Vikan - 07.06.1999, Side 20

Texti: Margrét V. Helgadóttir Myndir: Hreinn Hreinsson.
Fyrirsætur: Davíð Snær, Eydís Eir, Garðar Snær, Sigrún Ása, Sigurður Egill og Tinna María.
Hver getur |
Forsenda þess að foreldrar geti snúið aftur til starfa sinna að loknu fæðingarorlofi er að hafa örugga
vistun fyrir ungann sinn. Með aukinni þátttöku feðra í fæðingarorlofi lengist tímabilið sem barnið get-
ur dvalið heima í faðmi foreldra. Einn góðan veðurdag kemur þó að því að barnið þarf að fara i pöss-
un. Sumir eru beppnir og eiga heimavinnandi ömmu sem getur tekið að sér að gæta barnsins eða velja
að fá konu heim til að gæta bús og barns. Aðrir þurfa að hefja leit að dagmömmu.
Sú leit getur dregist á langinn miðað við þá gífurlegu eftirspurn sem er eftir dagvistunarplássum.
Sigríður
Martcins-
dóttir, dag-
gæsluráðgja
hjá Dagvii
barna.
Fæðingarorlof á íslandi er
sex mánuðir. Margar úti-
vinnandi konur eiga inni
sumarfrí og geta því lengt orlof-
ið um 4-8 vikur. Einhverjir feð-
ur geta líka bætt sínu fríi aftan
við þannig að töluvert mörg
börn eiga kost á að dvelja
heima í allt að átta mánuði.
Allt of margir falla í þá gryfju
að ætla sér að finna dagmömmu
um leið og vinna hefst að nýju.
Biðin eftir plássi getur varað í
sjö mánuði eða jafnvel lengur.
Peir sem þurfa að komast til
vinnu þegar barnið er sex mán-
aða þurfa því að huga að dag-
vistunarmálum fljótlega eftir
fæðinguna.
Á vegum Dagvistar barna í
Reykjavík starfa rúmlega 200
dagmæður og hjá þeim dvelja á
annað þúsund börn. Eftir-
spurnin eftir plássum er háð
íbúðahverfum. Vesturbærinn
er mjög vinsæll og ætla má að
Háskólinn hafi þar mikið að
segja. Auk þess sem foreldrar,
sem stunda vinnu sína í mið-
bænum, vilja hafa börnin ná-
lægt vinnustaðnum fremur en
heimilinu. Grafarvogurinn í
heild sinni er barnmargur og
því getur reynst erfitt að fá dag-
vistun á því svæði. I gömlum og
20 Vikan
rótgrónum hverfum eins og
Smáíbúðahverfinu getur biðin
líka verið nokkur. Dagmamma,
sem haft var samband við í
febrúar, gat tekið barn á
biðlista í september en hún gat
ekki lofað plássinu fyrr en síðar
um veturinn.
Sumar dagmömmur hafa sér-
lega gott orð á sér og biðin eftir
plássi hjá þeim getur reynst
löng.
í nágrannasveitafélögunum
virðist sami dagmömmuskort-
urinn blasa við.
Okkur vantar
dagmömmur
Við fengum Sigríði Marteins-
dóttur, daggæsluráðgjafa hjá
Dagvist barna, til að upplýsa
okkur um stöðu mála varðandi
dagmömmuvandann í Reykja-
vík.
„Okkur vantar dag-
mæður til starfa. Þeim
fjölgaði reyndar frá
1997-1998. Þrátt fyrir
fjölgunina vantar
töluvert upp á að
svara eftirspurninni. Við erum
alltaf að heyra af foreldrum
sem fá ekki pössun fyrir börn
sín. Þeir standa á tröppunum
hjá dagmæðrum og grátbiðja
þær að taka börnin sín í gæslu.
Þetta getur verið mjög erfið
staða fyrir dagmæðurnar. Þær
eru með eins mörg börn og þær
mega vera með og þurfa sífellt
að vera að neita fólki um pláss.
Við höfum reynt að hliðra til ef
pláss eru að losna fljótlega, t.d.
ef barn er að komast inn á leik-
skóla þá gefum við leyfi fyrir
nýju barni tímabundið."
Slakið þið ekki á kröfunum,
sem gerðar eru til dagmæðra, í
svona ástandi?
„Nei. Skilyrðin fyrir því að
geta gerst dagmóðir eru alltaf
þau sömu. Við getum ekki
slakað á þeim. Tilvonandi dag-
mæður þurfa að ljúka ákveðnu
námskeiði sem er 60 kennslu-
stundir. Jafnframt þurfa þær að
fara á slysavarnanámskeið á 3ja
ára fresti. Konurnar þurfa að
vera orðnar tvítugar, fá læknis-
vottorð fyrir sig og alla fjöl-
skylduna og hafa hreint saka-
vottorð.
Varðandi húsnæði þá þurfa
að vera 3,5 fm á barn og að
sjálfsögðu má ekki reykja inni á
heimilinu á meðan börnin eru f
gæslu. Alls mega vera fimm
börn þar af tvö undir eins árs
aldri hjá hverri dagmömmu."
Hvernig bregst Dagvist barna
við þegar börnin verða of mörg
eins og oft vill verða?
„Dagvist barna greiðir með
fimm börnum en með sjötta
barninu þarf undirskrift og
samþykki annarra foreldra.
Sjötta barnið er yfirleitt líka
bara tímabundið. Það er verið
að hjálpa foreldrum í stuttan
tíma. Við eigum erfitt með að
fylgjast með hvort fleiri börn
séu hjá viðkomandi. Auðvitað
reynum við að fylgjast með
barnafjöldanum eins og við best
getum en við heyrum dæmi
þess að börnin séu stundum
fleiri. Þá eru börnin ekki á skrá
og foreldrarnir fá ekki niður-
greiðslu. Við heimsækjum dag-
mæðurnar reglulega og ef í ljós
kemur að börnin eru of mörg,
reynum við að grípa inn í og fá
þær til að fækka börnum en oft
er þetta tímabundið ástand.
Hvernig er eftirlitinu með
dagmæðrum háttað?
„Við reynum að
komast til allra
tvisvar sinnum á ári
en oftar til þeirra
sem eru nýbyrjaðar.
Daggæsluráðgj af-
arnir sem sinna eft-
irlitinu eru jafnframt stuðning-
ur við dagmæðurnar en því
miður getum við ekki komið
eins oft og við vildum. Við
erum þrjár sem störfum í rúm-
lega tveimur stöðugildum. Við
megum heldur ekki gleyma því
að foreldrarnir sjálfir eru stór
hluti af eftirlitinu og vistun
barnsins ávallt á þeirra ábyrgð.
Við fáum ábendingar frá sem
við síðan vinnum úr."
Reykingalykt algengt
kvortunarefni
Hvernig er unnið úr kvörtun-
um sem berast til ykkar?
„Við byrjum á að fá foreldra
til að ræða við viðkomandi dag-
móður og ef það gengur ekki,
er rætt við þær. Yfirleitt taka
þær ábendingum mjög vel.
Fólk verður líka að reyna að
Fólk virðist vera tilbúið að keyra
bæinn á enda með börnin sín ef það
finnur laust pláss hjá dagmömmu.