Vikan


Vikan - 12.11.1992, Blaðsíða 8

Vikan - 12.11.1992, Blaðsíða 8
eins og eðlilegasti hlutur í heimi þegar það gerðist," bætir hann við. Arnar var tvítugur þegar hann kom til Reykjavíkur og fékk inngöngu í Þjóðleikhús- skólann. „Skólinn var ágætur en lærdómurinn fór auðvitað aðallega fram á kvöldin, að fylgjast með þessum ágætu listamönnum og að þurfa að standa við hlið þeirra í ein- hverjum smáhlutverkum." „Smáhlutverk" er kannski ó- þarfa hógværð; sannleikurinn er sá að Arnari bauðst hlut- „Listin krefst þess aö farið sé nokkurn tíma höfum tök á.“ verk gíslsins í Gísl eftir Brend- an Behan árið 1962 og sló þar svo eftirminnilega í gegn að hann leit aldrei til baka síð- an. Áður hafði Arnar tekið þátt í sýningum Grímu og Leikhúss æskunnar. Meðal þeirra verka sem tekin voru fyrir þar voru brot úr Rómeó og Júliu, Macbeth og Hinrik fjórða. „Það æxlaðist þannig að ég lék bæði Rómeó og Falstaff í þessari sýningu," segir Arnar. Eins og lesendum er kunnugt er Rómeó einn rómaðasti elskhugi heimsbókmenntanna og Falstaff er fituhlunkurinn, vinur og ráðgjafi Hinriks fjórða. Á þrjátíu ára ferli hefur Arn- ar leikið mörg og ólík hlutverk; meðal hlutverka síðustu ára má nefna riddarann sjónum- hrygga, Don Kíkóta, Henry Higgins í My Fair Lady, Kaj Munk og Pétur Gaut. Arnar telur að á seinni árum tengi fólk hann kannski við hátíðleika og alvöru en um þessar mundir er hann að bora gat á þá ímynd í miklu nær hlutunum en viö stórsmellnu stykki Willys Russell, Rita gengur mennta- veginn, á Litla sviðinu í Þjóð- leikhúsinu en þar leikur hann á móti Tinnu Gunnlaugsdóttur. MARGAR GRÍMUR Það er algengt að leikarar séu spurðir hvernig þeir hafi sett sig inn í hlutverk og sömuleið- is algengt að áhorfendur velti fyrir sér hvort viðkomandi leik- ari sé í raun eins og sú per- sóna sem hann er að leika í það og það skiptið. Grípi sú tilfinning fólk að leikarinn sé alls ekki að leika heldur að veita innsýn í eigið sálarlíf er vísast að viðkomandi hafi tek- ist vel upp. Eins og John Barrymore sagði: „Það eru ýmsar aðferðir til. Mín aðferð kallar á mikla hæfileika, glas og mulinn ís.“ Hvað segir Arn- ar Jónsson? „Maður hefur margar grim- ur. Fólk býr sér til heildar- mynd út frá einni hlið persón- unnar og hefur kannski aldrei tækifæri til að kynnast fleiri hliðum þessa einstaklings. Þannig mynd er í besta falli bæði flöt og lygin. Lengi skal manninn reyna, eins og þar stendur. Sjálfur held ég að það sé ekki hægt að skila hlutum frá sér á leiksviði nema með vissri grimmd. Starf leikarans er töff starf og þar verður að vera einhver drýsill í spilinu sem hjálpar til við að knýja mótorinn. Þess utan kallar starfið á að vera sífellt að velta upp þeim fleti persóna sem er falinn. Leik- persónur á blaði koma líka til manns eins og manneskjur sem maður hittir í fyrsta sinn, mjög flatar, og eru jafnvel skrifaðar þannig, sem góða og vonda manneskjan. Kannski er kúnstin svo fólgin í þvi að gæða persónuna því lífi að ekki sé um einungis einn flöt að ræða heldur miklu fleiri. Þegar leikarinn nær að skynja það og skila frá sér flókinni persónu, sem kannski er á mörgum plönum í senn, þá finnst fólki gaman í leik- húsi.“ Töff starf, segir hann. Hvernig þá? „Það sem áhorfendur sjá er eitthvert fólk sem er í sviðs- Ijósinu og oft á tíðum virðist starf leikarans mjög auðvelt í framkvæmd. Fólk veit ekkert um þá miklu vinnu sem liggur að baki einu verki. Þó er það annað í starfi leikarans sem er erfiðara við að eiga og það er hve berskjaldaður hann er; skotspónn allra. Það er ætlast til þess að hann sé opinn, ein- lægur, rífi í sínar eigin tilfinn- ingar, þenji vitsmuni sína til hins ýtrasta og svo mega allir dæma hann. Þá þurfa menn að koma sér upp einhverjum skrápi til að verja sig og það er reyndar ekki alltaf hægt.“ LEIKIÐ AF FINGRUM FRAM „Hitt er svo annað mál að það sem við sjáum á íslenskum leiksviðum er oftar en ekki bara vel gert fikt, miðað við það sem hægt er að gera og þá á ég við að fólk sökkvi sér í verkið en snerti ekki bara yf- irborðið lauslega. Þá er verkið krufið og vinna rithöfundarins næstum því unnin aftur, mað- ur fer inn í hverja einustu per- sónu og þekkir þær allar og sambönd þeirra. Svona krufn- ing tekur langan tíma en þennan tíma höfum við ekki, því miður. Fólk þeytist milli verkefna svo hratt sem um- ferðin leyfir og næðið, sem er forsenda listsköpunar, gefst ekki. Listin krefst þess að far- ið sé miklu nær hlutunum en við nokkurn tíma höfum tök á. Ég hef átt þess kost að sjá leiksýningar úti í Rússlandi þar sem unnið er á þennan máta og það var makalaus reynsla. Þeir haga leitinni að vísu allt öðruvísi en við. Þegar við leikum textalaust af fingr- um fram fara allir að leika voða mikið og búa til eitthvað upp úr sér; spinna. Rússinn myndi haga tveggja manna senu þannig að byrja á að bíða; ég skoða þig, þú skoðar mig um leið og þú ert að skoða þig og ég mig. Þetta er gífurleg einbeiting inn á per- sónurnar, inn á sambandið og inn á aðstæður. Þá kemst maður að niðurstöðu sem er rétt en viðhefur ekki einhver dramatísk leikbrögð. Það skiptir mjög miklu máli í leik- húsvinnu að sama fólk, sem fellur vel að vinna saman, vinni mikið saman. Með því næst árangur. Það væri mjög gaman að komast einhvern tíma í þá aðstöðu að geta tek- ið hálft til eitt ár í æfingar og skoðun á verki í stað sex til átta vikna.“ LEIKIÐ LAUSUM HALA Hvernig er góður leikstjóri? „Góður leikstjóri leggur sig kannski fyrst og fremst fram um að laða fram og knýja leik- arann til að fara fram úr sjálf- um sér; fara inn á þau svið sem hann er hræddur við að fara á, láta hann afhjúpa sig. Takist leikstjóranum það, þá gerist eitthvað. Það verða að vera átök, annars gerist ekki neitt. Leikstjóri má heldur ekki vera svo upptekinn af sjálfum sér að það fari fram hjá hon- um þegar eitthvað kviknar hjá leikaranum og þá þarf hann að örva það, hlúa að því og ýta því áfram. Það er mikilvægt að leggja góðan grunn þegar ver- ið er að byggja. Leikstjórar eru ákaflega misflinkir að leggja sterkan grunn en þegar hann er góður halda sýningar áfram að batna á meðan hinar molna yfirleitt í sundur." Frh. á bls. 78 8 VIKAN 23. TBL.1992
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.