Vikan - 27.02.1986, Blaðsíða 27

bransinn var bara hliðarspor að okkar mati.
Við vorum ásamt nokkrum félögum okkar
stofnendur ungmennafélags sem var ekki
beinlínis með ræktun lands og lýðs á stefnu-
skránni - en þó að nokkru leyti; við leigðum
okkur íbúð og komum þar saman og ræddum
bókmenntir og leiklist og lifðum ansi
skemmtilegu lífi. Þetta var Ungmennafélag-
ið Runólfur sem í voru margir sem nú láta
að sér kveða í listum landsins. Enn í dag eru
haldnir strjálir fundir en við erum allir
orðnir harðgiftir menn núna og sumir feimn-
ir við að rifja upp í viðurvist eiginkvenna
sinna ýmislegt sem þá var brallað. Það er,
má segja, mismikil ástæða til þess að halda
uppátækjum Runólfs leyndum... “
- En þið stefnduð í harmleikina?
„Jájá, við Gísli ætluðum í harmleikina og
ekkert annað en einhvern veginn hafa hlut-
irnir ekki þróast þannig. Meira að segja
strax í Leiklistarskólanum var orðið erfitt
fyrir okkur að losna út úr þessari mynd sem
við höfðum búið til. En ekki þar fyrir - Gísli
er einhver albesti gamanleikari okkar í dag
og það er ekki svo lítið.“
ENDEMIS SÆNSKÆTTAÐ
DÓMADAGSBULL
- Leiklistarskólinn, já. Þú ætlaðir að
minnast á skólann hans Ævars Kvaran.
„Já, einmitt. Ég hef nefnilega rekið mig á
það þegar ég er að gera upp mín dæmi að
þá vegur leiklistarskóli Ævars alltaf þyngra
og þyngra, það sem manni var kennt og sagt
þar - og hafi ég lært eitthvað í leiklist þá
lærði ég það að stórum hluta hjá honum.
Þá á ég fyrst og fremst við alls konar ein-
falda og praktíska hluti; mér finnst ég hafa
getað notað ótrúlega margt af kennslu
Ævars. Það hefur náttúrlega sitt að segja
að þegar ég kom til hans var ég alveg hrár
og óreyndur en þegar ég fór síðan í Leiklist-
arskólann fannst mér helmingurinn af
kennslunni þar vera eintómt kjaftæði. Það
er best að skafa ekkert utan af því; þetta
var endemis sænskættað dómadagsbull önn
eftir önn og skildi oft á tíðum ekkert eftir
sig. Maður hafði ekkert upp úr þessu nema
svekkelsi, stundum að minnsta kosti. Gísli
Rúnar var nú rekinn úr skólanum fyrir að
andmæla kennsluaðferðunum og mér var oft
hótað brottrekstri af sömu sökum. Þetta var
bara ekki minn tebolli, ef svo má að orði ■
komast; mér fannst lítið vit í því að vera að
svelta sig ár eftir ár til að geta setið í skólan-
um og hlustað á eitthvað sem manni fannst
vera þvættingur á þvætting ofan. Auðvitað
brást maður stundum barnalega við en ég
held að kjarni þeirrar gagnrýni, sem ég og
Gísli - og reyndar fleiri - héldum uppi, hafi
verið réttur. Ég hef sannfærst æ betur um
það eftir að hafa rætt við ýmsa félaga mína
úr þessum skóla.“
FÓR ALDREI Á MARKAÐSTORG
LEIKARAEFNANNA
- Hvað áttu við með að þú hafir brugðist
barnalega við?
„Ja, ég myndi að minnsta kosti bregðast
öðruvísi við núna, nú þegar maður er allur
orðinn linari og vesælli. Maður er búinn að
tapa niður þessari einstrengingslegu hörku.
Kennslan var, með örfáum undantekning-
um, afleit í þá daga og ég fæ ekki séð að hún
hafi skánað mikið, ég held það séu mjög
alvarleg göt í ýmsum grundvallaratriðum
pensúmsins. Mér finnst ábyrgðarhluti af
stéttarfélagi leikara að gera ekkert í mál-
inu...“
- Þú kláraðir ekki skólann, eða hvað?
„Það fer svona eftir því hvernig á það er
litið. Ég kláraði þetta þriggja vetra námsefni
en hins vegar tók ég aldrei þátt í Nemenda-
leikhúsinu íjórða veturinn. Nemendaleik-
húsið er náttúrlega markaðstorg leikara-
stéttarinnar; þar fá nemendur að sjá hvað
er boðið í þá og hvort yfirleitt er eitthvað
boðið í þá! Eftir á að hyggja var því mjög
afdrifaríkt fyrir mig að taka ekki þátt í
Nemendaleikhúsinu. Ég veit auðvitað ekki
hvort nokkur hefði viljað kaupa mig en
þarna glataði ég allavega tækifæri til þess
að segja gjöriðisvovel: hér er ég og er til
sölu. Svo er ég bara ekki nógu harður.. . “
- Hvað áttu við?
„Ég er víst ekki mjög metnaðargjarn. Slíkt
lítillæti er oft talin dyggð en er það síður
en svo í leiklist. Það þýðir ekkert að vera
sífellt að biðja afsökunar á sjálfum sér ef
maður ætlar að komast upp á svið til þess
að leika. Maður verður að hafa trú á sjálfum
sér og því sem maður hefur að bjóða; reyna
að minnsta kosti að selja það en ekki fara
með það í felur. Ég verð að viðurkenna að
ég hef alls ekki verið nógu tíður gestur á
skrifstofum leikhúsanna, hef ekki verið nógu
ýtinn og harður. Kannski hafði ég ekki
nægilega trú á sjálfum mér og kannski hef
ég það ekki ennþá.“
SKEMMTIBRANSINN OG
SPENNANDI PRENTNÁM
- Hvað hefurðu fengist við eftir að þú
laukst námi?
„Ég starfaði töluvert í Þjóðleikhúsinu og
held satt að segja að ég hafi gengið þar í
öll störf nema starf þjóðleikhússtjóra. Ég var
leikari, sýningarstjóri, leikmunavörður,
sviðsmaður, aðstoðarleikstjóri, stjórnaði
leikhljóðum og svo framvegis og svo fram-
vegis og auðvitað lærði ég heilmargt á þessu,
bara á því að fylgjast með. Svo hef ég náttúr-
lega verið viðriðinn skemmtibransann öðru
hverju öll þessi ár og verið í alls konar
lausamennsku og svo má ég auðvitað ekki
gleyma hlutverki Indriða nokkurs Hlöðvers-
sonar Skordal í Fastir liðir „eins og venju-
lega“. Þetta var indælis maður og sérdeilis
skemmtilegt að kynnast honum.“
- Hvernig hafa þér þótt viðbrögð áhorf-
enda?
„Ef ég á að vera fullkomlega heiðarlegur
- framúrskarandi jákvæð. Það verða náttúr-
lega alltaf til einhverjir fýlupokar sem ekki
eyða dýrmætum tíma sínum í að skemmta
sér konunglega yfir gamanefni en búa hins
vegar yfir ómældri orku til framleiðslu
skammarbréfa fyrir lesendadálkana og þó
svo vitað sé að allur meginþorri sjónvarps-
glápara hafi haft ánægju af þáttunum þá
hefur hinum sömu bersýnilega ekki þótt
þeir eiga eins brýnt erindi í lesendadálkana
og fýlupokunum.
Þetta er gömul íslensk hefð, ef fólki fellur
eitthvað miður er það fúst að hrópa það á
torgum, ef því á hinn bóginn hugnast eitt-
hvað vel er farið með það eins og manns-
morð. Það er kannski helst að mér finnist
skorta faglega umfjöllun um þættina, eink-
um er snýr að hinni tæknilegu hlið málsins.
Að það skuli ekki þurfa að nöldra sérstak-
lega yfir því að leikararnir sjáist ekki né
heyrist er talsverð framför frá hliðstæðri
dagskrárgerð stofnunarinnar til þessa. Hvað
svona leikverki á borð við ,,liðina“ viðvíkur
þá má ævinlega deila um frammistöðu ein-
stakra leikara, efniviðinn og svo framvegis.
En hitt er óumdeilanlegt að allt yfirbragð
þáttanna, frágangur og tæknileg úrvinnsla
er með því albesta sem við höfum séð frá
íslenska sjónvarpinu!"
- Hvað ertu að fást við þessa stundina?
„Núna erum við Edda Björgvins til dæmis
með skemmtiþátt sem var saminn fyrir Þórs-
café í tilefni af 40 ára afmæli staðarins og
verðum þar um helgar en förum svo á flakk
út um hvippinn og hvappinn með þetta þess
á milli. Það hafa margir kollegar mínir
andúð á skemmtibransanum, finnst hann
leiðinlegur og jafnvel fyrir neðan sína virð-
ingu. Ég skil það ósköp vel því vinnutíminn
er slæmur og það er oft erfitt að koma fram
fyrir fólk sem er undir áhrifum áfengis. En
ég hef aldrei látið það fara um of í taugarnar
á mér. Já... satt að segja finnst mér bara
dálítið gaman að skemmtibransanum.“
- Þú ert búinn að taka upp þráðinn að nýju
í prentlistinni, er ekki svo?
„Jú, ég ákvað eftir tíu ára fjarveru úr
iðnnáminu að ljúka því og hef síðan bætt
við mig grein í lay-outi eða umbrotshönnun.
Það er feikiskemmtilegt - það hefur svo
mikið gerst í þessu fagi síðan ég hætti og
ég held að þróunin í prentuninni sé örari
en á flestum sviðum öðrum. Þannig að ég
er mjög sáttur við það sem ég er að gera í
dag.“
- Ein lokaspurning. Áttu von á því að þú
eigir eftir að leika Óþelló og Hamlet og alla
þá stráka eins og hugurinn stóð til í skóla?
Júlíus brosti.
„Satt best að segja á ég nú varla von á
því,“ sagði hann svo eftir stutta umhugsun.
„En,“ bætti hann við glottandi, „óskaplega
myndi ég gleðjast ef sú tíð rynni upp að
Óþelló með mitt útlit kæmist í tísku...“
Hann þagnaði andartak og brosti svo aft-
ur:
„En síður á ég nú von á því.“
Vikan 9. tbl. 27