Vikan - 23.10.1986, Qupperneq 28

Það vekur óneitanlega forvitni þegar fréttist
að von er á nýrri ritsmíð frá hinum eldri og virt-
ari rithöfundum þjóðarinnar. Forlagið Svart á
hvítu sendir von bráðar frá sér bókina Grámosinn
glóir eftir Thor Vilhjálmsson og með þeirra góða
leyfi gefst lesendum Vikunnar kostur á að glugga
eilítið í efni bókarinnar á næstu síðum. En hvað
hefur Thor sjálfur að segja um bókina og ritstörf
sín yfirleitt?
„Efni þessarar bókar hefur lengi leitað á mig.
Ég byggi á vissum sögulegum atburðum og sum-
part persónum sem verið hafa uppi. Nota þetta
svo eins og mér hentar, að nokkru leyti sem efni-
við sem ég tek mér frelsi til að vinna úr og
ráðskast með. Það er óhætt að segja að þetta sé
nær hefðbundinni skáldsögu en margt annað sem
ég hef verið að gera. Og ég held að flestir ættu
nú að geta ratað klakklaust í gegnum bókina, séð
hvar hún byrjar og hvar hún endar... Reyndar
vona ég að ekki sé allt búið þegar lestrinum lýk-
ur. Ég hef engan áhuga á að búa til þannig bækur
að ég geti lofað lesandanum upp á æru og trú
að hann sé laus við mig um leið og hann hefur
lokið bókinni. Þeir verða helst að snúa sér annað
til að ná slíkum viðskiptum."
- Hvernig hagarðu vinnu þinni við skriftirnar?
„Ég hef skriffæri og pappír og svo skrifa ég
þegar ég kemst í gang, ef ég kemst í gang. Mér
finnst ég þurfa að skrifa á hverjum degi og helst
á sama tíma. Það þýðir ekkerl að bíða eftir að
maður verði sérstaklega upplagður - að andinn
komi yfir mann, eins og sagt var á rómantísku
skeiðunum. Hann kemur alltaf öðru hvoru sem
betur fer. Ég held að þeim sem erindi eiga á þessu
sviði lærist að vinna sig upp í það ástand sem
má með nokkrum rétti kalla annarlegt - að and-
inn komi yfir mann. Reyndar hafa ýmsir nöldur-
seggir, jafnvel heilir hópar, gert það lortryggilegt,
þetta með andann - hafa kannski verið eitthvað
sniðgengnir sjálfir í þeim efnum.
Ég handskrifa að mestu svona upp á gamla
mátann. Mig vantar vélritunarhraðann. hugsa
stundum of hralt fyrir ritvélina. Ég rissa eða
punkta niður hugsanir mínar. En nú er ég hins
vegar að komast í nýtt ævintýri á þessu sviði. Ég
er að ánetjast tölvu sem ég sé fram á að eignast
með tíð og tínra - ekki síst ef þjóðin lætur svo
lítið að kaupa bókina mína. Ég er alveg heillaður
af þeim nýju tækifærum sem tölva býður mér.
Ritvélin mín var svo sem ágæt, en hún var alltaf
að suða í mér og það truflaði mig. Tölvan þegir
hins vegar og það kann ég að meta. Mér skilst
að einhverjir kærir kollegar séu farnir að bölva
tölvunni og á góðri leið með að skapa tísku í þá
átt. Ég skal ekki verða til að taka undir þann
söng. Skáldið er ekki sérlega lagvisst ef það lætur
tölvu slá sig út af laginu.”
- Hvernig tilfinning er það að setja lokapunkt-
inn við ritverk?
„Jóhannes Kjarval sagði einu sinni við mig að
það væri mestur vandi að vita hvernær maður
ætti að hætta. Ég get ekki neitað að það er tals-
verður léttir að vera kominn á leiðarenda á þessu
ferðalagi. Þetta er að ýmsu leyti torsótl leið. En
nú held ég að ég sé búinn að ná áfanga sem er
merkilegur fyrir mig sjálfan og vona að það geti
skipl aðra máli líka að þessi ferð var farin. Mér
finnst ég sitja í áfangastað og búinn að tjalda."
Hvað annað hefurðu verið að fást við og
hvað bíður tölvunnar?
„Ég hef eiginlega verið að fást æ meir við Ijóð.
Við Örn Þorsteinsson myndlistarmaður höfum
átt skemmtilega samvinnu sem sér stað i ýmsu.
Meðal annars unnum við tuttugu hiínútna verk
fyrir sjónvarp, sem Svíar og Finnar hafa iiú
keypt. Síðasti afraksturinn er mynd-ljóðverkið
Spor í spori sem við höfum gefið út í sextíu tölu-
settum og árituðum eintökum með lexla mínum
hvort sem menn vilja á ensku eða íslensku. Einn-
ig liggur fyrir að gefa út litla bók fyrir jólin, sem
í eru Ijóð og myndir. Tilvalin sem möndlugjöf á
jólunum!
Það er margt sem bíður í ýmiss konar drögum,
fyrir utan þ;ið sem gæti spunnist af því sem liggur
fyrir nú. Ég er svo lánsamur að hafa alltaf eitt-
hvað í handraðanum sem bíður þess að ég geli
einbeitt mér að því. Leikhúsið freistar min. Kvik-
myndirnar voru æskudraumar. Kannski er maður
nógu gamall til að þeir fari að rætast nú, af þvi
maður er svo ungur í sér. En spurningin snýst
auðvitað um hver fær möndluna í ár og hvort
keppt verður um ljóðabókina eða jafnvel skáld-
söguna."
Viðtal: Guðrún Alfreðsdóttir
Mynd: Helgi Friðjónsson
28 VI KAN 43. TBL