Vikan - 06.08.1987, Qupperneq 35

miðstjórn flokksins. Tillagan var samþykkt
„sem þótti einstakt fyrirbrigði þarsem Bjarni
Benediktsson, formaður flokksins, var mjög
á móti þessari nýju tilhögun. í framhaldi af
því var ég kjörinn inn í miðstjórnina eftir
mikil átök meðal yngri sjálfstæðismannanna
urn hver ætti að vera kandídatinn. Við höfð-
um sammælst um að hafa bara einn ungan
fulltrúa í framboði. Ég og Ólafur B. Thors
vorum í kjöri en einungis munaði einu at-
kvæði á okkur í prófkjöri sem viðhaft var.
Ef ég man rétt gengu þeir Blöndaisbræður
af fundi til að mótmæla þessum fasisma að
viðhafa prófkjör en þeir voru báðir taldir
stuðningsmenn Ólafs. Ef þeir hefðu ekki
farið af fundi hefði Ólafur farið inn í mið-
stjórn en ég setið eftir úti í kuldanum og
sæti þar sjálfsagt enn. Segja má því að ég
eigi Halldóri Blöndal og þeim bræðrum
skuld að gjalda. Þetta var af ýmsum talið
vera sigur uppreisnaraflanna.“
Friðrik verður formaður SUS 1973 og
lendir þá í eftirminnilegum formannsslag við
Björn Bjarnason, aðstoðarritstjóra Morgun-
blaðsins, á þingi SUS sem haldið var á
Egilsstöðum. Margir vilja halda því fram að
Björn hafi aldrei sætt sig við þetta tap og
margt af gagnrýni Morgunblaðsins á Friðrik
megi rekja aftur til þessa árs er Björn tapaði
fyrir Friðriki.
Ellert B. Schram, fráfarandi formaður, var
einn helsti stuðningsmaður Friðriks i for-
mannskjörinu ásamt mörgum öðrum
óbreyttum flokksmönnum. „En íjölmargir,
ekki síst þeir sem voru nær valdamönnum
flokksins, studdu Björn Bjarnason. Þetta var
sjálfsagt íjölmennasta og eftirminnilegasta
þing SUS sem haldið hefur verið. Kosningin
fór á þann veg að ekki munaði nema um
það bil 10 atkvæðum á okkur Birni.
Ég er ekki einn af uppáhaldssonum Morg-
unblaðsins, á því leikur enginn vafi. Það er
hins vegar þjóðsaga að ekki hafi gróið um
heilt milli okkar Björns og henni er við-
haldið vegna þess að Morgunblaðið er ekki
talið hafa gefið mér jafnmikið á garðann og
ýmsum öðrum forystumönnum flokksins.
Þeir sem leita skýringa á gagnrýni Morgun-
blaðsins í minn garð leita alltaf til Egilsstaða-
þingsins.
Astæðan fyrir gagnrýni Morgunblaðsins á
störf mín gæti líka verið sú að ég var talinn
öllu nær Gunnari Thoroddsen en ýmsum
öðrum forystumönnum flokksins. Meðal
annars var ég stuðningsmaður hans í forseta-
kosningunum 1968 en ýmsir af yngri sjálf-
Það hefur líklega allt-
af blundað í mér
að vera hérna megin
í pólitíkinni.
I menntaskóla hafðl Friðrik miklu meirl ðhuga á leiklist en pólitfk. Hér er hann é leiksviðlnu
ásamt Þórunni Klemenzdóttur i ímyndunarveikinnl eftlr Moliére sem sett var upp af Herranótt
Menntaskólans í Reykjavik 1964.
stæðismönnunum studdu Kristján Eldjárn.
Þá má líka nefna sem ástæðu að ég hef allar
götur varast að tengjast ákveðnum hópum
innan flokksins, hef frekar reynt að halda
sjálfstæði mínu. Það getur vel verið að Morg-
unblaðinu líki betur við þá sem sækja
hugmyndir sínar til þeirra. Annars er ekki
mitt að gefa skýringar í þessu máli, ég er á
leiksviðinu en ekki í hlutverki gagnrýnand-
ans.“
Á formannsárum Friðriks var mikil and-
staða gegn ríkjandi kerfi bæði í þjóðfélaginu
og í Sjálfstæðisflokknum. Andsvar SUS var
hið eftirminnilega slagorð: „Báknið burt“.
„Menn verða að skoða það í ljósi þess
tíma. Sjálfstæðisflokkurinn var búinn að
vera í stjórn með Alþýðuflokki 1960-1971.
Það var mynduð vinstri stjórn 1971 í kjölfar
’68-hreyfmgarinnar. Hún ætlaði sér stóra
hluti en allt fór úr böndunum. Sjálfstæðis-
flokkurinn var í stjórnarandstöðu í þrjú ár
eða þangað til vinstri stjórnin leið út af. Það
var mikil og sterk krafa hjá okkur yngri
flokksmönnunum að breyta flokksstarfinu
og endurmeta stöðu flokksins. Þegar Sjálf-
stæðisflokkurinn fór í stjórn ásamt Fram-
sóknarflokknum 1973 vorum við í því að
leita að fastmótaðri hugmyndafræði heldur
en flokkurinn hafði fylgt þangað til. „Bákn-
ið burt“ var krafa um að lina tök ríkisins
og var tákn þess sem síðar hlaut að koma.
Svigrúm einstaklinganna var orðið harla lít-
ið. Okkur fannst að velferðarríkið hefði
gengið of langt í því að vernda einstakling-
inn, ýtt um of undir ríkisafskipti á öllum
sviðum.
Pólitískar skoðanir manna mótast milli
tvítugs og þrítugs og ég býst við að þær
hugmyndir, sem núverandi forystumenn
Sjálfstæðisflokksins mótuðu á árunum upp
úr 1970, séu nú að komast í framkvæmd.
Sjálfsagt er svo um flesta pólitíkusa, þeir
móta hugmyndir sínar 10-15 árum áður en
þeir koma þeim í framkvæmd.
Hitt er svo annað mál að menn hafa verið
að koma óorði á frjálshyggjuna, hún er nán-
ast bannorð í dag. Ef við lítum raunsætt á
hlutina og þá miklu umræðu, sem fyrst og
fremst er kennd við Hannes Hólmstein og
32 TBL VIKAN 35