Vikan - 06.08.1987, Page 29

Vikan og tilveran
Þrándur í götu
íslendingum er tamt að leitast við að finna einfaldar
en oft ódýrar lausnir á öllum málum.
Of mikill umferðarhraði er nokkurt vandamál hér á
landi og að sjálfsögðu hafa menn freistast til að leysa það
á skjótvirkan hátt frekar en að reyna að taka á hinum
raunverulegu rótum vandans.
HRAÐAHINDRUNIN er hin byltingarkennda lausn.
Hún felst í því að klesst er sem hæstum hrauk af malbiki
þvert á akstursstefnuna yfir götuna þannig að hún verði
sem illfærust. Því á ökumönnum að vera nauðugur einn
sá kostur að hægja ferðina nógu mikið til að komast yfír
hindrunina án þess að teljandi skemmdir verði á ökutæk-
inu.
Þessari merku uppfmningu hafa verið valin ýmis nöfn.
Þar má t.d. nefna „götuþúst“. Harðlínumenn meðal
umferðarpostula vilja nefnilega að hindrunin sé eins og
þúst, illsjáanleg úr Qar-
lægð. Því hljóti öku-
maðurinn og ökutæki
hans óvænta en verð-
skuldaða refsingu í
hvert sinn sem ekið er
yfir æskilegum hraða.
Hraðahindranirnar
munu vera tilkomnar
eftir erlendri fyrirmynd
þar sem hófleg notkun
þeirra hefur gefist vel.
En svo uppgötvuðu
hinir íslensku umferðar-
postular þetta snjalla
úrræði. „Engin skal
gata þústarlaus vera“ varð hið nýja slagorð þeirra og
áróðursmaskínan hafði erindi sem erfiði. Hindrununum
fór sífellt íjölgandi og brátt var illfinnanleg sú gata sem
ekki gat státað af nokkrum. Þústirnar urðu stöðutákn
hverfanna og metnaðarmál milli meðvitaðra húsmæðra.
Og svo var ekki nóg að hafa þúst, hæðin og brattinn
varð að metnaðarmáli líka.
Reyndur verkstjóri hjá Reykjavíkurborg á hugmyndina
að þeim allra hæstu og bröttustu. Hann fann upp á því
að stafla steinum, sem venjulega eru notaðir í göngugöt-
ur, upp í illfæran vegg og hlaða malbiki utan um. Mun
þessi verkstjóri hafa verið tekinn í dýrðlingatölu í íbúa-
samtökum Vesturbæjar en þar er Mekka hraðahindran-
anna. Þeir óteljandi bílstjórar, sem hafa skemmt pústkerfi
sín eða misst þau hreinlega undan á þessum „state of the
art“ hraðahindrunum, sem meðal annars eru á Ægisgötu
og Garðastræti, bera hins vegar ekki eins hlýjar hugsanir
í hans garð. Sagt er að athafnasamir unglingar í hverfmu
hafi af því góðar aukatekjur að selja notaða bílavara-
hluti til Vökuportsins.
Nú vita það líklega fæstir ökumenn að ofan á hverri
hraðahindrun er gangbraut og er gangandi vegfarendum
ætlað að feta sig eftir hryggnum. Hugmyndin er að þar
séu þeir óhultir því ökumenn smærri bifreiða leggi alls
ekki á ófæruna heldur velji aðrar leiðir. Aðrir hugrakk-
ari ökumenn hljóti a.m.k. að hægja ferðina eða stöðva
meðan þeir sækja í sig veðrið áður en lagt er á hindrunina.
En hraðahindranirnar hafa algerlega snúist upp í and-
hverfu sína. Fullyrða má að gangandi vegfarendum sé
HVERGI eins mikil hætta búin og einmitt á hindrununum
góðu.
Skýringin á því er einföld. Ökumenn hafa nefnilega
komist upp á lag með
að komast yfir hindran-
irnar með góðu móti.
Það er gert með því að
AUKA ökuhraðann til
mikilla muna þar til náð
er u.þ.b. 80 km hraða.
Þannig má hæglega
svífa yfir flestar hindr-
anirnar. Reyndar sá
ökusérfræðingur þjóð-
arinnar, Ómar Ragn-
arsson, sig tilneyddan
að halda sérstaka
kennslustund í þessari
list í fréttatíma ríkis-
sjónvarpsins eitt kvöldið. Sagt er að óteljandi beiðnir um
endursýningu hafi borist sjónvarpinu. Meðan á þessum
hraðakstri og loftstökkum stendur eru ökumenn örugg-
lega ekki að hugsa um velferð gangandi vegfarenda.
Aðrir og óreyndari ökumenn gleyma því oft hvar hinar
fjölmörgu, lymskulegu þústir eru. Þeir eru örugglega ekki
heldur með velferð gangandi vegfarenda í huga þegar
þeir rekast óvænt á hindrunina, heQast á flug og skella
aftur niður með braki og brestum, oft pústkerfi eða vind-
kljúf fátækari.
Þessi öfugþróun í þá átt að reyna að gera göturnar sem
illfærastar er einkennileg í ljósi þess að íslendingar hafa
nú í áratugi keppst við að reyna að bæta götur sínar,
slétta þær og malbika. Nú virðist sem sagt vera að koma
í ljós að sú viðleitni stafaði bara af skammsýni og fyrir-
hyggjuleysi.
Texti: Eyjólfur Sveinsson
32 7BL VIKAN 29