Vikan


Vikan - 13.07.1989, Blaðsíða 40

Vikan - 13.07.1989, Blaðsíða 40
Trjáplöntum rótslegið: Graflð rúma holu eða rás svo ræturnar leggist eðlilega. Mold úr næstu holu mokað yfir rætumar á tré í þeirri fyrstu, þjappað, vökvað og þannig koll af kolli. Ef vel er frá gengið og plönt- urnar standa í forsælu má geyma þær lengi, svo fremi að raki sé nægur. GRÓÐURSETNING TEXTI: STEINN KÁRASON ■W- orið er sá tími sem / venjulega er valinn »/ og talinn heppilegast- ▼ ur til gróðursetningar á trjám og runnum. Jarðraki er að jafnaði mikill vegna snjóa vetrarins og framundan er sumarið, tímabil vaxtar og grósku. Breyttar ræktunarað- ferðir og meðhöndlun hjá garðplöntuframleiðendum, svo sem pottaræktun, gerir þó kleift að lengja gróðursetning- artímabilið verulega. Vorkoman er breytileg eítir landshlutum og frá ári til árs en þegar tré og runnar taka að bæra á sér er tímabært að taka til höndum við að undirbúa gróðursetningu. Reyndar er sjálfsagt að hefjast handa um leið og ffost fer úr jörðu svo að plönturnar hafi til góða vaxtartímabilið sem framund- an er og sem lengstan tíma til að jafna sig og rótfesta fyrir komandi vetur, eftir það rask sem óhjákvæmilegt er við út- plöntun. Fyrirhyggja er ætíð af hinu góða og sumir undirbúa beð og rótstinga plöntur ári áður en til á að taka. Reynslan hefúr kennt að Eiflt og annoð um garðyrkju Kláði í kartöflum orsakast af of háu sýrustigi jarðvegs. Kláð- inn lýsir sér með svörtum blettum á hýði kartaflnanna og skemmdum sem ná í gegnum hýðið inn í kartöfluna sjálfa. Kalk hækkar sýrustig jarðvegs- Rifs og sólber þarf að stýfa efitir gróðursetningu að vori. Ef plantað er að hausti er minna klippt. ýmsar tegundir, s.s. ösp og víðir, sem fluttar eru beint af vaxtarstað til útplöntunar, spjara sig best ef flutningurinn er framkvæmdur fyrir miðjan júní. Skógarplöntur og lág barrtré má gróðursetja með góðum árangri í sumarbú- staðalönd og skógarteiga í lok ágúst, þegar ársvöxturinn er ins. Þar af leiðandi á ekki að nota kalk við kartöfluræktun. Brennisteinn lækkar sýrustigið og af honum þarf tvö til þrjú kíló á hverja 100 fermetra hafl kláða orðið vart. Ranabjöllur valda oft skaða á skrautplöntum með því að éta blöð og rætur plantnanna. Ranabjallan er áþekk járnsmið- um en ögn stærri og hlutfalls- lega lengri, með tvo fálmara fram úr hausnum. Hún er ljós- fælin og heldur sig undir jarð- vegsyfirborðinu á daginn og sést þar af leiðandi sjaldan á ferli. Plöntuleifar og gamall húsdýraáburður getur verið gróðrarstía fyrir hana. Til að uppræta ranabjöllu má nota sjóðandi vatn skemmi það ekki plöntur á ræktunarsvæðinu eða þrautalendinguna, vökva farinn að tréna og vexti að mestu lokið. Tré og runnar sem rótslegið hefúr verið hjá plöntuseljend- um, hafa rýmri tímámörk hvað varðar útplöntun og pott- aræktaðar plöntur ásamt hnausplöntum má í flestum til- vikum gróðursetja nánast á hvaða árstíma sem er svo ffemi að hægt sé að koma þeim niður vegna frosta. Full- laufguð tré og í örum vexti á aldrei að flytja. Jarftvegur Tré og runnar þurfa mis- mikla jarðvegsdýpt, allt eftir tegundum, en einnig hefur gerð rótarinnar áhrif þar á. Lágvaxnir og skriðulir runnar, svo sem skriðmispill, einir og runnamura, þurfa að jafnaði 40—60 sm djúpa mold en flestar limgerðisplöntur, berja- runnar og skrautrunnar, svo sem viðja, rifs og birki, 60-80 sentímetra. Tré sem verða há- vaxin, til dæmis ösp, reynir og sitkagreni, þurfa enn meiri jarðvegsdýpt eða allt að einum metra. Holur og rásir fyrir plönturnar þurfa að vera svo djúpar og víðar að ræturnar geti lagst eðlilega og hvergi þrengi að þeim. Ennfremur með eiturefnum eins og bas- udin, dantox eða sumition, einnig sniglaeitur. Sniglar eru oft til vandræða, sérstaklega í grænmetisrækt- un. Þeir sem ekki hafa nytjar af þeim hvítlaukskrydduðum á franska vísu geta komið þeim fýrir kattarnef með því að vökva garðholuna með snarp- heitu vatni. Hitinn eyðir bæði 38 VIKAN 14. TBL. 1989
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.