Vikan - 29.06.1989, Blaðsíða 54

Frh. af bls. 49
Homer Barron og var af ætt landnáms-
manna, stór, dökkur á hörund, áhugasam-
ur, rómmikill og augun ljósari en andlitið.
Strákarnir eltu hann á röndum til þess að
heyra hvernig hann bölvaði negrunum, og
negrarnir sungu og sungu í takt við kran-
ana þegar þeir hófust og sigu. Ekki leið á
löngu fyrr en hver maður í borginni þekkti
hann í sjón. Hvar sem hlátrar heyrðust á
strætum og torgum, með mikilli kátínu,
þar mátti vita fyrir víst að Homer Barron
væri nærstaddur. Svo gerðist það á sunnu-
degi einum síðla að þau sáust saman í
vagni með gulum hjólum og tveir hestar
fyrir.
Allir urðu fyrst fegnir að hún skyldi nú
Ioksins hafa náð í elskhuga en svo fóru
konurnar að segja sem svo: „Hvað skyldi
Grierson hafa sagt: Norðurríkjamaður og
daglaunamaður?" En svo voru aðrir sem
sögðu að jafnvel sorgin sjálf mætti ekki
megna að fá sanna sæmdarkonu til að
gleyma því að vandi fylgir vegsemd, líka
þeirri að vera af háum stigum — þó þeir
segðu það ekki beinum orðum. Þeir sögðu
ekki annað en þetta: „Aumingja Emily.
Fólkið hennar ætti að koma og sjá.“ Því
hún átti einhverja ættingja í Alabama en
öll kynni milli þeirra höfðu slitnað fyrir
mörgum árum vegna erfðamála frú Wyatt,
geggjuðu konunnar. Enginn af þeini hafði
verið viðstaddur jarðarförðina.
Ekki var fyrr farið að hvískrast á um
„vesling Ernily" en ýmsar getgátur fengu
byr undir vængi. „Heldurðu annars að það
geti verið?“ sagði hver við annan. „Svo
sannarlega. Hvað annað...?“ Svona hvískr-
uðust þær á konurnar, báru hönd fyrir
munn við skrjáf í silki og atlaski á ermum
og börmum meðan hófahljóðið gall við að
utan. Þær þustu upp og gægðust gegnum
rennitjöldin sem dregin höfðu verið fyrir í
hita hádagsins.
Hún bar höfuðið hátt, líka eftir að allir
töldu víst að hún væri fallin. Það virtist svo
sem hún fyndi nú meira en nokkru sinni
fyrr til þeirrar upphefðar sem síðasta af-
sprengi hárrar ættar bar að hafa og að
þessi snerting hennar við hið jarðneska
hefði fullkomnað ótilkvæmileik hennar.
Svo virtist vera þegar hún keypti arsenik-
ið, rottueitrið. Það gerðist árið eftir að
fólkið fór að kalla hana „aumingja Emily"
og þegar ffænkur hennar tvær sátu í heim-
sókn hjá henni.
„Mig vantar eitthvert eitur,“ sagði hún
við afgreiðslumanninn í apótekinu. Þá var
hún komin yfir þrítugt og vel á sig komin,
ögn magrari en endranær, og kalt, stoltlegt
blik í augunum en stríkkaði á holdi og
hörundi yfir gagnaugunum og augnaum-
búnaðinum. Þetta minnti á augu vitarvarð-
ar sem vanur er að horfa til hafs með ýtr-
ustu aðgætni. „Mig vantar eitthvert eitur,“
sagði hún.
,Já, ungfrú Emily,“ svaraði hann. „Hvaða
tegund? Rottueitur eða...? Ég ræð yður
til..."
„Hið besta sem þið hafið. Mér er sama
hvað það heitir."
Apótekarasveinninn nefndi nokkur
5MÁ5AC5A
nöfn. „Þetta hérna mundi nægja til að fýrir-
koma fíl. En það sem þér kjósið, það er...?“
„Arscnik," svaraði ungfrú Emily. „Er það
ekki gott?“
„Er... arsenik? Jú, ungfrú. En hvað ætlið
þér að gera við það?“
„Ég vil fá arsenik."
Maðurinn leit á hana. Og hún leit á hann
aftur þar sem hún stóð keiprétt og andlitið
eins og fáni sem mikið stríkkar á eftir
vindi.
,Já, vissulega, ef það er nú áreiðanlega
það sem yður vantar. En lög mæla svo fýrir
að ég fái að vita til hvers á að nota það.“
Ungfrú Emily starði á hann og höfuðið
reigðist afturábak því hún þurfti svo gaum-
gæfilega að athuga manninn og láta hann
skilja að hér dygðu engin andmæli, enda
lét hann undan og fór innfyrir og vafði
eitrið inn í pappír. Svartur sendisveinn
færði henni það en afgreiðslumaðurinn lét
ekki sjá sig. Þegar heim kom tók hún bréf-
ið utan af. Undir myndinni af hauskúpu
og krosslögðum beinum stóð skrifað:
„Rottueitur".
Hún bar höfuðið hátt, líka
eftir að allir töldu víst að hún
vceri fallin.
IV
Daginn eftir héldu víst allir að hún ætl-
aði að fyrirfara sér og flestir álitu að það
væri skást. Fyrst þegar þau sáust saman,
Homer Barron og hún, sögðum við: „Þau
giftast ugglaust." Svo snerist það up í þessa
setningu: „Gengur hún eftir honum enn?“
Homer hafði nefnilega sjálfúr sagt — hann
kunni vel við sig með ungum mönnum og
sat oft með þeim í Elgsklúbb — að hann
ætlaði sér ekki að giftast. Seinna sögðum
við: „Aumingja Emily,“ þegar við sáum þau
aka hjá í hestvagninum, unfrú Emily háleit
í sætinu en hann með hattinn niður í augu
og vindil í munnvikinu, með taumana og
svipuna í hanskaklæddum höndunum.
Þá sögðu sumar af konunum að þetta
væri borginni til skammar, ljótt afspurnar
og slæm fyrirmynd ungdóminum. Karl-
mennirnir vildu ekki skipta sér af þessu en
að síðustu neyddu konurnar baptistaprest-
inn (Grierson-fólkið var í biskupakirkj-
unni) til að gera henni tiltal. Hann vildi
engum segja hvað þeim fór á milli en harð-
neitaði að fara aðra ferð. Næsta sunnudag
sáust þau saman í vagninum eins og venju-
lega og daginn þar á eftir skrifaði prests-
konan ættingjum ungfrú Emily í Alabama.
Þeir gegndu kalli og komu og allir biðu
í ofvæni eftir því sem verða vildi. Fyrst
gerðist ekkert. Þá þóttumst við viss um að
þau ætluðu að eigast. Okkur var sagt að
ungfrú Emily hefði sést hjá gimsteinasalan-
um og keypt silfurbúin snyrtitæki handa
karlmanni og látið grafa upphafsstafina
H.B. á hvern hlut fyrir sig. Tveimur dögum
síðar fréttum við að hún hefði keypt al-
klæðnað handa karlmanni og þar á meðal
náttskyrtu. Þá sögðum við: „Þau eru gift.“
Við urðum fegin. Og mest vegna þess að
þessar tvær konur af Grierson-ættinni, sem
komið höfðu ffá Alabama, voru nærri því
ennþá meiri stoltgikkir en hún hafði nokk-
urn tíma verið.
Við urðum því ekkert hissa þegar við
fréttum að Homer Barron — það var þá
búið að leggja allar gangstéttarnar — væri
farinn. Okkur sveið það dálítið að hann
skyldi hafa farið svona þegjandi og hljóða-
laust en við giskuðum á að hann væri að
undirbúa komu hennar til sín eða öllu
heldur hefði hann tekið þetta ráð til þess
að losa hana við frænkurnar frá Alabama.
Enda leið ekki á löngu áður en þær færu.
Og svo sem allir höfðu búist við liðu ekki
þrír dagar fyrr en Homer Barron var kom-
inn aftur og nágranninn sá hvar sá svarti
var að hleypa honum inn um bakdyrnar.
Eftir það sást hann aldrei og Emily ekki
í alllangan tíma. Surtur sást oft á ferli með
körfuna sína en aðaldyr hússins voru lok-
aðar. Það kom fýrir að henni sæist bregða
fýrir innan við glugga, svo sem eins og
þegar verið var að dreifa leskjaða kalkinu,
en á götum úti sást hún ekki í heilt misseri.
Okkur fannst þetta einmitt vera það sem
við mátti búast því að faðir hennar hafði
verið búinn að ganga svo frá henni (með
afskiptasemi sinni) að hún hefði verið svo
innan „ills of fýlld" að hún gæti ekki dáið.
Þegar við sáum hana næst var hún orðin
feit og hárið byrjað að grána. Á næstu
árum gránaði hún meira og meira og hárið
varð stálgrátt að lokum. Þá hætti það að
breyta lit. Og svona var það litt þangað til
hún dó sjötíu og fjögurra ára. Það hafði
þann lit sem oft má sjá á starfsömum
manni í fullu fjöri.
Eftir þetta voru aðaldyrnar lokaðar
nema í þau sex eða sjö ár þegar hún var
um fertugt og kenndi að mála á postulín.
Hún útbjó kennslustofu niðri og dætur og
dætradætur Sartoris voru sendar þangað
með sama hugarfari og jafnreglubundið og
þær voru sendar í kirkju á sunnudögum. Á
þeim árum var hún gerð undanþegin
skatti.
En nú kom ný kynslóð til skjalanna með
nýjum siðum og háttum og nemendunum
fækkaði. Foreldrarnir voru hættir að senda
börn sín með liti og pensla og leiðinlegar
myndir úr kvennablöðum. Dyrnar lokuð-
ust eftir hinum síðasta og opnuðust ekki
aftur. Þegar settir voru ókeypis póstkassar
á hvers manns dyr afsagði ungfrú Emily að
það yrði gert hjá sér. Hún tók engum
sönsum.
Dag eftir dag, mánuð eftir mánuð, með
hverju árinu sem leið varð Surtur grárri og
lotnari og ellilegri og alltaf gekk hann um
með sömu körfuna.
í desember sendum við henni alltaf
52 VIKAN
13. TBL. 1989