Vikan - 30.11.1999, Page 50

tengsla svæðisins
við forynjur eða
kölska sjálfan. Það er því
ekki nema rúm öld síðan
rnenn voguðu sér inn að
Öskju í stóra gosinu 1875,
þegar Öskjuvatn og Víti
mynduðust. Aska úr þessu
þriðja sögufrægasta gosi ís-
landssögunnar barst með
vestanvindinum yfir til
Skandinavíu og í Stokk-
hólmi hrukku menn í kút
þegar þeir stigu út í vorblíð-
una í lok mars og götur og
tún voru svört af einhverjum
fíngerðum salla. Hér heima
var annað hljóð í strokknum
og jós Askja úr sér vikrinum
í tonnum yfir nærliggjandi
sveitir og Austurland, svo
víða lagðist byggð af og
menn flýðu unnvörpum til
Ameríku.
Handagangur í öskjunni
Rútan tók stóra dýfu og
skall harkalega niður að
framan, allt lauslegt þeyttist
til en við sluppum með
skrekkinn þótt sumir héldu
sér nú fastar en áður í sætis-
bökin, bílstjórinn kallaði
„ræs“ og rak alla út í sort-
ann. Það var rigningarsuddi
og ekki laust við slyddu ann-
að slagið, meðan menn
norpuðu í gjótum og biðu
þess að hreyfing og hljóð
kæmi í blikkbeljuna. Ég
tyllti mér á stein hjá frönsk-
um náttfara mínum og bauð
honum „kóng“ en hann útli-
staði fyrir mér „ríðum, ríð-
um“ sem hann hafði lært
ungur í frans, með miklu
handapati og leikrænum lát-
um þar til hann snarhætti
skyndilega og benti langt
inn í grámann, „tharnaa!“
hvíslaði hann. Ég leit upp og
viti menn, „tharnaa“ var
eitthvað á hreyfingu, svartar
þústir sem skutust fram og
aftur í mistrinu, eitthvað
skrýtið. Kóngurinn hrökk
oní kok og á meðan ég barð-
ist við að losa hann og ná
andanum heyrði ég hundgá
og hróp. Mér sortnaði fyrir
c
c
n
E
c
4*
W
k
*
01
o
T3
C
>
2
erðin yfir úfið
Ódáðahraun
sóltist seint
enda vegleysa
sem rútan
skrönglaðist
yfir og alveg í ætt við lýsing-
ar fyrri tíma ferðalanga á
hrauninu sem reif skeifurnar
undan hestunum og tætti
hófa þeirra upp í kviku. Þær
fáu ferðir sem menn fóru
hér áður og fyrr fóru þeir
fótgangandi og máttu þeir
þakka Guði fyrir að sleppa
lífs úr þeirri raun. Þá voru
menn og ragir að leggja í
svarta auðnina vegna sagna
um seka skógarmenn sem
þar áttu að leynast og
i

sfMFi
50 Vikan