Vikan - 15.02.2000, Síða 30

Hugleiðingar um tísku liðinnar aldar
Er hskuahuginn
H að dvínaP
Tískan er óútreiknanleg
rétt eins og ástin. Hver
veít hvað verður í tísku
næsta sumar eða næsta
vetur svo ekki sé nú
minnst á hvað okkur er
ætlað að kaupa næsta
áratuginn eða næsta ár-
húsundið.
Pínupilsin og buxnadragtirn-
ar voru heilmikil bylting fyr-
ir konur og klæðaburð
þeirra. Sama er að segja um
sportfatnaðinn sem hóf inn-
reið sína í tískuheiminn í
pastelliti en það var reyndar
áður en pastellitir hðfðu náð
að komast frá tískusýning-
unum í búðirnar. Þegar við
„neytendur tískunnar“ heyr-
um eitthvað þessu líkt
ástæðan er líklegast sú að
reglur varðandi klæðaburð
hafa slaknað. Menn mega
eiginlega vera í hverju sem
er, hvar sem er, hvort sem
fólk fer í kirkju eða í vinn-
Englandi og fatahönnuðir
Tískudísir 20.aldarinnar stilla sér upp.
Það eina sem við vitum
fyrir víst er hvað hef-
ur verið í tísku. Fata-
hönnuðir hafa nýtt sér þá
, þekkingu sína til hins ýtrasta
jg og það er engu líkara en að
"S þeir séu dæmdir til að nota
•5 aftur og aftur hugmyndir úr
5 fortíðinni.
? Ef við lítum á sögu tísk-
ö unnar á síðustu öld er
« merkilegt til þess að hugsa
'® hversu lítið fötin breyttust
n frá öðrum áratugnum til
.. hins þriðja, og frá þeim
k þriðja og fram á fimmta ára-
H tuginn og síðan koll af kolli.
New York borgar á borð við
Claire McCardell áttu síðar
eftir að fullkomna.
Stöðugar breytingar
Sannleikurinn er sá að
tískan breytist með slíkum
ógnarhraða að við höfum
oft átt erfitt með að fylgjast
með henni. Stærðir á krög-
um, sídd pilsa og jakka og
litir breytast með stuttu
millibili en samt sem áður
hefur upprunalega útlitið lít-
ið breyst. Þekktur tísku-
hönnuður heyrðist eitt sinn
segjast vera hættur að nota
30 Vikan
hljómar það eins og fólkið í
tískuheiminum sé komið
fram úr sjálfu sér.
Ef að við lítum til dæmis á
Bandaríkin og drögum 120
kílómetra hring út frá miðju
tískuborgarinnar New York
þá sjáum við að fólk sem býr
fyrir utan þennan hring, sem
sagt fyrir utan New York,
hugsar ekki eins mikið um
það hverju það klæðist. Það
er í stuttermabolum, galla-
buxum og íþróttaskóm sem
er nánast eins og nokkurs
konar einkennisbúningur
þess.
Regiur um klæðaburð
slakna
Af hverju missti þetta fólk
áhugann á tískunni? Ein
una á skrifstofunni. Þar sem
enginn ákveðinn staðall er
ríkjandi verður úr þessu al-
gjör ringulreið samfara því
að fólk fyllist af leti og hefur
ekki lengur áhuga á klæða-
burði sínum. Sjöundi áratug-
urinn er mikilvægur í þessu
samhengi. Þá má segja að
síðast hafi fyrirfundist ein-
hverjar reglur um klæða-
burð. Reyndar á þetta ef til
vill ekki algjörlega við hér á
landi þótt það geri það er-
lendis því gott dæmi um
reglur varðandi klæðaburð
er klæðnaður afgreiðslufólks
í bönkum. Einu sinni máttu
menn klæðast því sem þeir
helst vildu og gætti þá mikils
ósamræmis en sá tími er lið-
inn og allir bankastarfsmenn
klæðast nú einkennisbúning-
um. Staðreyndin er sú að
tíska og klæðaburður fólks
þarfnast aðhalds og regna ef
útkoman á að verða góð.
Önnur ástæða fyrir því að
mörgum er farið að standa á
sama um tísku er að hönnun
fatnaðar hefur færst úr
höndum kvenna eins og
„Sá litli svarti“ er líklega
stærsta tískuuppfinning aldar
innar og sá fatnaöur sem
lengst hefur haldið velli og
alltaf er í tísku.