Vikan - 13.07.1989, Page 27

BÆKUR
Höfundur ísfólksins, Margit Sandemo, í Vikuviðtali
Þaft stendur alltaf
ff
einhver á balcvift mig
þegar ég skrifa"
Hver er hún, konan
sem skrifar sögurnar
um ísfólkið; sögurn-
ar sem fá blóðið til
að renna hraðar í æðum les-
enda eða frjósa? Spennu-
sögurnar um lífið í Noregi fyrir
mörgum öldum — sögur um
venjulegt fólk og samskipti
þess við yfirnáttúrulegar
verur, ekki síst kynmök. Mörg-
um þykja þessar sögur í djarf-
ara lagi og að þar sé of langt
gengið í lýsingum á öllu því
ótrúlega sem fyrir sögupersón-
ur ber — en þeir hinir sömu
láta þó ekki eitt einasta af þeim
46 heftum sögunnar sem út
eru komin fram hjá sér fara,
sérstaklega ekki íslenskir les-
endur sem af Norðurlanda-.
þjóðunum kaupa flest eintök
miðað við íbúafjölda, en talið
er að alls lesi um 6 milljónir
manna bækurnar. Margir eru
þess fúllvissir að konan sem
sögurnar skrifi hljóti að vera
eins konar Jackie Collins
norðursins.
Hún kemur því talsvert á
óvart hún Margit Sandemo,
höfúndur ísfólksins, auk fjölda
annarra bóka. Við fyrstu sýn
minnir hún helst á hlýja og
góða ömmu — ömmu sem seg-
ir börnunum sögur og ævin-
týri, nema hvað þessi amma
segir „fullorðnum" börnum
sögur og ævintýri.
„Þetta ERU ævintýri fyrir
fúllorðna og ég hef oft verið
beðin um að skrifa sögur við
hæfi barna, því mínar sögur
þykja of grófar og of mikið um
kynlíf í þeim. En stór hluti les-
enda minna eru unglingar -
alla vega eru þeir duglegastir
að skrifa mér — og ef ég feri að
fera sögurnar niður á plan sem
ætti að hæfa þeirra aldri þá veit
ég að þeir myndu ekki lesa
þær.“
— Myndirðu segja að sögurn-
TEXTI: BRÝNDÍS KRISTJÁNSDÓTTIR
MYNDIR: GUNNLAUGUR RÖGNVALDSSON
Margit Sandenio með Marit Kjellevold og kærasta hennar,
David Pedersen, en Marit vann spumingakeppni um ísfólkið.
ar þínar væru Dallas bók-
menntanna?
„NEI! Alla vega vona ég að
svo sé ekki.“
—Ýmsir hafa sagt að kynlífs-
lýsingar í bókunum séu í djarf-
ara lagi, áttu auðvelt með að
skrifa þannig lýsingar?
„Þegar útgefendurnir báðu
mig um að skrifa ísfólkið þá
vildu þeir meðal annars að þar
kæmi kynlífið við sögu. Ég er
ekki af þeirri kynslóð sem á
auðvelt með að tala opinskátt
um kynlíf (Margit er fædd 23.
apríl 1924) og fyrst þegar ég
var að skrifa kynlífslýsingarnar
þá var ég svo feimin að ég faldi
mig næstum undir borði á
meðan og roðnaði við hvert
orð, en svo þegar ég var farin
að þjálfast þá var þetta farið að
koma svo auðveldlega að jafn-
vel útgefandanum blöskraði
þegar hann las bókina sem var
tuttugasta og fimmta í röð-
inni og sagði að nú hefði ég
gengið of langt, þannig að ég
þurfti að draga úr lýsingunum.
Reyndar er ég alltaf varkár
og er ekki með kynlífslýsingar
bara til að þær séu þarna, en
eftir að útgefandinn sagði að
nú væri ég farin að ganga of
langt þá var ég mjög varkár í
næstu bókum, þangað til að
læknisfrú ein hitti manninn
minn úti á götu og sagði við
hann: ‘Nú verður Margit að
fara að skrifa kynlíf aftur inn í
söguna, það er ekki hægt að
hafa bók eftir bók án þess!’
Þrítugasta og þriðja bókin er
mjög kynæsandi bók um djöful
og lesendurnir eru alveg vit-
lausir í þessa bók og mjög
ánægðir með djöfulinn. Ég hef
fengið þúsundir af bréfum frá
lesendum þar sem allir eru
ánægðir og hef ekki fengið
nema tvo bréf frá óánægðum
lesendum, en þeir tilheyrðu
sértrúarsöfhuði í Noregi og
sögðu að það mætti ekki skrifa
um djöfla."
*
Eitthvað sem dró mig
að Stöng
— Eru yfirnáttúrulcgar verur
í öllum bókunum þínum?
„Nei, bara í ísfólkinu og
einni annarri sögu. Þegar Blad-
kompaniet bað mig um að
skrifa ættarsögu þá fannst mér
að það hlyti að verða leiðinleg
saga, en svo sá ég mynd í
kirkju af djöfli sem stóð á
bakvið unga stúlku sem var að
strokka og á fimmtán mínútum
varð til hugmyndin að þrem
fyrstu bókunum um ísfólkið.
Ég hringdi til útgefandans og
sagði honum að ættarsagan
yrði um yfirnáttúrlegar verur
og sem betur fer tók hann því
mjög vel.
í sögunum get ég leyft
ímyndunaraflinu að leika laus-
um hala og þegar við sáum
hversu vel lesendurnir tóku
því yfirnáttúrulega þá gat ég
gerst enn djarfari. Margir hafa
spurt mig hvaðan hugmynd-
irnar koma og hvort ég byggi
sögurnar á eigin reynslu. Þessu
get ég svarað á þann veg að
hugmyndirnar koma úr mín-
um eigin hugarheimi, en ég
byggi sögurnar að einhverju
leyti á ævintýrum og þjóðsög-
um — sem eru sögur sem mér
finnst mjög gaman að lesa og
sérstaklega ykkar þjóðsögur
og ævintýri — og það yfirnátt-
úrulega byggi ég einnig á
minni eigin reynslu.
Allt frá því ég var barn þá
hef ég getað séð dána, séð inn
í framtíðina og lesið fólk.
Reyndar gengur þetta í bylgj-
26 VIKAN 14. TBL. 1989
.nmmm

"v.. JKS

| 7T vBm Wm » \ JmL Wk WMk is . Sfífpf! i^Br V
-eVMM' v