Menntamál - 01.03.1950, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
29
runa. Það er ekki hægt að bera á móti því, að frjálslyndir
menn hafa ekki sótt kirkjurnar hjá prestum af sinni
stefnu, fremur en kynslóðin á undan hjá sínum rétttrúuðu
kennimönnum. Þeir hafa farið inn í ýms félög, sem fjalla
um andleg mál, svo sem guðspekifélög, sálarrannsóknar-
félög o. fl. Ekki sé ég, að slíkt þurfi að rekast á þátttöku
í kirkjulegu starfi, en reyndin er yfirleitt sú, að menn
hafa brugðizt þeirri stefnu Haralds Níelssonar, að öll slík
félög ættu kirkju Krists að þjóna og hana að styðja. En
meiri hluti frjálslyndra manna hefur hvorki aðhyllzt þessi
félög né annan andlegan félagsskap, heldur orðið svo
miklir einstaklingshyggjumenn, að þeir eru hvorki kirkju-
menn né annað. Þeir sækja hvorki messur til frjálslyndra
presta né annarra af þeirri einföldu ástæðu, að þeir hafa
ekki trú á því að boðskapur prestanna hafi neitt meiri
þýðingu en þeirra eigin íhuganir. Meðal þeirra, sem nú
eru taldir „rétttrúaðir“, hefur þróunin orðið lítið skárri.
Þar ganga menn í félög, eins og K. F. U. M., en maður
gengur þess ekki dulinn, að einnig í þeim flokki lýtur sjálf
kirkjutilfinningin í lægra haldi fyrir flokkstilfinningunni.
Kirkjan og trúin er dæmd út frá sjónarmiði flokkshyggj-
unnar, eins og sumir pólitískir menn dæma um föðurlands-
ást út frá flokkssjónarmiðum. Leiðin út úr ógöngunum
er því ekki sú, að hverfa aftur til þess rétttrúnaðar, sem
Steingrímur saknar svo mjög, heldur að þjóðin átti sig á
því, að ekkert getur komið í stað kirkjunnar og hinnar
kristnu fræða, af því að ef þetta gleymist, mun Jesús
Kristur annað hvort gleymast eða verða að óljósri þjóð-
sögumynd. Og ef Kristur gleymist, gleymist og kærleikur
Guðs og rétt siðferðisvitund mannanna. Mennirnir mundu
að sjálfsögðu halda áfram að hugsa um guð og ræða um
guð. En það Orð, sem guð hefur talað til mannanna, mundi
þá ekki heyrast. Það hefur verið einkennilega títt meðal
samtíðar vorrar að líta svo á, að aðrar stofnanir eða
félög gætu komið í stað kristinnar kirkju. Ég man þá tíð,