Vikan - 01.01.1987, Blaðsíða 54

Sakamálasaga skrifuð af Gunnari Gunnarssyni fyrir Vikuna
hreingerningu upp á nýtt því flóðið hélt áfram.
Ég var eins og jökulhlaup í Súlu sem bíður
árum saman og ryðst svo fram og setur heims-
met. - Sorrí, sagði Kaninn, - þeir afgreiða
ekki brennivín fyrir hádegi.
- Það er ekki brennivín sem ég þarf, sagði
ég og vissi ekki hvað það var sem ég kannski
þurfti.
- Meira kaffi? spurði þjónninn, sem var
kominn til að taka af borðinu. í hinum enda
salarins var starfsfólk farið að breiða hvíta
dúka á borð til að allt yrði tilbúið fyrir hádeg-
isverð. - Við eigum von á hundrað og
fimmtíu manns, sagði þjónninn.
- Þessi maður þarf brennivín, sagði Kan-
inn.
- Nei, sagði ég og þekkti ekki nefhljóðið
sem úr höfði mér kom.
- En get ég fært þér eitthvað? spurði þjónn-
inn.
- Nei, sagði ég og fannst að mennirnir
gætu skilið að þegar svo er ástatt fyrir manni
að ekkert er hægt að gera nema grenja hástöf-
um, vill maður helst fá að vera í friði við þá
iðju.
- Segðu bara til ef það er eitthvað. Magnyl?
Sódavatn?
Ég stóð á fætur, bað mennina að hafa mig
afsakaðan og hélt pappírsþurrkum fyrir and-
liti mér, sá þó útundan þeim að Elsa var enn
á vappi í anddyrinu og Guðgeir var á tali við
þann sem ég hélt að hefði komið með þyrl-
unni. Lífið gengur sinn gang, hugsaði ég, og
enginn hefur áhyggjur af því að hið næsta
þeim er vesalings maður sem er viti sínu fjær
af andlegum kvölum sem hann kann engin
skil á.
Ég fór út bakdyramegin við sundlaugina
og tók andköf þegar ferskt, svalt loftið þrengdi
sér niður í lungun, hálfhljóp meðfram laug-
inni og fannst ég vera eins og Kári að hlaupa
úr brennunni forðum þegar ég fór gegnum
gufuna og heyrði skrækina í fólkinu í laug-
inni. Aftan við húsið var grasflöt og snúru-
staurar og ég studdist við annan þeirra, horfði
á þröstinn sem ég sá daginn áður falla til jarð-
ar, dauðan úr hjartaslagi. Hann lá þarna í
grasinu með hausinn teygðan frá sér eins og
hann væri enn að vonast eftir því að geta
sungið sinn síðasta tón. Og ekkinn sótti að
mér aftur. Ég hágrét.
Fuglinn var merkilega stinnur þar sem hann
hvíldi í hendi mér. Þegar ég hélt honum upp-
réttum kom aðeins lítil sveigja á háls hans og
höfuðið hallaðist aftur - það var eins og hann
skimaði dauðurn augum til himins. Ég lagði
hann varlega í grasið, lét löng stráin við snúru-
staurinn skýla litlum, mjúkum líkama hans;
það var komin norðanátt, vindurinn kom
svalur yfir öræfin, reykurinn frá hverunum
barst yfir byggingarnar og ég sá til manna-
ferða á afgirtu hverasvæðinu, en það var eins
og öll hljóð hyrfu ofan í jörðina eða sópuð-
ust jafnharðan upp fyrir fjallstinda - mér
fannst ég vera á kafsundi, skimandi eins og
fiskur eftir brúklegum kennileitum.
Páll kom í ljós við austurhorn hótelsins,
kom út úr gufunni frá sundlauginni og fylgdu
honum skrækir frá börnum í lauginni. Hann
studdist við stafinn, hallaði sér áfram eins og
gengi hann móti stinningskalda eða roki, var
rnóður þegar hann kom til mín.
- Jæja kall minn, þá er komið að því.
- Mig var farið að gruna það, sagði ég og
leið eins og manni sem á að fara í gálgann
eftir nokkrar mínútur - en í raun kveið ég
engu, var eiginlega bara feginn að þeir skyldu
vera að taka af skarið. Ég var vandræðamað-
ur og lifði stöðugt i hættu af sjálfum mér.
Ætli Hilda hafi ekki farið þess vegna?
- En það er aldrei að vita með þennan
hver, sagði hann þá. - Stundum þykjast þeir
alveg ráða yfir honum, en alltaf er það nú
samt sá gamli sjálfur sem fer sínu fram. Nátt-
úran verður nefnilega ekki beisluð nema á
eigin forsendum.
- Nú, sagði ég dauflega, - ertu að tala um
hverinn?
- Hverinn? Auðvitað.
- Já! Hverinn.
Maðurinn úr þyrlunni birtist við vesturenda
hótelbyggingarinnar og ég sá Guðgeiri bregða
fyrir - eins og hann væri að benda manninum
eitthvað. Svo tók þyrlumaðurinn stefnuna á
okkur Pál.
- Fólkiðeraðþyrpastað, sagðihann. -- Ég
heyrði það á vegalögreglunni áðan að það
væri bíll við bíl á austurleiðinni. Fólk vill sjá
þennan hver gjósa. Ég skil það vel. Maður
er búinn að frétta af þessu fyrirbæri síðan í
bernsku, hverinn sem allir aðrir hverir heita
eftir og svo liggur hann bara dauður, spraut-
ar ekki frekar en lik.
- Jæja, sagði ég og minntist þess að mér
bar skylda til að taka virkan þátt í öllu um-
stanginu kringum gosið þvi ég var sérlegur
sendimaður Kvöldblaðsins, átti að horfa á
gosið og lýsa því síðan með hæfilega skáldleg-
um tilþrifum fyrir lesendum. Mér hafði
gleymst að setja mig í stellingar - og munda
stílvopnið.
- Éigum við ekki að líta á viðburðinn?
sagði Páll og var lagður af stað. - Við látum
það nú ekki um okkur spyrjast að við höfum
verið staddir í Haukadal þegar hann loksins
gaus og misst af því! Og hann ýtti við mér,
tók undir handlegg minn eins og það væri ég
sem væri fatlaður en ekki hann og við gengum
á móti þyrlumanninum.
Ég var með öllu viljalaus og fann ekki til
þess að ég bæri fæturna hvorn fram fyrir ann-
an, fann ekki fyrir svalanum í lofti og man
ekki að ég hafi heilsað þyrlumanninum. Trú-
lega hef ég kinkað kolli, trúlega hef ég gefið
honum auga - eins og hann mér. Hann slóst
þegjandi í lið með okkur, gekk við hlið Páls
sem malaði fyrir okkur báða. Þegar við kom-
um upp á rauðamölina á hverasvæðinu gekk
þyrlumaðurinn spölkorn frá okkur og ég
hnippti í Pál.
- Hver er þessi maður?
- Hann er úr lögreglunni.
- Hvað er hann að gera hér?
- Horfa á gosið býst ég við.
- Ég átti ekki við það.
- Hafðu ekki áhyggjur.
Ég dró sængina upp fyrir höfuð. Ég lokaði
mig af, tók mig úr sambandi þannig að það
sem gerðist snerti mig ekki. Ég var stikkfrí -
eins og svo oft áður. Við Páll gengum um
hverasvæðið, hann spjallaði, ég svaraði ein-
hverju en í rauninni var ég orðinn kaldur og
harður eins og myndavél, tók aðeins við en
lét ekkert á móti. Mér var alveg sama hvort
ég var þarna eða ekki, alveg sama hvað gerð-
ist. Ef stórslys hefði orðið á svæðinu, fólkið
fallið brennandi og blæðandi til jarðar þá
hefði ég gengið ötullega fram í aðstoðinni,
komið alblóðugur inn á hótel, skolað af mér
afundinn og hringt í Hákon til að segja honum
fréttirnar. Svo hefði ég farið að borða. Og
ég hefði ýtt þessum atburði til hliðar, látið sem
hann hefði ekki gerst. Þannig fór mér þegar
Elsa kom allt í einu hlaupandi til mín með
myndavélina sína, sagði mér að hún hefði
hætt við að fara.
- Við skulum bara gleyma þessu, sagði hún.
- Hverju? spurði ég.
- Þessu í nótt; þessu í morgun. Við skulum
gleyma því. Ég lét eins og asni. Þú ert nú einu
sinni karlmaður! Og ég var allsber.
- Já! Það.
- Fyrirgefðu ólætin.
- Já.
- Fyrirgefðu að ég skyldi segja Palla þetta.
- Já.
- Ég tek myndir af gosinu.
- Já.
- Og fólkinu. Og svo verðum við samferða
í bæinn, er það ekki?
- Já er það ekki?
- Við gleymum þessu en munum það samt,
sagði hún og hljóp aftur upp eftir hverasvæð-
inu til að komast upp fyrir Geysi - þannig
næði hún betri mynd af gjósandi hvernum,
landinu og fólkinu í kring.
Ég var búinn að gleyma en mundi samt;
eins og þegar Stella sneri sér að mér á skrif-
stofu sinni suður í Skógrækt, horfði á mig
með þessum illkvittna glampa í augum og
sagði: „Þú ert dauður. Bæng!“ Ég skildi svo
vel hvað hún átti við. Daginn áður hafði ég
horft á hana fara inn í bílinn til Guðgeirs -
hún hafði valið þann viðbjóðslega svola, þá
grófu frekju fremur en mig sem var myndar-
legur, finlegur, menntaður og kunni að lifa.
Ég dó á því andartaki; ákvað á sekúndunni
að gleyma en muna samt til eilifðarnóns og
bíða, bíða mins tíma með hnífinn falinn í erm-
inni.
Guðgeir kom til okkar, beið eftir gosinu,
horfði staðfastlega í áttina að skálinni, greini-
lega ákveðinn að missa ekki af.einum einasta
vatnsdropa sem Geysir skvetti upp í loftið.
Þyrlumaðurinn var álengdar, horfði líka í átt-
ina að hvernum og engu líkara en þeir
byggjust við að sjá frelsarann sjálfan koma
54 VIKAN 1. TBL