Vikan - 14.11.1991, Side 10

VIKAN RÆÐIR VIÐ TV/íR MÆÐUR SEM MISST HAFA BÖRN SÍN AF VÖLDUM VÖGGUDAUÐA
HEF REYNT AÐ
LÍTAÁJÁKVÆÐU
HLIÐARNAR
Frh. af bls. 8
eins og skuggi yfir lífi fólks, þótt svo virðist ekki
vera á yfirborðinu. Öll fjölskyldan verður fyrir
áhrifum - systkini sem afar og ömmur. Oft
verða foreldrarnir, sem hafa mátt horfa á eftir
börnum sínum, að hughreysta hina í fjölskyld-
unni.
Margir leita hjálpar hjá sérfróðum aðilum til
að reyna að öðlast andlegan styrk. Afstaða
fólks til trúarinnar breytist gjarnan við reynslu
af þessu tagi, sumir styrkjast og leita enn frek-
ar á náðir hennar - aðrir veiklast að þessu leyti
og efast enn meir. Ástríður var spurð að því
hvernig þetta sneri að henni.
„Ég get svarað því fyrir okkur öll hér á heim-
ilinu nema kannski yngsta soninn, sem er átta
ára, að við leituðum meira í trúna eftir að hafa
orðið fyrir þessu. Sonurinn varð mjög reiður og
bitur og fannst máttarvöldin vera einkar ósann-
gjörn.
Við gengum líka í sorgarfélagið Bjarma. Þai
kemur saman fólk sem orðið hefur fyrir sorg af
völdum ástvinamissis og hefur gengið í gegn-
um sorgarferli. Fundirnir byggjast upp á fyrir-
lestrum geðlækna, sálfræðinga og annarra
sérfræðinga. Að fyrirlestri loknum er fundar-
mönnum boðið að bera fram fyrirspurnir. Mað-
urinn minn fór á tvo fundi en ég hélt þessu svo
áfram. Mér fannst það galli á þessum annars
ágæta félagsskap aö fólk skyldi ekki vera látið
tala meira - tjá hug sinn og skiptast á skoðun-
um. En fólk er auðvitað afar mismunandi og
svo er víst um marga að þeir eiga ekki gott
með að tala út um viðkvæma hluti af þessu
tagi, sem ganga þeim inn að kviku."
GÁTU EKKI MÆTT OKKUR Á GÖTU
Að lokum var Ástríður spurð að því hvort vinir
þeirra hjóna og vandamenn hefðu átt erfitt
með að umgangast þau fyrst á eftir.
„Viðbrögð minnar fjölskyldu voru ekki þau
sömu og fjölskyldunnar hans. Systir mín,
fjögurra ára gömul, dó þegar ég var sex ára og
því hafði fólkið mitt gengið í gegnum svipaða
reynslu áður. Reyndar hafði systir hans fætt
andvana barn en það er eins og það sé fyrst
og fremst mál móðurinnar í tilvikum af því tagi
- fjölskyldan tengist því ekki á sama hátt. Við
reyndum að taka þessu með eins miklu jafnað-
argeði og okkur var frekast kostur og það
sama er að segja um fjölskyldur okkar. Auðvit-
að á fólk erfitt með að ræða um þetta við mann
og gerir þaö því aldrei að fyrra bragði.
Margir verða hissa ef maður fer að tala við
þá um missi sinn, þeir reyna jafnvel að skipta
um umræðuefni. Barnsmissir er vissulega ekki
eitthvað sem fólki er gjarnt að tala um. Svo erf-
itt áttu sumir kunningjar okkar með aö horfast
í augu við okkur skömmu eftir að sonur okkar
dó aö þeir gátu ekki mætt okkur á götu - flýttu
sér heldur yfir á gangstéttina hinum megin.
Fólk verður vandræðalegt og veit ekki hvernig
það á að koma fram gagnvart manni.
Ég fór að vinna aftur fljótlega eftir að þetta
gerðist. Það fannst mér afar mikilvægt enda
hjálpaði vinnan mér að drífa mig upp úr þess-
um öldudal. Vinnufélagar mínir tóku þessu af
mikilli skynsemi og reyndust mér mjög vel, létu
jafnvel eins og ekkert hefði ískorist. Það hjálp-
aði mér að bægja þessari hugsun frá um sinn.
Það vantar svo mikið þegar yngsta barnið er
allt í einu farið. Margir hvöttu mig til þess að
verða ófrísk á nýjan leik - svo ég gæti fengið
barn í staðinn fyrir það sem ég missti. Ég hafði
engan áhuga á því fyrsta árið en brátt kom að
því að þetta varð ósk okkar beggja. Það er
heldur ekki gott aö bíða of lengi, þá gæti kjark-
urinn farið og maður færi að mikla þetta fyrir
sér á þeirri forsendu aö maöur vilji ekki verða
fyrir þessari sömu reynslu á nýjan leik.“ □
BYRJAÐI AÐ
GANGA KVÖLDIÐ
ÁÐUR EN HANN DÓ
Frh af bls. 7
með dótturina á dagheimili dagana á milli jóla
og nýárs, þegar sorgin var sem mest.
ENGIN SVÖR
Eftir fjórar vikur eða svo fór ég að vinna. Mér
fannst ástæða til að taka mig á og reyna að
koma mér upp úr þessum djúpa dal. Ég fann
strax hvað þetta hressti mig. Þegar þessir at-
burðir gerðust hafði ég kynnst unnusta mínum.
Hann bjó syðra og við búum hér saman núna.
Hann kom vestur strax og hann gat. Við vorum
mjög ástfangin og auðvitað hjálpaði það mér
mikið. Ég fór síðan á eftir honum suður enda
ekki gott til frambúðar að búa í sitt hvorum
landshlutanum. Hann átti íbúð í Reykjavík og
var í góðri vinnu. Mér fannst erfitt fyrstu mán-
uðina að vera komin í sambúð. Ég ímyndaði
mér að hann byggi með mér af hreinni vor-
kunnsemi - eins og ég hélt reyndar um alla
aðra. Ég hafði jafnvel á tilfinningunni að ég
hefði fengið vinnu af þessari sömu ástæðu. Ég
var í mikilli vörn og því missti ég samband við
marga kunningja mína eftir að hafa orðið fyrir
þessari reynslu. Mér fannst ég hafa breyst
mikið.
Ég talaði viö Jóhann Heiðar Jóhannsson
lækni um reynslu mína. Mér hafði verið sagt
að það væri ekkert upp úr læknum að hafa um
vöggudauða, samkvæmt reynslu þeirra sem í
þessu hefðu lent, og því væri til lítils að tala við
hann-enda vissu menn lítið um fyrirbærið. Ég
skrifaði niðurfjölmargar spurningar áður en ég
fór á fund hans og sumar þeirra voru kannski
fáránlegar. Hann kippti sér samt ekkert upp við
þær og reyndi eftir fremsta megni að gefa mér
svör sem ég gæti sætt mig við.
Það er ekki til nein skýring á vöggudauöa
nema sú aö um sé að ræða skyndilega stöðv-
un á önduninni, hver sem ástæðan er. Sonur
minn lá ekki á maganum í svefni fremur en á
bakinu eöa hliðinni. Hann var mikið á ferðinni í
rúminu og stundum fann ég hann til fóta þegar
hann vaknaði eða þversum með fæturna á
milli rimlanna og þar fram eftir götunum.
Það mun vera afar sjaldgæft að börn, sem
náð hafa eins árs aldri, deyi vöggudauða.
Sumir foreldrar fullyrða jafnvel aö þeir hafi
bjargað börnunum sínum frá vöggudauða á
síðustu stundu - þaö hafi orðið öndunarstopp
og þeir hafi bankað í þau og öndun hafi þá haf-
ist á ný. Ég held að þetta sé ekki það sama því
þetta kom oft fyrir dóttur mína þegar hún var
minni. Ég hélt jafnvel á henni þegar hún hætti
allt í einu að anda. Þá hristi ég hana bara til og
hún hóf að anda á nýjan leik eins og ekkert
hefði ískorist. Ég hafði aldrei sérstakar áhyggj-
ur af henni því þetta gerðist svo oft. Ég hafði
þó alltaf andvara á mér, hef það jafnvel enn i
dag og kíki inn til hennar sérstaklega á hverju
einasta kvöldi áður en ég fer að sofa, þó hún
sé orðin þriggja ára.
ALDREI HRESSARI EN
TVÆR SÍÐUSTU VIKURNAR
Sonur minn hafði ekki verið alltof heilsuhraust-
ur. Hann var mjög oft með kvef og eyrnabólg-
ur. f nóvemberfór ég með hann til Reykjavíkur
til þess að láta taka úr honum nefkirtlana. Það
hafði gengið brösulega að finna rétta tímann til
þess því hann var alltaf svo kvefaður - eins og
reyndar þegar ég fór loks með hann. Honum
var alveg sama og var hress og kátur allan
tímann. Ég þurfti að sitja með hann uppi á hót-
elherbergi því ég mátti ekki fara með hann út.
Hann var furðu rólegur og þetta tókst vonum
framar hjá okkur.
Tveimur vikum áður en hann dó varð hann
allt í einu eldhress. Það sást ekki lengur hor
framan í honum og ég hafði aldrei séð hann
svona vel á sig kominn. Kvöldið áður en hann
dó byrjaði hann aö ganga. Það var eins og
hann hefði fundið þetta á sér allan tímann.
Ég er ólétt núna og ég veit auðvitað ekki
hvernig þetta verður næst. Jóhann Heiðar
læknir fullyrti að foreldrar, sem hefðu misst
barn úr vöggudauða, þyrfu ekki að gera ráð
fyrir því aftur frekar en aðrir foreldrar. Mig lang-
aði fljótlega mjög mikið að verða ólétt á nýjan
leik - og samt ekki því ég hafði hug á því að
fara i skóla. En ég er samt ákaflega hamingju-
söm.
VILL STOFNA STUÐNINGSHÓP
FORELDRA
Mér finnst allt of lítið fjallað um þetta málefni.
Ég auglýsti í dálkinum „Notað og nýtt" í
Tímanum eftir að komast i samband við fólk
sem hefði orðið fyrir svipaðri reynslu. Aðeins
ein kona hringdi í mig. Mérfannstfyrstsvolítið
einkennilegt að tala við hana um mín hjartans
mál en það hafði mikil og góð áhrif á mig. Það
er gott að finna til samkenndar því þetta er svo
sérstakt fyrirbæri. Það er líklega auðveldara
að missa barniö sitt úr alvarlegum sjúkdómi,
þegar aðdragandi dauðans er svolítill. Vöggu-
dauðinn kemur hins vegar öllum að óvörum
eins og skyndilegt slys. Því hef ég áhuga á að
foreldrar, sem misst hafa börn sín af völdum
vöggudauða, slyss eða á annan skyndilegan
hátt, komi sér saman og myndi stuðningshóp.
Þar gæti fólk miðlað hvert öðru af reynslu sinni.
[ því felst mikil hjálp."
10 VIKAN 23.TBL. 1991