Vikan - 09.07.1992, Side 24

Kjartan og Irma á heimili sínu í Hafnarfirði þegar þau voru stödd þar i stuttu leyfi á dögunum.
T i vr'm
J \ Wr w í -xi 'íílrfi 'í' nfflHWÍp1■t’ * 1 . ú ji l ;
sé lykilatriði að menn nái þannig tengslum til
þess að ná í markaðssambönd, þekkingu og
fjármagn. Við sjáum að iðnþróun hér á landi
síðustu árin hefur gengiö heldur treglega.
Hér verður um alþjóðlega skuldbindingu að
ræða sem Alþingi getur ekki breytt fyrirvara-
laust. Erlendir aðilar eiga því að geta gengið
að öllu sem vísu. Ég er ekki að einblína á stór-
iðju í þessu sambandi heldur iðnað yfirleitt. Ég
tel alveg augljóst að við höfum verið að reka
okkur upp undir hagþakið, ef ég má orða það
svo, í efnahagskerfi okkar á undanförnum
árum eða áratug. Við fáum ekki mikið meira út
úr sjávarútveginum og þar eru heldur betur
blikur á lofti. Stundum fáum við hagvöxt, sem
byggist þá á sveiflum í náttúrunni, síðan fáum
við samdrátt sem dregur þetta allt til baka. Því
hefur hér á landi verið um minni hagvöxt að
ræða heldur en meðal nágrannaþjóöa okkar
og það er mjög varasamt. Við erum á góðri leið
með að dragast aftur úr og í því er mikil hætta
fólgin. Að því gæti komið að fjöldi fólks flýði
land og leitaði annað. Til þess að fólk uni sér
vel hér á landi þurfa lífskjörin að vera góð.
Ég tel að EES skaþi forsendur fyrir framþró-
un sem ekki hafa verið fyrir hendi hér á landi
fyrr og þetta alþjóðlega samstarf veiti okkur
ómælda möguleika sem geta skipt sköpum.
Varðandi GATT er það einfaldlega svo að á
grundvelli samninga þar njótum við tollfríðinda
fyrir afurðir okkar víðs vegar, til dæmis bæði í
Bandaríkjunum og Japan. Að hinu leytinu get-
um við á vettvangi GATT sótt ný réttindi sem
skipta okkur miklu, auk þess sem GATT veitir
okkur réttar- og viðskiptaöryggi sem við getum
ekki sótt annað. Varðandi landbúnaðarmálin
tel ég ekki steðja að okkur neina hættu - og
reyndar verðum við að opna þau viðskipti með
einum eða öðrum hætti. Ef við gerum það á
vettvangi GATT fáum við eitthvað sem skiptir
okkur máli í staðinn.
AFSÖLUM OKKUR VÖLDUM -
EN FÁUM MIKIL RÉTTINDI f STAÐINN
- Sumir segja að við séum að afsala okkur
sjálfstæðinu.
Allar þjóðir eru yfirleitt að komast að því að
þær eru háðar hver annarri. Ef þær ætla að
njóta kosta þess að vera með opið hagkerfi
verða þær að setja reglur um hvernig þær ætla
að haga viðskiptum sínum. Við erum nú þátt-
takendur í því að setja reglurnar en þá verðum
við líka að fylgja þeim. Við erum aðeins að
skuldbinda okkur til að fara eftir samningum, á
sama hátt og þær aðrar þjóðir sem í hlut eiga.
Þess vegna er settur á laggirnar dómstóll og
eftirlitsstofnun sem ætlað er að tryggja þetta.
Við - sem lítil þjóð sem annars væri hægt að
kúga - eigum miklu meira undir því að farið sé
eftir samningnum heldur en hinar stærri þjóðir.
Því er þetta réttarbót fyrir okkur og öryggi. (
öllu fjölþjóðlegu samstarfi má halda því fram
að verið sé að afsala sér einhverjum völdum
en menn hafa líka fengið heilmikil áhrif í
staðinn. Ég tel það vera meira virði að taka
þátt í samstarfinu. Hingað til höfum við hagn-
ast á öllu því fjölþjóðlegu samstarfi sem við
höfum tekið þátt í. Það sem við höfum lagt
fram hefur ávallt verið miklu minna en það sem
við höfum fengið í staðinn.
Hvað varðar fiskveiðiheimildir komumst við
upp með það að láta ekkert af hendi og að þvi
leyti eru okkar samningar öðruvísi en allra
annarra. Norðmenn láta til dæmis af hendi
fiskveiðiheimildir án þess að fá neitt í staðinn.
Við höfum aftur á móti aldrei verið til viðræðu
um annað en að við gætum skipt á einhverju
og verðmæti stæðust nokkurn veginn á.
ENGIN ÁSTÆÐA TIL
ÞJÓÐARATKVÆÐAGREIÐSLU
- Hvernig fer lítil þjóð eins og íslendingar að
því að fá hljómgrunn og skilning á hagsmuna-
málum sínum?
Við höfum reynt að vera sanngjarnir og sýnt
skilning ýmsum málum sem ekki hafa varðað
okkur miklu, svo og höfum við hjálpað til við að
leita að málamiðlunum og tekið þátt í umræð-
um um hvaðeina, þó um sé að ræða hagsmuni
sem okkur eru stundum víðs fjarri. Síðan höf-
um við reynt að halda fast um sérstaka hags-
muni okkar íslendinga og leitað skilnings á
þeim. Ég hef ekki fundið annað en við höfum
notið ágætrar virðingar þeirra manna sem með
okkur eru í þessu.
- Finnst þér ástæða til þess að bera samn-
inga okkar um EES undir þjóðaratkvæða-
greiðslu?
Nei, ég sé enga ástæðu til þess. Við höfum
heldur enga hefð í þeim efnum. Eina skiptið
sem komið hefurtil þjóðaratkvæðagreiðslu var
við lýðveldisstofnunina. Mér finnst það vera
hlutverk þeirra sem sitja á Alþingi að taka af-
stöðu í málum af þessu tagi enda er hér um
flókna samninga að ræða.
- Megum við eiga von á þér í stjórnmálin á
nýjan leik?
Enginn veit sína ævina fyrr en öll er en ég á
alls ekki von á því. □
24 VIKAN 14. TBL. 1992