Vikan - 14.11.1991, Blaðsíða 78

TEXTI OG MYNDIR: FRÍÐA BJÖRNSDÓTTIR
- EIN FR/íGASTA TERTA HEIMS
Það var fyrir algjöra tilvilj-
un að fyrsta Sachertert-
an var bökuð árið 1832.
Síðan hafa verið bakaðar millj-
ónir Sacherterta á Sacher-
hótelinu í Vín. Sacherhótelið
og Sachertertan hafa verið
gerð „ódauðleg" með því að
um hvort tveggja hefur verið
ort, leikrit skrifuð og söngleikir
samdir. Meira að segja hafa
verið gerðar kvikmyndir þar
sem hótelið og tertan eru í
sviðsljósinu. Það er áreiðan-
legt að Franz litla Sacher, sem
aðeins var sextán ára þegar
hann bakaði fyrstu tertuna,
hefur ekki dreymt um hve fræg
hún átti eftir að verða um alla
heimsbyggðina.
Það var árið 1832 að Wenz-
el Clemens Metternich prins
skipaði svo fyrir að búa skyldi
til almennilegan eftirrétt fyrir
virðulega gesti sem hann átti
von á. „Ég vil ekki að fólk
kvarti yfir eftirmatnum í kvöld,"
sagði hann, rétt eins og hann
hefði verið vanur að fá kvart-
anir frá gestum sínum.
Skipunin kom á versta tíma.
Yfirmatreiðslumaðurinn lá
veikur í rúminu. Sextán ára
gamall drengur, matreiðslu-
lærlingur sem aðeins var á
öðru ári í náminu, varð að
leysa vandann. Og hann dó
ekki ráðalaus, hann Franz
Sacher.
ALLIR KUNNU AÐ META
KÖKUNA
Enginn veit nákvæmlega
hvernig hann fór að en víst er
að ekki kvörtuðu gestirnir um
kvöldið. Sacher varð Ijóst að
hann hafði bakað köku sem
fólki líkaði. Hann átti eftir að
hljóta lof fyrir kökuna bæði hjá
Esterhazy greifa í Pressburg,
sem nú heitir Bratisalva, og
síðar í Búdapest. Frægð
Sachertertunnar barst út og
alls staðar vildu menn fá að
bragða hana, meira að segja
aðallinn í Vínarborg.
Árið 1848 rann upp og
Sacher var orðinn þrítugur og
vel stæður. Hann sneri aftur til
Vínarborgar með konu sinni,
Rósu, og þau eignuðust brátt
þrjá syni og eina dóttur. Þau
opnuðu bakarí og kaffihús
skammt frá dómkirkju heilags
Stefáns í miðborg Vínar. Allir
Hótel Sach-
er stendur
við götuna
bakvið Vín-
aróperuna
í miðborg
Vinar.
sem þangað komu fengu tæki-
færi til að smakka Sachertert-
una góðu.
SACHERHÓTELIÐ
STOFNAÐ
Tíminn leið. Árið 1857 fór Edu-
ard, miðsonur þeirra Franz og
Rósu, að læra bakaraiðn hjá
föður sínum, aöeins fjórtán
ára gamall. Að námi loknu fór
hann til Lundúna og Parísar til
þess að öðlast meiri reynslu
og opnaði síðan krá i Doebl-
ing, úthverfi Vínar. Árið 1866
seldi hann krána og ákvað að
opna veitingahús í Kárntner-
strasse í Vín. Þar tók hann
upp þá nýbreytni að bjóða
gestum upp á að snæða einir
sér eða fáir saman í sérher-
bergjum að frönskum sið. í
Vín gengu herbergin undir
nafninu Separées. Árið 1869
var nýja óperuhúsið opnaði í
borginni en handan við það
skammt frá veitingastað Edu-
ards reis bygging sem stóð
lengi auð því að enginn hafði
ráð á að taka húsið á leigu.
Árið 1876 tók Sacherfjölskyld-
78 VIKAN 23. TBL. 1991