
reynast erfitt að skilja, hvers
vegna rósin var í skráargatinu;
orðið „María“ á spjaldinu; það,
að „ættingjunum var stjakað
úr vegi“; „andúðina á að leyfa
þeim að sjá líkið“; aðvörunina,
sem frú B— var gefin, um að
hún mætti ekki eiga nein sam-
töl við herlögreglumann einn,
fyrr en hann (Beauvais) kæmi
aftur; og að lokum það, sem
virtist vera ákvörðun hans, „að
enginn skyldi skipta sér neitt
af því, sem færi fram, nema
hann sjálfur". Mér virðist það
vafalaust, að Beauvais hafi ver-
ið biðill Maríu; að hún hafi
daðrað við hann, og að hann
hafi langað til að vera talinn
njóta hins nánasta kunnings-
skapar og trausts hennar. Ég
mun ekki segja neitt meira um
þetta atriði; og þar sem stað-
reyndirnar hrekja alveg stað-
hæfingu Stjórnunnar, sem lýt-
ur að sinnuleysi af hálfu móð-
urinnar og annarra ættingja —
sinnuleysi, sem er í mótsögn
við þá skoðun, að þau hafi talið
líkið vera af stúlkunni í ilm-
vatnsbúðinni — skulum við nú
6. TBL. VIKAN 43