Vikan - 18.01.1999, Blaðsíða 16

Þóra Friðriks-
dóttir í hlut-
verki Stein-
dóru og Bessi
Bjarnason í
hlutverki
Guðjóns ísdal.
„Steindóra
reynir að fela
fyrir hinum
að hún sé
með karl-
mann í íbúð-
inni."
„Þórður heitinn var sá
skemmtilegi, ég sá um kaffið
og kleinurnar.“ Svona konur
fara í hjónabandið beint úr
húsmæðraskóla, sjá um sitt
heimili og sinn eiginmann og
þegar þær missa það ankeri þá
er ósköp lítið eftir.“
Þær stöllurnar velta þessu
svolítið fyrir sér og komast
svo að þeirri niðurstöðu að
svona konur séu óðum að
hverfa úr þjóðfélaginu, næsta
kynslóð verði ekki svona.
Sem betur fer, eins og þær
segja.
Guðrún leikur persónuna
sem hefur mest afgerandi
framkomuna. „Þetta er kona,
svona heldur í lægri stéttinni,
erfiðiskona sem hefur alla tíð
staðið fyrir sínu. Hún er
hvergi smeyk, hún er mjög
hress og ræður yfir karlinum
sínum. En hún hefur hjarta úr
gulli og er ábyggilega alveg
dauðskotin í honum Bjarna
sínum þótt hún fussi og sveii
yfir honum allan daginn.“
Helga er í kostulegu hlut-
verki konunnar sem greini-
lega neitar að eldast og klæð-
ist fötum sem hæfa miklu
yngri konu. Er gaman að leika
þessa konu? „Já, sem betur
fer,“ svarar hún og skellihlær.
„Hvað er hægt að segja um
hana? Hún er á sama aldri og
þær hinar en vill ekki viður-
kenna það, málar sig mikið og
klæðir sig í skvísuföt. Það er
afskaplega mikið skraut í
þessari konu og hún fær
manninn sinn til þess að vera
svona „lekkeran“ líka. Arna
finnst gaman að koma fram í
16
þessu kostulega gervi, í jogg-
inggalla, með þverslaufu og í
lakkskóm. I rauninni er eitt-
hvað afskaplega barnalegt við
svona fólk og það er kannski
kjarni málsins. Krakkar elska
að klæða sig í svona föt. Lilja
er mikill daðrari og þarf að
hafa athygli karlmannanna
óskipta. En þetta er nú allt í
nösunum á henni; ég hef það
á tilfinningunni að hún Lilja
myndi aldrei halda framhjá
manninum sínum.“
ELDRA FÓLK MÁ EKKILENDAÁ
KUENNA- OG KARLAFARI:
Við veltum fyrir okkur boð-
skap leikritsins; hvernig það
er að verða gamall, viðbrögð
fullorðinna barna til nýrra
sambanda foreldra sinna,
kynlíf aldraðra og viðhorf til
fólks eftir því hvar það er statt
í þjóðfélagsstiganum. Dóttirin
og sonurinn í leikritinu, sem
eru leikin af þeim Guðrúnu S.
Gísladóttur og Olafi Darra
Ólafssyni, sýna ef til vill
dæmigerð viðbrögð. „Það
þykir ekki við hæfi að gamalt
fólk lendi á kvenna- og
karlafari og það á alls ekki að
lenda í nýjum hjónaböndum.
„Þetta er ekki í lagi,“ eins og
dóttirin segir í leikritinu. Það
er algengt að börnin vilji
stjórna. Það er örugglega
erfitt fyrir fólk sem komið er á
fullorðinsár að mynda ný
sambönd, bæði gagnvart ætt-
ingjum og almenningsálitinu
yfirleitt. Það er jafnvel gert
grín að þannig samböndum.
Það er eins og afkvæmin þoli
ekki að hugsa til þess að for-
eldrarnir lifi kynlífi, eða eins
og dóttirin segir við pabba
sinn í leikritinu: „Varla er
kynhvötin að halda fyrir þér
vöku.“ Viðbrögð afkvæmanna
í leikritinu eru sennilega mjög
algeng; auðvitað vilja þau að
pabbi og mamma séu ham-
ingjusöm eftir að þau missa
maka sinn, en bara ekki með
öðrum. Og þau mega alls ekki
lifa kynlífi. Svo spila auðvitað
fjármálin inn í þetta.“
En er ekkert erfitt fyrir
blómarósir á besta aldri að
standa á sviði í jafn ærslafullu
leikriti og þessu mörg kvöld í
viku? Þær þvertaka fyrir það
og segjast skemmta sér alveg
konunglega á hverri sýningu.
„Eitt kvöldið var ég hálflöt og
var í huganum að óska þess að
ég þyrfti ekki að fara að
leika,“ segir Guðrún. Svo þeg-
ar maður er korninn á staðinn
gleymir maður þreytunni og
við tekur ekkert nema
skemmtilegheitin." Hinar
taka undir þetta og segja að
áhorfendur gefi þeim ómælda
orku. Þær eru sammála um að
líklega hafi þær aldrei tekið
þátt í leiksýningu þar sem hef-
ur verið eins góður andi og
jafnmikið hlegið. Stemmning-
in sé mismunandi, það séu öll
litabrigðin í henni, en hún sé
alltaf jákvæð og góð.
SKAMMAÐIST SÍN
FYRIR OMMU SINA
Það er fólk á öllum aldri sem
kemur á sýninguna og allir
skemmta sér jafnvel.
Helga bauð sex ára gamalli
dótturdóttur sinni með á eina
sýninguna og hún segist ætla
að fara aftur og aftur. „Eg get
nú ekki sagt það sama,“ segir
Guðrún hlæjandi. „Eg spurði
fimm ára gamalt barnabarn
mitt hvort honum hafi þótt
gaman. Hann svaraði rnjög
ákveðinn: „Nei, það var sko
ekki gaman. Þú varst alveg
óskaplega dónaleg, maður
lemur ekki mann með kústi.“
Hann hafði svo sannarlega
skammast sín fyrir hana
ömmu sína.“
En þrátt fyrir þessi viðbrögð
eins leikhússgestsins eru þær
sammála um að leikritið,
Maður í mislitum sokkum, sé
fjölskylduverk með stóru effi.
Það sé búið að sýna í eitt
skipti fyrir öll að fólki líkar
vel að fjallað sé um eldra fólk,
jafnvel þótt við búum í heimi
þar sem æskudýrkunin ræður
ríkjum. En hvað er þá á döf-
inni, eru fleiri leikrit sem bíða
þeirra á næstunni? „Það er nú
hinn óttalegi leyndardómur,"
svara þær og hlæja. „Við
myndum fúslega segja þér það
ef við vissum það. Nei, því
miður er ekki mikið um svona
stykki. Það er rétt að ekki er
hægt að velja leikrit, sem eru
kannski ekki nógu góð verk,
bara til þess að útvega fólki
vinnu, en það mætti hugsa
svolítið meira um eldra fólk-
ið.“
Það er eins og það dofni að-
eins yfir jólaljósunum, sem
ennþá skrýddu falleg húsa-
kynni Lækjarbrekku, þegar
þessar þrjár glæsilegu konur
ganga úr salnum. Eg hef notið
þess að sitja með þeim, hlusta
á þessar fallegu, en ólíku
raddir, sem allir landsmenn
þekkja úr útvarpi og af leik-
sviði eftir öll þessi ár. Þær eru
sannkallaðir gleðigjafar. Þeg-
ar við kveðjumst í rökkrinu
fyrir utan eru þær að tala um
höfundinn, Arnmund Bach-
man. „Það gleður okkur ósegj-
anlega mikið hvað sýningin
gengur vel. Það hlýtur að vera
gleðiefni fyrir fjölskyldu Arn-
mundar í sorg hennar. Sýning-
in er verulegur sigur fyrir hann
og sýnir vel manninn sjálfan.
Leikritið er í hans anda, í því
eru hlýlegar mannlýsingar og
rnikill húmor.“