Vikan - 07.10.1993, Blaðsíða 68

TEXTI: LOFTUR ATLIEIRÍKSSON
Á ÞRÖSKULDI
NÝRRA
UPPGÖTVANA
VIÐTAL VIÐ MICHAEL CRICHTON, HÖFUND JURASSIC PARK
Gott handrit er undir-
staða góðrar kvik-
myndar. Stundum eru
handrit frumsamin fyrir hvíta
tjaldið en oft eru þau byggð á
skáldverkum sem áður hafa
verið birt á bók. Margir kvik-
myndagerðarmenn í Holly-
wood segja að ástæða þess
hve mikið er framleitt af
svokölluðum formúlumyndum
sé skortur á góðum handritum
og frumlegum hugmyndum.
Þessi gagnrýni gildir ekki um
rithöfundinn Michael Crichton
sem skrifaði bæði bókina og
handritið að Jurassic Park.
Hugmyndin að sögunni er í
hæsta máta óvenjuleg en
sagan segir frá auðkýfingi
sem fær vísindamenn í lið
með sér til að endurskapa
risaeðlur þær er drottnuðu yfir
jörðinni fyrir meira en hundrað
milljónum ára. Bókin hefur
verið á metsölulista í Banda-
ríkjunum lengi og kvikmyndin,
sem á henni er byggð, hefur
slegið hvert aðsóknarmetið á
fætur öðru.
Crichton útskrifaðist í lækn-
isfræði frá Harvardháskóla og
hefur því sterkan fræðilegan
bakgrunn til vísindasagnagerð-
ar enda bera verk hans þess
merki þó sumar hugmyndir
hans sér nokkuð á undan okk-
ar samtíð. Hann hefur verið
kallaður faðir tæknitryllanna en
sjö kvikmyndir hafa verið
byggðar á sögum eftir hann.
Crichton hefur einnig leikstýrt
sex myndum sjálfur og
þekktastar eru Coma og The
Great Train Tobbery. Eftir að
sýningar á Jurassic Park
hófust hafa selst meira en þrjár
milljónir eintaka af bókinni til
viðbótar við fyrri sölu en bækur
Crichtons hafa verið þýddar á
yfir tuttugu tungumál.
Við hittumst nýlega á falleg-
um sumardegi í Los Angeles
og ég spurði hann fyrst hvaða
lögmál hann hefði til hliðsjónar
þegar hann skrifaði kvik-
myndahandrit upp úr bókum
sínum.
„Það eru engin ákveðin lög-
mál sem ég styðst við. Helsta
vandamálið við Jurassic Park
var að þjappa saman sögunni
en bókin er fjögur hundruð
hann væri of dýr í hönnun en
eins og áhorfendur sjá tókst
okkur einnig að komast yfir þá
fyrirstöðu."
VÆNTINGARNAR
STÓÐUST
- Rithöfundurinn Tolkien sagði
▲
Spielberg
ásamt
einum
aöal-
leikaranna,
Richard
Atten-
borough.
síður en handritið fjörutíu.
Það þýddi að mörg atriði varð
að stytta en sagan er þess
eðlis að erfitt var að sleppa
nokkrum hluta hennar. Steven
Spielberg vildi halda öllum at-
riðum sögunnar. Hann sagði
við mig: „Haltu boðskapnum,
risaeðlunum, spennunni og
öllu öðru. Gangi þér vel.“
Þetta var náttúrlega ekki ein-
falt verk. Þá bárust skilaboð
frá þeim sem áttu að sjá um
tæknibrellurnar um að risaeðl-
urnar gætu ekki gert hitt og
þetta þannig að viðkomandi
atriði yrðu að detta út. Það er
að þakka tæknilegum framför-
um á sviði tölvugrafíkur á
þeim tíma sem tók að gera
myndina að þessi atriði urðu
að lokum framkvæmanleg og
eru f henni. Kvikmyndaverið
vildi líka sleppa stórfengleg-
um fossi sem er í sögunni því
í viðtaii að kvikmynd gerði það
sama við skáidsögu og risa-
eðla sem stígur á vélarhlíf á
bíl. Ert þú sammála þessu?
„Kvikmyndir og skáldsögur
eru óneitanlega mjög ólíkir frá-
sagnarmiðlar og það verða ó-
hjákvæmilega breytingar þeg-
ar farið er með sögu úr einum
miðli yfir í annan. Ég skil ekki
rithöfunda sem fá háar fjár-
hæðir fyrir verk sin og kvarta
síðan sáran yfir hvernig þau
eru meðhöndluð í kvikmynd-
um. Þeir geta alveg ráðið
hvort þeir selja sögur sínar
eða ekki. Ef þeim er svona
annt um listamannsímynd
sína og vita ekki að mikið af
smekklausu fólki vinnur við
kvikmyndagerð þá hafa þeir
kannski ástæðu til að kvarta.
Ég tel þetta yfirleitt tilgerð og
trúi því ekki. Það hafa verið
framleiddar sjö kvikmyndir eftir
bókum mínum og ég hef orðið
fyrir alls konar reynslu í því
sambandi, allt frá því að æla
og til þess að vera mjög á-
nægður, sem var tilfellið með
Jurassic Park. Ég læt mig ekki
dreyma um að engar breyting-
ar verði á sögum mínum þeg-
ar þær eru kvikmyndaðar, ég
vona bara að kjarni þeirra
komist til skila á tjaldinu."
- Fólkið, sem sat í kringum
mig í kvikmyndasalnum, var
greinilega mjög skelkað þegar
það sá risaeðlurnar í Jurassic
Park. Hver voru þín viðbrögð
þegar þú sást myndina?
„Ég var í óttakasti þegar ég
settist í sætið ( kvikmynda-
salnum vegna þess að ég var
búinn að segja í meira en ár
að þetta yrði stórkostleg kvik-
mynd og nú var komin sú
stund að ég kæmist að því
hvort ég hefði á réttu að
standa. Ég hafði heimsótt
upptökustaðinn og séð tak-
markað efni úr myndinni og út
frá því byggði ég trú mína á
að þessi kvikmynd yrði engri
lík tæknilega séð. Samt sem
áður er engin leið að segja
hvað gerist þegar þessir bútar
eru settir saman en ég gerði
mér miklar vonir og þær stóð-
ust fyllilega og meira en það.“
- Hvert er mat þitt á tækni-
brellum í Jurassic Park?
„Mér finnst áríðandi að geta
þess að við erum að tala um
nokkuð sem er miklu merkara
en vel gerð risaeðlumynd.
Það sem er að gerast í kvik-
myndum og við sáum fyrst í
Terminator 2 er bylting á
þessum miðli eins og við
þekkjum hann. Möguleikarnir
á að breyta myndum án þess
að áhorfendur sjái það og
frelsið frá takmörkum kvik-
myndatökuvélarinnar þýðir
eitthvað algjörlega nýtt. Ég
var búinn að minnast á þetta
við ýmsa aðila sem veittu því
enga athygli en það var fyrst
68 VIKAN 20. TBL. 1993