Vikan - 26.10.1972, Blaðsíða 14

GUNNAR THORODDSEN
IFTIIIÚPU!
TELST SÝNU LÍKARl
LYSTISNEKKJUNNI
EN HERSKIPINU
Gunnar Thoroddsen er táknrænn
fulltrúi atvinnumannanna í islenzk-
um stjórnmálum. Hann markaði sér
framtíðarbraut strax í æsku, komst
ungur á þing og til annarra eftir-
sóttra metorða og réðst i ýmis stór-
ræði, enda framgjarn og virðingar-
fús, en þrevttist í kapphlaupinu eft-
ii' marga og geysta spretti og settist
um kyrrt á elliheimili utanríkis-
þjónustunnar injög um aldur fram.
Þó fór svo, að hann gafst upp á
hinni unaðssælu útlegð og hugðist
klifra í tilkomumesta hásætið í
speglasal valdsins, en fékk því eigi
ráðið. Loks tók hann upp fyrri
íþrótt og lét þá muna um sig. Þótti
að vonum tíðindum sæta, er liann
reis úr silkimjúkri dúnsæng og gekk
á ný reistur fram á leikvöllinn.
Manninum þvkir innilega vænt
um dýr spariföt og fágaða siði, en
geðið er heitt og skapið ört. Þess
vegna hvarf hann aftur í notalegan
hversdagsleika lieima á Islandi úr
gistivinátlunni í Danmörku, þegar
æðsti draumurinn lirást.
Gunnar Thoroddsen fæddist í
Revkjavík 29. desember 1910, son-
ur Sigurðar verkfræðings og vfir-
kennara Thoroddsen og konu hans,
Maríu Claessen. Hann varð stúdent
í Reykjavík 1929, en las svo lög við
Háskóla Islands og lauk prófi 1934
við mikinn orðstír. Hann stundaði
framhaldsnám í Danmörku, Þýzka-
landi og Englandi með refsirétt sem
sérgrein 1935—1936 og vann síðan
aðallega lögfræðistörf í Reykjavik
til 1940, en var þá ráðinn prófessor
við háskólann og skipaður í em-
hættið 1943. Tók Gunnar við af
Bjarna Benediktssvni sem lagapró-
fessor og fetaði aftur í fótspor liaiis
veturinn 1917, þegar Bjarni hætti
sem horgarstjóri í Reykjavík og
fluttist í stjórnarráðið. Gegndi
Gunnar horgarstjóraemhættinu til
1959 og hafði verið endurkjörinn
1950, 1954 og 1958 eftir fræga kosn-
ingasigra. Hann gerðist fjármála-
ráðherra í ríkisstjórn Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins, er
mvnduð var haustið 1959, og skip-
aði þann sess til 1965. Þá vék liann
hrott úr stjórnarráðinu og réðst
sendiherra í Kaupmannahöfn. Virt-
ist Gunnar una harla vel vistinni i
horginni glöðu og þekku við Evrar-
sund, en iðkaði fræðistöi'f i tóm-
stundum og varði mikla ritgerð um
j fjölmæli lil doktorsprófs við Há-
skóla tslands á öndverðu ári 1968.
Kom serin í Ijós, hver var næsti
framadraumur Gunnars Thorodd-
sen. Asgeir Ásgeirsson tengdafaðir
hans lét af forsetadómi um sama
levti og vildi Gunnar þá í tignar-
stólinn og að Bessastöðum, en dr.
Kristján Eldjárn sigraði liann með
yfirburðum í forsetakosningunum
sumarið 1968. Festi Gunnár lítt yndi
i Danmörku eftir þær hrakfarir og
kaus brátt að*hverfa aftur heim til
íslands. Hann var skipaður dómari
í liæstarétti haustið 1969, en tamdi
sér aðeins hlutlevsið þar tæpt ár.
Gunnar varð svo lágaprófessor að
nýju í marz 1971, og var þá sýrit,
að hann kvsi sér aftur hlutskipti
stjórnmálamannsins.
Gunnar Thoroddsen fékk póli-
tiskt uppeldi hjá Jóni Þorlákssyni.
Varð hann þegar á námsárunum
foringi i sveit ungra sjálfstæðis-
manna og þótti snemma áhrifa-
mesti og vinsælasti forkólfur þeirra,
einkum á málþingum. Hann var
kosinn bæjarfulltrúi í Reykjavík
1938 og hafði það trúnaðarstarf á
hendi óslitið lil 1962 og var jafn-
framt bæjarráðsmaður 1946—1960
og formaður bæjarráðs 1947—1959,
en forseti bæjarstjórnar 1959—1960.
Hann átti sæti í miðstjórn Sjálf-
stæðisflokksins frá 1948, unz ráð-
herradómi lians lauk, og fékk þar
aftur sess á landsfundi 1971. Gunn-
ar var ennfremur varaformaður
Sjálfstæðisflokksins 1961—1965 og
hugði aftur á þau metorð að Bjarna
Benediktssyni látnum, er Jóhann
Hafstein valdist flokksformaður, en
fór halloka fvrir Geir Hallgríms-
svni. Gunnari hefur orðið vel til
launaðra nefnda í umhoði Sjálf-
stæðisflokksins og setið í mörgum
virðulegum ráðum og stjórnum
heima og erlendis,
Gunnar Thoroddsen var fram-
hjóðaridi Sjálfstæðisflokksins í
Mýrasýslu við alþingiskosningarnar
1934 og kom flestuin á óvart íneð
því að verða landskjörinn þingmað-
ur. Hann færðist til í kosningunum
1937, bauð sig' fram í Vestur-lsa-
fjarðarsýslu gegn tilvonandi tengda-
föður sínum, Ásgeiri Ásgeirssyni,
síðar forseta Islands, og komst ekki
á þing, en féll ineð lieiðri og sóma,
enda j)á strax orðinn landskunnur
stjórnmálamaður og mikið átrún-
aðargoð samherja. Þegar Thor
Thors fluttist vestur um haf og
gerðist sendiherra í Bandarikjun-
14 VIKAN 43.TBL.