Vikan - 23.01.1992, Page 31

öðlingur og eftir því höfði dönsuðu limirnir; val-
inn maður í hverju rúmi. Mér er næst að halda
að almættið hafi ráðið þessa menn til starfa
þarna. Herbergið, sem ég fékk, minnti miklu
frekar á aðstæður í heimavistarskóla en fang-
elsi og maturinn, sem kona fangelsisstjórans
eldaði handa okkur, var svo góður að það var
full ástæða til að vera á varðbergi gagnvart
aukakílóum. Mér var tjáð að ég þyrfti ekki að
sinna þeirri litlu vinnu sem þarna var að hafa
en gæti þess í stað einbeitt mér að málverkinu.
Það nýtti ég mér út í hörgul. Ég málaði eins og
óður maður í fjóra mánuði, var uppi frá sex á
morgnana og oft fram yfir miðnætti. Það var
gaman að geta unnið svona að hugðarefni
sínu, linnulaust. Hinir voru að fella net og sinna
heyskap, sem ég býst ekki heldur við að hafi
þótt slæmur kostur."
LÍTIÐ hrifinn af prestinum
- Þú hefur þá væntanlega verið hinn Ijúf-
asti fangi?
„Nei, ég var án efa erfiður fangi. Ég skrifaði
Guðmundi Bjarnasyni heilbrigðisráðherra
greinargóða lýsingu á fangelsinu við Skóla-
vörðustíg og tilgreindi ýmislegt sem þar var
óbjörgulegt hvað varðaði hollustu - dró ekkert
undan. Að auki var ég búinn að kynna mér
hlutverk fangelsismálastofnunar og vissi því
hvers konar uþpbyggileg þjónusta átti að fara
fram á hennar vegum. Ég vissi að sálfræðingur
átti að starfa á þessum vettvangi, svo og prest-
ur og félagsráðgjafi. En ég var búinn að vera í
þrjá mánuði þarna á Kvíaþryggju áður en
nokkur þessara knúði dyra á þeim stað. Að
vísu þurfti ég ekki svo mikið á þjónustu þessa
fólks að halda því vinir og kunningjar voru afar
duglegir að heimsækja mig, svo ekki sé minnst
á eiginkonuna sem kom þetta einu sinni til
tvisvar í mánuði. Þarna voru samt aðrir sem
höfðu fulla þörf fyrir allan þann stuðning sem
hægt var að veita og þeir fengu hann ekki
nema f litlum mæli. Presturinn hafði ekki komið
í fjóra mánuði, sálfræðingurinn ekki í tvö ár og
félagsráðgjafinn ekki frá örófi alda, ef svo
mætti að orði komast. Nú, kvörtun frá mér fór
sína boðleið og hvort ráðherra gerði eitthvað
skal ég ekki segja um en skyndilega helltust
þessir starfsmenn, sem ég nefndi, yfir okkur.
Ég hef lýst því yfir áður og geri nú enn og aftur
að lítið var ég hrifinn af prestinum. Hann vann
afskaplega lítið þótti mér á sviði trúarinnar,
sem margur þarna hefði haft gott af að færast
inn á, og félagsráðgjafarkjaftæðið fannst mér
vera yfirklór frá degi til dags.“
GLÆPUR OG REFSING
TAMIN Á KVÍABRYGGJU
„Annars er nú ágætt að vera svona úti í sveit
yfir sumartímann, þó svo ég. væri vissulega
áhyggjufullur vegna fjölskyldunnar. Útivera
okkar var nokkuð óheft. Við gerðum okkur golf-
völl og ég var allt í einu farinn að leika golf sem
ég hafði aldrei komið nálægt áður. Þarna komu
svo tveir ágætir menn á eftir mér, menn sem
ég tel enn til vina minna og hafa staðið sig vel
eftir sína afplánun. Alltaf leggst manni eitthvað
til því á miðju sumri var ég þúinn að eignast tvo
hesta þarna, þó svo fangar eigi nú ekki að vera
að versla með eitt né annað. Tamningarnar
hóf ég svo í sandinum við Salteyrarós. Þetta
var bleikálótt meri og sonur hennar, einnig
bleikálóttur. Þau fengu óðara nöfnin Glæpur
„Sýningin fylltist og ég seldi allt. Þá var mér auðvitað sagt að ég væri commercial-málari.“
og Refsing. - En ég horfði oft löngunarfullur út
á sjóinn á þessum tíma.“
- Var þetta ekki bara hin besta vist?
„Vissulega má segja að hún hafi verið það á
margan hátt en ég fór svo út í reynslulausn og
fékk tveggja ára skilorð á móti þessum sex
mánuðum sem ég slapp við að sitja inni. Nú en
við þessa „útskrift'* var ég með ein sextíu mál-
verk í farteskinu og því ekki eftir neinu að bíða
að opna sýningu þegar norður kom. Ég hef
enn svolítið gaman af þvi að þá var einmitt
staddur á Akureyri hæstaréttardómari, einn
þeirra sem dæmdu mig. Hann keypti málverkið
„Klefi 12“ sem ég málaði á Skólavörðustígn-
um. En ég átti einu ólokið hvaö fangelsismálin
varðaði: að segja frá þeim eins og þau birtust
mér. Ég taldi fyllstu ástæðu til að segja frá
þeim hlutum og gerði, frá A-Ö, í Degi. Mér hef-
ur jafnvel flogið í hug að með því hafi ég opnað
umræðuna um fangelsismál um tíma. Raunar
hafði mér verið sagt að fangar hefðu þetta oft
á orði en svo yrði ekkert úr efndunum."
LÍFSHLAUPIÐ ÁKVARÐAÐ
FYRIRFRAM?
- Og svo?
„Mig langaði á sjó og fór einn túr en ég sá að
þetta gekk ekki vegna fjölskyldunnar. Það var
orðið nóg um fjarvistir frá minni hálfu. Annars
verð ég að geta þess að mjög margir stóðu
afar vel við þakið á okkur í gegnum allan hvirf-
ilvindinn og þannig lærðist okkur hverjir eru
vinir okkar og hverjir ekki. í heild reyndist hinn
almenni bæjarbúi okkur afar vel. Og í dag sit
ég sem blaðamaður inni á dagblaðinu Degi, í
þvi bæjarfélagi sem mér var ráðlagt að flýja.“
- Hvaða lífsviðhorf hefur svo maður
sem hefur gengið í gegnum alla þessa at-
burði og fleiri til sem hér er ekki pláss fyrir?
„Ég myndi aldrei svara spurningum um lífs-
viðhorf mitt. Slíkar spurningar eru einfaldlega
of stórar. Hins vegar get ég sagt þér að ég trúi
því að lífshlaupið sé meira og minna ákvarðað
fyrirfram. Við fæðumst inn í ákveðið mynstur
og getum ráðið þar ýmsum smáatriðum en
heildarstefnan er mörkuð frá upphafi."
- Nokkuð farið til spákonu fyrst þetta er
þín trú?
Óli G. kippist við; ein fárra hreyfinga sem
hann hefur framkvæmt allan tímann. „Nei, nei,
nei, nei, vil ekki sjá það! Vil ekkert vita fyrirfram
því það tekur púðrið og ánægjuna úr atburðun-
um. Hins vegar treysti ég á draumana mína
því þeir hafa aldrei klikkað, hvort heldur verið
hefur fyrir aflabrögðum eða öðrum þáttum."
HRÆÐIST EKKI DAUÐANN
- Hvað þá um dulræn efni - og dauðann?
Nokkuð hræddur við hann?
„Dauðann? Nei, ég hef komið alltof nálægt
honum, alltof oft til að vera að mikla hann fyrir
mér. Hins vegar held ég að aðdragandi hans
geti verið misþægilegur. Ég álft það hinn
mesta lúxus að fá hjartaáfall og kveðja í
skyndi, í stað þess aö veslast upp í erfiðum
veikindum. En hræddur við dauðann er ég
ekki. Auk þess hef ég órækar sannanir fyrir lifi
eftir þetta. Ég hef bæði séð látið fólk og frædd-
ist mikið í samtölum við Einar á Einarsstöðum
svo ég tel enga ástæðu til að bera kvíðboga
fyrir jarðvistarlokunum."
- Þú trúir ef til vill á fleiri en eina?
„Nei, ég held satt að segja að ein dugi mér
ágætlega."
Það er farið að hilla undir leiðarlokin og enn
er margs óspurt en það má reyna að leysa eitt-
hvað af því í símskeytastíl.
- Segðu mér frá þínum helstu göllum?
Nú þarf að glotta svolítið og kveikja í sígar-
ettu. „Stórt og mikið skaþ, skortur á tillitssemi
og á seinni árum hef ég gerst talsverður ein-
fari. Svo sagði amma alltaf að ég væri erfiður;
mamma sagði það líka og konan mín fullyrðir
það sama.“
- Og kostirnir?
„Næmt fegurðarskyn, skjótræði og seigla.“
- Hvað er þér dýrmætast?
„Fjölskyldan, mínir nánustu og svo til að
vera nú alveg heiðarlegur, hestur sem ég á og
heitir Fálki."
- Hvað meturðu mest í fari fólks?
„Heiðarleika og glaðværð."
- Hvað er þér verst við?
„Undirferli, bæjarslúður, illkvittnar tungur.
Mér er að vísu nokk sama hvað sagt er um mig
en stundum hefur kastað tólfunum og mér
hrotið af vörum: Mikið asskoti hlýtur að vera
gaman að vera þessi Óli G.!“
Blaðamaðurinn hugleiðir hvort svo sé. Að
minnsta kosti er lífsreynslan orðin ríkuleg á
ekki lengri ævi. Fólk veltir gjarnan fyrir sér lífi
að loknu þessu. Færri sþyrja um líf fyrir dauð-
ann en svo mikið er víst að þeirri spurningu
getur Óli G. líka svarað játandi.
2. TBL. 1992 VIKAN 31