Menntamál - 01.08.1957, Blaðsíða 89

MENNTAMÁL
183
ÞORSTEINN EINARSSON:
Upphaf skólafimleikakennslu á íslandi.
1857 — 1957.
íþróttir hafa verið iðkaðar á íslandi á öllum öldum frá
upphafi Landnámsaldar.
Fyrsti skóli íslands er stofnaður af ísleifi biskupi Giss-
urarsyni í Skálholti 1056. Að Hólum er skóli stofnaður af
Jóni biskupi Ögmundarsyni 1107. Þá koma einkaskólar
presta og klaustra. Þekktastir slíkra skóla eru skólarnir í
Odda og Haukadal, 1552 er stofnaður latínuskóli að Hól-
um og ári síðar í Skálholti.
Árið 1784 er Skálholtsskóli lagður niður, en 1787 er að
nýju hafin starfræksla hans og þá í Reykjavík. 1801 leggst
skólahald niður að Hólum. 1804 er Reykjavíkurskólinn
fluttur til Bessastaða, og þar er skólinn starfræktur til
1846, að hann er fluttur aftur til Reykjavíkur og þá í það
hús, sem nú kallast Menntaskólinn.
Barnaskóli er fyrst stofnaður í Vestmannaeyjum 1745
og starfræktur í 15 ár, og því næst er barnaskóli stofnaður
að Hausastöðum á Álftanesi og rekinn þar í 18 ár, og þá
hefst barnaskólahald í Reykjavík 1830.
í nokkrum biskupasögum, aldarfarslýsingum og ævi-
minningum gefur að lesa frásagnir um íþróttaiðkanir skóla-
sveina í biskupssetraskólunum. Glíma og sund hafa verið
hinar raunverulegu íþróttir, sem iðkaðar voru, og þá ýmsir
leikir sem tíðkuðust meðal alþýðumanna á hverjum tíma
og svo leikir, sem bundnir voru sérstaklega vissum stað-
háttum eða húsakosti á skólasetrunum, eins og t. d. bita-
leikur námssveina að Hólum, sem var fólginn í því, að einn