Vikan - 14.11.1991, Qupperneq 8

TEXTl OG MYND: HJALTI JÓN SVEINSSON
SKYNDIDAUÐI UNGBARNA - FYRIRB/ERI SEM ENGINN GETUR SKÝRT
HEF REYNT AÐ LÍTA Á
JÁKVÆÐU HLIÐARNAR
Ástriður með nýfæddan son sinn á fæðingardeild sjúkrahússins í Keflavík, - viku eftir að viðtalið var
tekið.
Mk stríður Sigþórsdóttir heitir ung kona
#\ í Keflavík. Hún á tvö börn, átta ára
#^\ son og fjórtán ára dóttur. Hún varð
fyrir því að missa fjögurra mánaða
# m gamlan son sinn af völdum
vöggudauða í febrúar 1989.
„Það var ekki búið að skíra hann því við ætl-
uðum að gera það hjá foreldrum mínum sem
búa austur í Mýrdal - það hafði verið svo
leiðinleg tíð. Ég var að vísu búin að tala við
þrestinn eystra og í raun var allt ákveðið, við
biðum aðeins færis. Við nefndum hann Ástþór.
Hann var jarðaður sérstaklega, ekki látinn í
kistu með öðrum. Hann hvílir í nýja kirkjugarð-
inum hér í Keflavík en hjá honum létum við
taka frá reit handa okkur svo hann þurfi ekki að
eilífu að liggja þarna einn.
Þetta gerðist að nóttu til, á milli klukkan þrjú
og fjögur. Hann fór að sofa um ellefuleytið um
kvöldið. Þá var hann hress og sþrækur eins og
hann hafði verið alla tíð frá fæðingu. Um morg-
uninn fór maðurinn minn á fætur á undan mér.
Þá gekk hann að rúmi drengsins eins og venju-
lega og sá þá hvernig komið var, hann var
dáinn. Hann var orðinn blár í framan og bar
þessi köfnunareinkenni, eins og algengast er
með börn sem látast á þennan hátt. Það voru
líka hvítir flekkir í andliti hans, sem benti líkatil
vöggudauða.
FYRIRFRAM ÁKVEÐIÐ?
Það var nú svo skrítið að á meðan ég gekk
með hann rakst ég af tilviljun bæði á grein um
vöggudauða og sá þátt um sama efni í sjón-
varpinu. Fram að því vissi ég ekki einu sinni að
þetta væri til. Það var eins og máttarvöldin
hefðu verið að búa mig undir það sem koma
skyldi. Það versta viö vöggudauðann er að fólk
veit í raun ekkert hvaö þetta er. Þeir sem verða
fyrir þessu leita óhjákvæmilega að skýringu á
fyrirbærinu en við þessu fást engin svör.
Ég hef þá trú að máttarvöldin hafi komið
hlutunum fyrir á þennan hátt, að þetta hafi ver-
ið fyrirfram ákveðið. Það er eins og þetta sé
reynsla sem maður á að ganga í gegnum."
/
Astríður átti aðeins rúma viku eftir af með-
göngu þegar blaðamaður sótti hana heim. Hún
var greinilega mjög hamingjusöm og full til-
hlökkunar að taka við þeim verkefnum sem lít-
ið barn kæmi óhjákvæmilega með inn á heimil-
ið. Hún sagði að hin börnin tvö biðu líka full til-
hlökkunar eftir að lítið systkin kæmi í heiminn.
Ástríður sagði að litli drengurinn hefði verið
afar heilbrigður og í alla staði eðlilegur - hann
hefði verið farinn að brosa. „Hann var ekkert
frábrugðinn systkinum sínum, eins og þau
voru fyrstu mánuðina, nema þá að hann var
fljótari að stækka og þroskast. Hann gerði
meiri kröfur um brjóstamjólkina, hann var bók-
staflega alltaf að - samt fæddist hann mánuði
fyrir tímann."
ÁRANGURSLAUS LEIT AÐ ORSÖKUM
Ástríður var spurð að því hvernig henni hefði
orðið við þegar Ijóst var að drengurinn væri
dáinn. Hún kvaðst ekki hafa vitað sitt rjúkandi
ráð og veröldin hefði hrunið - henni hefði
augnablik fundist lífið vera búið - hún hefði
verið öllu láni og hamingju firrt um stund. „Ég
var bara eins og frosin fyrst á eftir. Maður leitar
strax aö einhverjum orsökum en án árangurs.
Ég talaði mikið við Jóhann Heiðar Jóhannsson
lækni, sem kryfur öll vöggudauðabörn, og síð-
an starfsfólkið á sjúkrahúsinu hér í Keflavík.
Eftir því sem ég talaði meira við fagfólk því
vissari varð ég í þeim efnum að enga skýringu
væri að finna og ekkert þýddi aö leita að orsök-
um hjá sjálfum sér.
Ég hef reynt að líta á jákvæðu hliðarnar, þó
kaldhæðnislegt sé. Ég hugsaði til dæmis sem
svo að sorg mín hefði orðið ennþá meiri ef
drengurinn hefði fæðst andvana. Þá hefði ég
ekki fengið að kynnast honum og hefði engar
fallegar minningar um hann, engar myndir -
ekki neitt. Það er líka af hinu góða, úr því aö
honum var ekki ætlað að lifa, að hann skyldi
ekki verða eldri - þá hefði missirinn orðið enn
meiri.
Maður lítur óneitanlega öðrum augum á lífið
eftir að hafa orðið fyrir reynslu af þessu tagi -
hættir að taka alla hluti sem gefna og sjálf-
sagða.
Það voru ýmsir sem aðstoðuðu okkur við aö
fá svör við ýmsum spurningum sem vöknuðu
eftir dauða drengsins og hjálpa okkur aö kom-
ast yfir erfiðasta hjallann. Má til dæmis nefna
prestinn hér í Keflavík, sem jarðsetti hann,
Ólaf Odd Jónsson, svo og prestinn austur í Vík
sem ætlaði að skíra piltinn, Harald Krist-
jánsson, einnig Jóhann Heiðar lækni."
LEITUÐU MEIRA í TRÚNA
Barnsmissir er atburður sem setur svip sinn á
alla fjölskylduna lengi á eftir og oft hvílir hann
Frh. á næstu opnu
8 VIKAN 23. TBL.1991