Vikan


Vikan - 15.08.2000, Page 7

Vikan - 15.08.2000, Page 7
„Gcðraskanir eru cnnþá mikið f tmi oj> c» hcf incðal annars lcnl (»« hcint að lciða fúlk iim ; lcita scr hjálpar cn trcysti „Uppsveiflunni eða „maní- unni“ má líkja við örvandi fíkni- efni þar sem sjúklingurinn fær of- urtrú á sj álfan sig, er frj ór og hug- myndaríkur, þarf lítið að sofa, losnar úr tengslum við raunveru- leikann og getur verið haldinn of- sóknaræði, svo eitthvað sé nefnt. Sjúkdómurinn er aigengur með- al lista- og framkvæmdamanna enda hafa mörg mikilmenni sög- unnar eins og Winston Churchill og Abraham Lincoln verið hald- in honum, sem og listamenn eins og rithöfundarnir Lord Byron, Tennessee Williams og Virginia Woolf og tónlistarmennirnir Sting og Elton John. Ég þarf að taka Lithium eða málmsölt alla ævina til að halda niðri sjúkdómnum en að öðru leyti hefur hann ekki áhrif á líf mitt í dag,“ segir Héðinn, að- spurður um sjúkdóminn. „Ég var búinn að vera veikur í fimm ár og fara í tvær maníur og eitt þunglyndi frá því að ég var nítján ára þar til ég var tuttugu og fjögurra ára þegar sjúkdómurinn greindist. Manni líður mjög vel í upp- sveiflunni, upp að vissu marki, en svo hellast yfir mann ranghug- myndir og ofsóknaræði. í seinni maníunni minni var ég mjög lengi að ná mér niður og þurfti á inn- geðhvörf ið feimnismál hjá mörgum og ég fyrir um átta árum var ég í lækn- hef meðal annars lent í því að þurfa hreint og beint að leiða fólk inn á geðdeild sem þurfti að leita sér hjálpar en treysti sér ekki til þess. Orðið ,,geðveiki“ er líka svolítið tvíbent því unglingarnir nota það í jákvæðri merkingu og tala t.d. um að eitthvað sé alveg „geðveikislega flott“ en þegar orðið er notað í sambandi við geðsjúkdóma og andlega líðan fær það svolítið neikvæða merk- ingu. Samt held ég að þetta sé að breytast því það er í raun ekkert óeðlilegra að veikjast á geði en að veikjast líkamlega og oft helst það í hendur." isfræði í háskólanum og datt út úr námi vegna veikindanna. Nú er ég svo orðinn stundakennari í geðlæknisfræði," segir Héðinn brosandi. Eltur af CIA í einföldu máli má segja að geðhvörf lýsi sér þannig að geð- sveiflur fólks sem er haldið sjúk- dómnum verða mun meiri en hjá heilbrigðu fólki vegna boðefnaó- j afnvægis í heila. Geðh varfasj úk- lingar verða því mjög þunglynd- ir þegar þeir eru í niðursveiflu og fara mjög hátt upp þegar þeir eru í uppsveiflu. Geðrækt í leikskola Heilsueflingu Geðhjálpar verður, eins og áður sagði, beint að öllum landsmönnum og með- al annars leikskólabörnum. Hvernig tengist geðræktin litlum börnum sem enn hafa ekki lagst til sunds í lífsins ólgusjó? „Við erum með gott fræðslu- efni fyrir leikskóiakennara til að koma börnum betur í takt við til- finningar sínar þar sem talað er um þessi mál á máli sem börnin skilja og meðal annars er talað um „reiðiherbergið“ og „gleði- herbergið". Pað kemur alltaf einhver hluti Bæði sjúklingur og starfs- maður á geðdeild Héðinn er íþróttakennari og kennari að mennt en starfar nú sem fræðslufulltrúi hjá Geðhjálp. Hann hefur aflað sér mikillar þekkingar á geðsjúkdómum, flutt fyrirlestra víða og er nú stundakennari í geðlæknisfræði við Háskóla íslands. Hann hef- ur unnið á geðdeiid en hann hef- ur líka legið inni á geðdeild. Héð- inn er nefnilega haldinn sjúk- dómi sem nefnist geðhvörf á ís- landsmanna til með að veikjast af geðsjúkdómum en með því að byrja forvarnir svona snemma á lífsleiðinni er tvímælalaust hægt að draga úr geðsjúkdómum og í sumum tilfellum hægt að koma í veg fyrir að einstaklingarnir veik- ist. Við viljum því bæði bæta líð- an barna og fullorðinna, draga úr þeim fjölda sem veikist og gera þeim sem veikjast lífið bærilegra. Þrátt fyrir að umræðan um geðsjúkdóma hafi aukist á síð- ustu árum og landsmenn séu nú óhræddari en áður við að leita sér hjálpar við andlegum veikindum eru fordómarnir enn til staðar. „Geðraskanir eru ennþá mik- iensku eða „manic depression" á ensku. Það má því segja að Héðinn hafi setið báðum megin borðsins þegar geðsjúkdómar eru annars vegar. Hvernig tilfinn- ing er það að hafa bæði verið sjúklingur og starfsmaður í geð- heilbrigðisgeiranum? „Það er bara góð tilfinning. Ég vann reyndar aldrei á geðdeild- inni sem ég lá inni á því ég vildi það ekki en það var mikil reynsla að vinna á geðdeild. Það er líka kannski kaldhæðni örlaganna að þegar ég veiktist

x

Vikan

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.