Vikan - 27.12.1979, Page 12

;
Hér áður fyrr
— Það má segja að
skemmtanavenjur íslendinga á
gamlárskvöld taki miklum
breytingum á fimmta áratugn-
um. Fram að þeim tíma leið
varla það gamlárskvöld að ekki
kæmi til meiri eða minni skríls-
láta í miðbænum, en þar
safnaðist fólk á öllum aldri
saman. Landamörkin voru
venjulega gamla Landstjarnan
og verslun Egils Jacobsens,
hópurinn þyrptist saman beggja
megin götunnar og sendi á milli
sín kínverja og smásprengjur.
Þetta var stórhættuleg iðja og
við þurftum oft að fara margar
ferðir á slysavarðstofuna með
fólk. Danshúsin urðu líka fyrir
árás, t.d. varð að smíða hlera
fyrir alla gluggana á Hótel Borg.
Fólk byrjaði venjulega að
safnast saman um áttaleytið og
við áttum oft fullt i fangi með að
ryðja okkur braut í gegnum
mannþröngina þegar við
komum á vaktina. Annars
reyndum við alltaf að halda
Pósthússtrætinu greiðfæru og
urðum stundum að beita vatns-
slöngum í því skyni. Það gekk á
ýmsu með það og fólk reyndi
mikið til að skera göt á slöng-
urnar. Mikið var um rúðubrot á
sjálfri lögreglustöðinni svo að
við létum smiða net fyrir glugg-
ana til notkunar á þessu kvöldi.
Fólk hafði líka í frammi ýmsa
aðra óknytti, t.d. var vinsælt
að velta bæði bifreiðum og þeim
tunnum sem fólk komst
höndum yfir. Meðan Búnaðar-
bankahúsið var í smíðum áttum
við í miklum erfiðleikum með að
halda drukknu fólki frá vinnu-
pöllunum, það virtist haldið
óstöðvandi löngun til að klífa
þá. Og svo var snjórinn óspart
notaður ef hann var fyrir hendi
og hlutust oft slys af því.
Á þessum tíma var tómt mál
að tala um frí, allir lögreglu-
þjónar voru á vakt og varð oft
að kalla út auka varðlið.
Ráðamenn brutu heilann
ákaft um hvernig breyta mætti
þessum óheppilegu venjum og
lausnin fékkst með brennunum.
Þá dreifðist fólk meira um
bæinn og minna varð um átök i
miðbænum. Svo bættist
Áramótaskaupið i sjónvarpinu
við og nú flýtir fólk sér heim af
brennunum til að sjá það og læti
í sjálfum miðbænum heyra til
undantekninga. Þetta er mikil
framför hjá því sem áður var og
mikill léttir fyrir lögregluna.
Auðvitað er enn mikið um
útköll í heimahús á þessu kvöldi
vegna ölvunar og slagsmála, það
hefur þvi miður ekkert breyst.
Það er oft ákaflega vandasamt
að sinna þessum útköllum,
sérstaklega þegar foreldrar eru í
svo slæmu ástandi að leysa
verður upp heimilið og koma
börnum þeirra fyrir. Við leitum
að vísu til barnaverndarnefndar
undir slíkum kringumstæðum
en það er áreiðanlegt að fátt fær
meira á lögreglumanninn, sama
hvað hann er gamall í hettunni.
ANNÁLL
FIMM
ÁRATUGA
Það markverðasta við innreið
fjórða áratugarins er að vísu ekki
sjálft gamlárskvöldið heldur það
að í janúarbyrjun er löggæsla á
fyrmefndu kvöldi tekin til
umræðu á bæjarstjórnarfundi í
Reykjavík. Ekki vegna skrilsláta
almennings heldur vegna hrana-
legrar framkomu lögreglunnar
við bæjarbúa. Töldu
formælendur að verðir laganna
hefðu gengið heldur langt á
síðasta gamlárskvöldi og
fordæmdu að almenningi væri
ekki leyft að skvetta sér upp án
þess að eiga á hættu barsmíðar
með kylfum, handtökur fyrir
litlar eða engar sakir eða þá að
fólki væri beinlínis bannað að
nema staðar á götunum. Því til
áréttingar var sögð saga af
óförum betri borgara nokkurs í
ÞÁ VAR
FJÖRIÐ í
MIÐBÆNUM
VIKAN spjallar víð tvo fyrrverandi
lögreglumenn, þá Skúla Sveinsson og
Sigurð M. Þorsteinsson, um skemmt-
anavenjur íslendinga ó sfðasta kvöidi
ársins og rifjar upp nokkrar lýsingar á
gamlárskvöldum liðinna ára.
Skúli hóf feril sinn hjá lögreglunni
árið 1930 en Sigurður 10 árum síðar.
Báðir lótu þeir af störfum 1976.
12 Vikan 52. tbl.