Bjarmi - 01.12.1999, Blaðsíða 5

síðustu áratugum hejur prestum
í sérþjónustu innan þjóðlárkj-
unnar Jjölgað. Fangaprestur hef-
ur verið starj'andi í tæpan aldarjjórðung.
Núverandi Jangapreslur er sr. Hreinn
Hákonarson. Bjarma lék forvitni á að
fræðast nánar um starf þjóðkirkjunnar
meðalfanga og mælti sér því mót við sr.
Hrein á skrtfstofu hans í Kirkjuhúsinu.
Fyrst er hann spurður hvaða erindi kirkj-
an á ífangelsin.
Hugmyndafræðin, eða öllu heldur guð-
fræðin. að baki starfi kirkjunnar meðal
fanga byggist á orðum Jesú: í fangelsi var
ég og þér komuð til mín. En grunnurinn
er víðfeðmari. Kærleiksþjónusta kirkjunn-
ar er líka undirstaða. Þá er ég að tala um
náungakærleika. Fólk sem er í fangelsi
hefur unnið óhæfuverk gegn meðbræðr-
um sínum, en kirkjan skilur það ekki eftir
á köldum klaka. Þó að samfélagið dæmi
það úr leik um stund lílur kirkjan svo á
að henni beri að vitja þeirra í ijósi kær-
leika Krists. Kirkjan afsakar elrki glæpi,
en hún yfirgefur ekki glæpamarminn, vill
eiga erindi \ið hann. Kirkjan vill boða fyr-
irgefningu Guðs í Jesú Kristi og einnig
koma siðaboðskap sínum á framfæri. Með
siðaboðskap á ég ekki bara við reglur,
heldur ábyrgð hvers manns, hvort sem
menn eru edrú eða uppdópaðir. Sumir
telja að ölvun eða önnur vima geti verið
afsökun fyrir aibrotum. Ég held það geti
verið skýring, ekki afsökun.
Kirkjan hefur frá fyrstu líð rélt minni
máttar hjálparhönd. Fangar eru minni-
hlutahópur sem oft hefur búið við erfið-
ar félagslegar aðstæður. Stór liluti hefur
ekki hlotið venjulegt uppeldi, heldur
verið sjálfala. Þeir eru ekki auðugir eða
vel stæðir. í skýrslu Fangelsismála-
stofnunar hefur komið fram að 90%
þeirra sem frenija afbrot eru undir
áhrifum vímuefna.
í hverju felst starffangaprests?
Samkvæint erindisbréfi fangaprests felst
staríið í prestiegri þjónustu við þá sem í
fangelsi sitja og þjónustu við aðstand-
endur. Ég hef greint þetta í þrennt: í
fyrsta lagi þjónustu við fanga - sál-
gæslu, í öðru lagi þjónustu við aðstand-
endur og í þriðja lagi helgihald í fangels-
um. Helgihaldið getur verið formlegt
með öllum eða bænastund með fanga
inni á klefa.
Fangar eru ósamstæður hópur og
það er erfill að ná til hópsins. Það er
mikilvægt að ná persónulegu sambandi
við menn. Margt kemur fram i samtali
manna sem fara að kynnast. Talið berst
oft að trúmálum, kristindómi og sið-
ferðilegum álitamálum. Sumir ræða af-
brot sitt. aðrir ekki. Ég hef þá megin-
reglu að spyrja ekki hvers vegna menn
sitja inni. Afbrotið skiplir ekki höfuð-
máli þegar maður er að kynnast við-
komandi.
Ég hef biblíulestur með þeim sem það
vilja. Oft er erfitt að vera í hóp og því
getur biblíulestur verið með einum
fanga. Núna er lílill hópur í Kópavogi.
Það stendur til að fara af stað með um-
ræðuhóp. Það hefur verið nokkur ár í
undirbúningi og nú er kornið út efni
sem nefnist Opinn hringur. Fangar hafa
oft litla menntun. Skólaganga hefur far-
ið í vaskinn vegna vímuefna og aflirota-
ferils. Hér er ekki á ferðinni itroðsla
lieldur umræðugrunnur þar sem hver
tekur þátt á sínum forsendum.
Einnig gef ég út fréttabréf mánaðar-
lega sem er afhent hveijum fanga.
Sr. Hreinn Hákonarson, fangaprestur.
Á skrifstofunni hér ræði ég viö að-
standendur. Einnig iiitti ég rnenn sem
hafa verið i fangelsi eða eru á leið í
fangelsi og kviða vistinni þar.
Hvemig erfangapresti tektð?
Fangar eru almennt, rnjög jákvæðir og
þægilegir. Þeir meta þessa þjónustu þó
að þeir orði það ekki. Ef ég hef ekki
komið til fanga um tíma þá segir liann
næsl þegar ég hitti hann að hann hafi
saknað þess.
Ég reyni að kynna mig l'yrir öllum
löngum.Oftast tekst að mynda samband
en það er mismikið. Flestir fangar koma
í móttökufangelsi á Skólavörðustíg. eru
þar ákveðinn tíma og fara svo annað. Eg
fer vikulega á Litla-Hraun, Skölavörðu-
stíg og í Köpavog, einu sinni i mánuði á
Kvíabryggju og á tveggja eða þriggja
mánaða fresti til Akureyrar.
Þjónusta kirkjunnar nýtur viðurkenn-
ingar Fangelsismálastofnunar og lög-
reglunnar. Fangar í einangrun hafa til
dæinis aðgang að presti, lækni og lög-
manni sínum.
Er tríma aðjinna ífangelsunum?
Fangar eru eins og gengur og gerist um
fólk. Sumir hafa barnatrú, aðrir mótaðri
trú, sumir eru trúlausir og aðrir í sér
trúarsöfnuði. í fangelsi hafa menn meiri
tíma til að hugsa og hugsa þá um líf sitt
og tilveru. Flestir vilja kornasl út; úr því
mynstri sem þeir eru í. Þá eru þeir
skimandi eftir aðstoð. Aðstæður og
þankagangur gera það að verkum að
menn eru móttækilegri. Þetta er gott
fólk inni við beinið en aðstæður hafa
komið því í farveg sem það kemst illa
upp úr, segir sr. Hreinn að lokum.
Starf fangaprests
er liður í kærleiks-
þjónustu kirkjunnar
r