Vikan - 20.11.1995, Blaðsíða 102

Q
2
Qí
<
z
o
öo
z
Ckí
<
oo
Vinsamlegast
handskrifið bréf
til Jónu Rúnu
og látið fylgja
fullt nafn og
kennitölu,
ásamt dulnefni.
Svörin byggjast
á innsaei Jónu
Rúnu og rit-
handarlestri og
því miður er
alls ekki hægt
að fá þau í
einkabréfi.
Utanáskriftin er:
Jóna Rúna
Kvaran
Kambsvegi 25,
104 Reykjavík
Það sem á okkur er lagt í
lífinu er mismundi erfitt og
áreitandi. Við svörum að
þessu sinni bréfi frá föður
hugfatlaðs barns sem hefur
m.a. áhyggjur af framtíð
þess og afstöðu móður
barnsins til þess, en hún
hafnar því og vill ekki viður-
kenna tilverurétt þess.
STOFNUN OG
ÁHYGGJUR
„Þannig er að
ég á tvö börn
og annað er
vangefið. Það
eru nokkur ár á
milli barnanna.
Það barnið,
sem ég vill
ræða um við
þig, er yngra og
það er þroska-
heft. Barnið er
ekki orðið fimm ára og býr,
þrátt fyrir fötlun sína,
heima hjá okkur foreldrum
sínum. Ég hef þungar
áhyggjur af framtíð barns-
ins sem er fatlað. Við hjón-
in erum ekki sammála um
það hvort barnið eigi að
vera heima hjá okkur
áfram eða hvort það eigi
að fara á stofnun," segir
Njáll leiður.
ÞRJÓSKA OG
ÞROSKAHJÁLP
Hann segir að konan sín
hafi hafnað barninu strax við
fæðingu þess og vilji losna
við það sem fyrst út af heim-
ilinu. Hún heldur því fram að
það trufli þroska hins barns-
ins og verði stöðugt meiri
byrði á þeim öllum. „Ég er
mjög þrjóskur og hef sjálf-
ur haft þungann af barn-
inu. Ég vinn þannig að ég
á oft frí þegar það er vak-
andi og þarf mestrar um-
önnunar við. Það er í vist-
un á daginn og fær þar
þroskahjálp og uppbygg-
ingu,“ segir Njáll. Hann er
greinilega mjög ánægður
með þessa hjálp.
BARNIÐ ER ERFITT EN
YNDISLEGT
Konan hans virðist ekki
hafa eðlilegar tilfinningar til
barnsins og það reynir á
Njál. Hann segir að tengda-
foreldrar hans hamri stöðugt
á því að það hafi aldrei verið
þroskaheft fólk [ þeirra ætt-
um. Þau gefa þar með í skyn
að barnið sé svona vegna
einhvers galla í fólki Njáls.
„Það hefur hvarflað að
mér að skilja við konuna
mína og fá forræði barns-
ins og ala það upp sjálfur.
Mér finnst eitthvað svo erf-
itt við að sjá á eftir því inn
á stofnun. Barnið er erfitt,
en yndislegt líka. Eg vil allt
til vinna til þess að ham-
ingja og framtíðarmögu-
leikar þess verði sem best-
ir og mestir," segir hann
vonlítill.
SKÖMMUSTUTILFINN-
ING OG SEKTARKENND
Njáll hefur áhyggjur af
vanþroska konunnar sinnar
og þeirri andúð sem hún
virðist hafa á barninu. Hon-
um virðist full alvara í því að
gefa barninu sem mestan
tíma og ennþá fleiri þroska-
tækifæri. Öll þeirra vanda-
mál tengjast beint eða
óbeint skoðanaágreiningi
vegna barnsins. „Ég er
með stöðuga sektarkennd
gagnvart konunni minni
og eldra barninu líka.
Kannski sinni ég því barn-
inu minna vegna þess að
mér þykir það fá alla at-
hygii fjölskyldunnar á
kostnað þess fatlaða. Það
er eins og konan mín og
tengdafólk skammist sín
fyrir þroskahefta barnið,"
segir Njáll og líður greini-
lega illa.
TILVIST BARNSINS ER
FALIN
Engu líkara er en að hann
standi einn í baráttu sinni
fyrir tilvistarrétti barnsins.
Hann segist velta andlegum
viðhorfum fyrir sér og vill
reyna skilja tilgang þessa
alls. Hann hefur leynt andúð
konu sinnar á barninu fyrir
þeim sem hafa verið að
hjálpa því og byggja það
upp. Konan felur afstöðu
sína til barnsins gagnvart
öðrum og óskyldum. Hún
reynir jafnvel að fela barnið
fyrir ókunnugum. Hún afneit-
ar því og reynir að koma í
veg fyrir að aðrir sjái barnið,
ef þannig vill til.
AF HVERJU FÆDIST
FÓLK ÞROSKAHEFT
„Hvernig get ég breytt
afstöðu konunnar minnar
gagnvart þeim möguleika
að barnið fái að vera hjá
okkur áfram? Á ég að
ræða vandamál okkar
hjónanna við sérfræð-
inga? Hvers vegna heldur
þú að sum okkar fæðist
þroskaheft? Heldur þú að
það sé óalgengt að svona
mikill skoðanamismunur
ríki á milli hjóna gagnvart
framtíð barnsins þeirra?
Heldur þú að ég með
minni afstöðu sé að eyði-
leggja eitthvað fyrir heíl-
brigða barninu? Af hverju
heldur þú að konan mín
hafi hafnað barninu okk-
ar?
SKILNINGUR OG
FJÖTRAR
Það verður ekki létt verk
fyrir Njál að sannfæra kon-
una sína um gildi þess að
bregðast ekki ókvæða við
þeim skyldum sem lífið
leggur þeim í fang til að
vinna úr og sigrast á. Skiln-
ingur konunnar á vanda
barnsins þeirra virðist alvar-
lega fjötraður, enda afar
sérstæður og hæpinn. Njáll
getur ekki búið til í konuna
sína þann þroska sem hún
býr ekki yfir. Við getum ekki
breytt hvert öðru en við get-
um gefið hvert öðru ábend-
ingar gagnvart ýmsu sem
við þurfum að takast á við
og vinna úr.
SÁLFRÆÐIRÁÐGJÖF
OG FJÖLSKYLDU-
VANDAMÁL
Eðlilegast væri að hann,
með hjálp sérfróðra, reyndi
að koma henni í skilning um
að við getum ekki hafnað
börnunum okkar vegna þess
að þau eru ekki nákvæm-
lega eins og við vildum helst.
Best væri fyrir Njál, eins og
hann hefur reyndar íhug-
að, að leita sér sál-
fræðiráðgjafar vegna
þessa viðkvæma
máls. Sérfræðingur
á þessu sviði getur
örugglega gefið hon-
um, og henni, stað-
góða leiðsögn. Það
er afar áríðandi að
brugðist sé við
þessu vandmeð-
farna máli á sem
skynsamlegastan
og jálægastan hátt. Það fer
ekkert á milli mála að konan
á við mikil og flókin sálfræði-
leg vandamál að stríða og
þarf því heppilega hjálp sem
fyrst, ekkert síður en hann.
LÍSFSSKYLDUR OG
MÓÐURHLUTVERKIÐ
Njáll spyr hvers vegna hún
hafni barninu. Ástæður þess
geta m.a. verið ótti, hugs-
anaskekkjur og vanþroski.
Við vitum það flest að það
gengur ekki að við bregð-
umst lífsskyldum okkar og
hunsum þær. Við verðum
eftir fremsta megni að vinna
úr þeim, þrátt fyrir það að
þeim fylgi erfiði á stundum
og að þær séu ekki að okkar
skapi. Hvað konuna varðar
geta áður sagðar ástæður
hamlað því, að hún geti
brugðist við skyldum sínum
við barnið á réttan hátt. Hún
áttar sig ekki á ákveðnum
staðreyndum varðandi veik-
leika sína og bregst því
rangt við móðurhlutverkinu
og Njáli.
MÁLAMIÐLANIR OG
STOFNUN
Auðvitað getur skoðana-
mismunur ríkt á milli hjóna
varðandi velferð barna
þeirra og í þannig tilvikum
verður að nota málamiðlanir
til að komast að ásættanleg-
um niðurstöðum. Hjón verða
að tala saman um allt sem
upp kemur á milli þeirra og
veldur þeim áhyggjum og
angri. Hvað varðar þá spurn-
JONA RUNA SKRIFAR UM
SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
MÓÐIR BARNSINS HAFNAR ÞVÍ
102 VIKAN ll.TBL. 1995