Vikan - 06.08.1987, Page 34

Friðrik er borgarbarn, alinn upp í Hlíðun-
um, elstur fjögurra barna hjónanna Aslaugar
Friðriksdóttur skólastjóra og Sophusar A.
Guðmundssonar skrifstofustjóra. Eins og
títt er um menn af hans kynslóð var hann
snemma sendur í sveit; lengst af var hann
hjá föðurfólki sínu á Auðunnarstöðum í
Vestur-Húnavatnssýslu. Þegar hann eltist fór
hann á sjóinn. Fyrsta túrinn fór hann fjórtán
ára. Sjóferðirnar urðu fleiri. Meðan hann
var í menntaskóla var hann á síðutogurun-
um. Þá þekktust ekki skuttogarar: „En fyrir
fáeinum árum brá ég mér einn túr með skut-
togara. Það var miklu þægilegri vinna en sú
sem ég kynntist á síðutogurunum.“ Svo vel
líkaði honum á sjónunr að einu sinni kom
hann að landi með sjópokann sinn löngu
eftir að skólinn var byrjaður: „Á sjónum er
frelsið og víðáttan. Hafið er notalegt og ég
kann vel við að standa í slorinu og taka til
hendinni. Einu sinni var ég jafnvel að hugsa
um að söðla um og fara í Stýrimannaskól-
ann. Það var þegar ég var i fjórða bekk
Menntaskólans í Reykjavík. Það fór hins
vegar eins og hjá mörgum öðrum. Maður
lenti i rennibraut og vaknaði síðan einn góð-
an veðurdag með stúdentshúfu og vissi
ekkert hvað maður átti að gera.“
Auk þess að vera á sjó hefur Friðrik unn-
ið alla almenna verkamannavinnu, unnið í
frystihúsi og við uppskipun við höfnina.
Hann stjórnaði frystihúsi vestur í Hnífsdal
í níu sumur. Það telur hann hafa verið ein-
stætt tækifæri: „að eiga kost á því að kynnast
fólki og vinna með því á jafnlitlum stað eins
og Hnífsdalur er,“ segir hann. „Ég hef unn-
ið nánast öll störf sem tengjast sjávarútvegi,
enda hefði ég ekkert haft á móti þvi að setj-
ast að í sjávarútvegsráðuneytinu."
Akvað á endanum að
fara í lceknisfrœði í
Háskóla Islands.
Að loknu stúdentsprófi stóð hann uppi
með húfuna og var hálfráðvilltur; vissi ekki
almennilega hvert næsta skrefið ætti að vera.
Hann ákvað á endanum að fara í læknis-
fræði í Háskóla íslands. Þar var hann í tvö
ár og kenndi í gagnfræðaskóla með náminu.
Eftir tveggja ára nám ákvað hann að söðla
urn og fara i lögfræði, hélt þó áfram kennslu
og kenndi næstu fjögur árin.
Að loknu lagaprófi tók Friðrik að sér
framkvæmdastjórn Stjórnunarfélagsins.
„Það var óskaplega lærdómsríkt. Þar kynnt-
ist ég fulltrúum atvinnulífsins, bæði launþeg-
urn og atvinnurekendum. Þar starfaði ég
með góðum mönnum: Jakobi heitnum
Gíslasyni orkumálastjóra, senr var guðfaðir
félagsins, Guðmundi Einarssyni verkfræð-
ingi og Ragnari Halldórssyni, forstjóra ísals,
enda taldi Þjóðviljinn, þegar ég kom inn á
þing, að ég væri fulltrúi Alfélagsins og birti
framhaldsfréttir af því dag eftir dag. Ragnar
var þá formaður Stjórnunarfélagsins en þess
var ekki getið að á sama tima var Ásmund-
ur Stefánsson starfsmaður Stjórnunarfélags-
ins.
Pólitískur ferill Friðriks hófst í lagadeild-
inni. Fram til þess tíma hafði hann lítt skeytt
um slíka hluti. Á menntaskólaárunum var
hann frábitinn stofnunum á borð við Heim-
dall. Þó fór hann einhverju sinni á fund hjá
Æskulýðsfylkingunni með Svavari Gests-
syni. Ekki varð þó meira úr vinstrimennsk-
unni því: „Það hefur líklega alltaf blundað
í mér að vera hérna megin í pólitíkinni,“
segir Friðrik þegar hann rifjar upp þennan
atburð.
Einhverju sinni á framboðsfundi fyrir al-
þingiskosningarnar 1983 kom kunnur leið-
togi Alþýðubandalagsins á fund með
stúdentum og sagði eitthvað á þessa leið:
Hér á annarri hæð Félagsstofnunar stúdenta
sátu þeir Þorsteinn Pálsson, Friðrik Sophus-
son, Kjartan Gunnarsson, Jón Magnússon
og fleiri og pældu alla daga í gegnum kenn-
ingar Hayeks, Poppers, Friedmans og fleiri
frjálshyggjunranna. Nú eru þessir menn í
fylkingarbrjósti Sjálfstæðisflokksins og þar
hefur hugsunarháttur frjálshyggjunnar nú
forgang. En var þetta sönn nrynd af stúd-
entapólitík þess tíma?
„Þetta er alrangt. Frjálshyggjan, eins og
menn þala um hana í dag, er seinni tíma fyrir-
bæri. Á háskólaárum mínum höfðu hægri
menn töglin og hagldirnar í Stúdentaráði.
Þá var í tísku að vera á móti ríkjandi kerfi.
Frjálshyggja í þeim skilningi, sem við leggj-
um í það hugtak, kernur ekki inn í íslenska
stjórnmálaumræðu fyrr en 1973-1974 þegar
við Þorsteinn erum hættir í skólanum.
Ég sat af hendingu einn vetur í Stúdenta-
ráði, var varamaður Ármanns Sveinssonar
sem dó haustið 1968 og var einn af okkar
efnilegustu mönnum. Mitt hlutverk innan
Vöku var ekki að standa við stýrið heldur
var ég vélstjórinn í vélarrúminu í mörg ár.
Ég var svo pólitískur að ég þekkti svo til
alla háskólanema með nafni og vissi svona
nokkurn veginn hvað hver kaus. Fyrstu ár
siðasta áratugar voru tímar mikillar ólgu og
átaka meðal stúdenta, sérstaklega vegna Ví-
etnamstríðsins. Stúdentar við Háskólann
samþykktu yfirlýsingu í anda stefnu Banda-
ríkjastjórnar í Víetnam. Mig rekur ekki
minni til að það hafi nokkur annar háskóli
á norðurhveli jarðar gert. Við vorum siðustu
móhíkanarnir. Virki hægri manna í Háskól-
anum féll svo stuttu síðar er vinstri holskefl-
an reið yfir. Við Þorsteinn Vilhjálmsson
pældum í gegnum rit Horowitch, helsta læri-
meistara vinstri manna í Háskólanum, og
skrifuðum lærðar greinar í Stúdentablaðið
um rit hans, Bandaríkin og þriðji heimurinn.
í dag er Horowitch, einn af stuðningsmönn-
um Reagans Bandaríkjaforseta, eða svo segir
hann í nýlegu blaðaviðtali. Byltingin hefur
því heldur betur étið börnin sín.“
Árið 1965 gekk Friðrik í Sjálfstæðisflokk-
inn að beiðni Styrmis Gunnarssonar. rit-
stjóra Morgunblaðsins, og varð strax mjög
virkur í starfsemi Heimdallar. Hann var
kjörinn í miðstjórn flokksins á landsfundi
1969. Samband ungra sjálfstæðismanna
lagði til breytingar á skipulagsreglum Sjálf-
stæðisflokksins til að það fengi fulltrúa í
Einu sinni fór Friðrik á fund hjá Æskulýðsfylkiitgunni með Svavari Gesfssyni. Hér eru þsir híns
vegar á fundi alþjóðaþingmannasambandsins í Lome i Togo.
34 VIKAN 32. TBL