Bjarmi - 01.12.1999, Blaðsíða 30

2. Upplýsingastuðningur felur í sér að
veita einstaklingnum upplýsingar sem
hann getur nýtt sér við að aðlagast
persónulegum vandamálum eða
vandamálum tengdum umhverfi
hans. Upplýsingastuðningur er einnig
talinn hvetja einstaklinginn til sjálf-
stæðrar hegðunar með því að auð-
velda honum ákvörðunartöku við
streituvaldandi aðstæður.
3. Áþreifanlegur stuðningur felur í sér
beina hjálp s.s. peningalán eða gjafir,
hjálp við húsverk eða að annast sjúk-
an einstakling. Áþreifanlegur stuðn-
ingur er oft talinn fela í sér tilfinn-
ingalegan stuðning þar sem sá sem
hjálpina veitir er með henni að segja
að honum sé ekki sama um þann ein-
stakling sem hjálparinnar nýtur.
Við getum auðveldlega yfirfært
stuðningsaðferðirnar á önnur mannleg
samskipti svo sem á samskipti í starfi
innan kirkjunnar. Mig langar aðeins
að minnast á samverustundirnar í
öldrunarstarfinu eins og ég þekki þær.
Við köllum þær einfaldlega dagdvöl.
Þangað koma einstaklingar sem kom-
ast ekki af sjálfsdáðum til okkar en
eru sóttir í bíl á okkar vegum. Tilgang-
urinn er að rjúfa þá einangrun sem
þeir búa við. Boðið er upp á kaffi, af-
þreyingarefni til fróðleiks og skemmt-
unar og við reynum að virkja skjól-
stæðingana til að taka þátt í því.
Einnig er boðið upp á létta leikfimi,
söng, persónuleg samtöl og fræðslu
um heilsuvernd. Á hverri samveru er
ávallt helgistund og fýrirbæn. Fyrir þá
sem þessa njóta má augljóslega sjá ár-
angur því vináttan sem myndast vekur
gagnkvæma umhyggju og gamli trú-
ararfurinn blómstrar á ný.
En hvernig starfa þá aðrir? Fram-
kvæmdanefnd á vegum heilbrigðis-
málaráðuneytisins hefur sem markmið
á ári aldraðra m.a. að skapa þjóðfélag
fyrir fólk á öllum aldri. Félag eldri
borgara er nokkuð öflugt félag í
Reykjavík en á öllu landinu eru félögin
43. Þessi félög vinna markvisst að því
að gæta hagsmuna eldra fólks og bjóða
auk þess upp á fjölbreytt félagsstarf.
Hjá þeim er boðið upp á ókeypis aðstoð
ráðgefandi lögfræðings, ókeypis aðstoð
um réttindi gagnvart almannatrygging-
um, sömuleiðis afslátt af vörum og
þjónustu um allt land og þeir hafa út-
vegað iðnaðarmenn til smáviðgerða á
heimilum aldraðra. Félagið gefur út
fjölbreytt blað fjórum sinnum á ári sem
heitir „Listin að lifa.“
Ég heyrði nýlega um samskiptanet
sem hefur gjörbreytt líðan eldri borg-
ara í Kristiansund í Noregi. Þetta hófst
allt með því að ung kona, sem var
bundin heima yfir börnum sínum, sá
neyðina hjá gamla fólkinu í öllu af-
skiptaleysinu. Hún setti sig í samband
við fleiri og fyrr en varði var hún orðin
einhvers konar netstjóri. í dag fer fram
skiptivinna á heimilum þeirra, fólk tjá-
ir einfaldlega þörf sína og svo hjálpast
allir að. Þama eru að verki eftirlauna-
þegar, sem eru kennarar, bakarar,
múrarar, smiðir, hjúkrunarfræðingar,
pípulagningamenn og fleiri. Öll sam-
skipti eru orðin opnari, fólk hefur átt-
að sig á að einstaklingurinn skiptir
máli og sérhver getur haft sitt hlut-
verk. Það eru áberandi færri heim-
sóknir til lækna og lyfjanotkun hefur
minnkað verulega.
Liðin eru rúm 30 ár síðan svonefnd
safnaðarendurnýjun hófst í Sviss og
náði hún fótfestu í mörgum kirkju-
deildum. Hópur, sem kallar sig 55+, er
nýjasti vaxtarbroddur í þessu starfi.
Fyrir mörgum árum fékk maður nokk-
ur sannfæringu fyrir því að virkja
mætti fólk yfir 50 ára því þá hefði það
meiri tima. Hann kynnti hugmyndina
og hún fór í gang. Fólk tók sig til og
skipulagði daglega lífið upp á nýtt og
reiknaði með þátttöku í safnaðarstarf-
inu. Hugmyndin sló í gegn, þarna
sýndi sig að vera stór hópur sem var
tilbúinn að starfa, fólk sem átti íjársjóð
reynslu og þroska sem átti eftir að nýt-
ast í þágu guðsríkis. 55+ hefur aldrei
verið eins öflugt og nú. Hugmyndin
fékk vængi og hefur flogið víða. Haldin
eru helgarnámskeið reglulega, bæði
fýrir nýja og þá sem fýrir eru. Á einu
námskeiðinu var yfirskriftin: „Gleði-
boðskapur fyrir fólk sem vill undirbúa
þriðja æviskeiðið." Á dagskránni var að
skoða erfiðleika sem tengjast aldrinum
55+, hugmyndabanki fyrir starf í söfn-
uðinum, leiðsögn um kristna trú,
fræðsla um innri lækningu, persónu-
lega sálusorgun og stöðu einstaklings
við starfslok. Það eru starfandi margir
átta til tíu manna hópar sem hittast í
heimahúsum til biblíulestra og um-
ræðu. En allir hóparnir hittast reglu-
lega í guðsþjónustunni. Þarna vaxa
fram einstaklingar sem eru reiðubúnir
að taka að sér afmörkuð verkefni sem
sjálfboðaliðar og þar sannast að sælla
er að gefa en þiggja.
Horfttil framtíðar
Kirkjustarfið hér á landi hefur sitt
hefðbundna snið en efla mætti fleiri
þætti eins og fræðslunámskeið, Alfa-
námskeið, biblíuleshópa og kristni-
boðshópa og þjónustu sjálfboðaliða. Að
mínu mati þyrfti að auka heimsóknar-
þjónustu til mikilla muna en það er
einmitt unnt með stuðningi sjálfboða-
liða. Ég tel að til þess að hægt væri að
hefja öflugra starf þyrfti hver kirkja að
hafa nokkra einstaklinga sem væru
eins skonar öldungaráð sem gæti hald-
ið utan um hina innri uppbyggingu.
Bæði presturinn og sóknarnefndin
hafa meira en nóg á sinni könnu en að
sjálfsögðu væru þau öll eins mikið með
og þau treysta sér.
Trúararfurinn er ennþá fyrir hendi hjá
meginþorra þjóðarinnar en nær ekki að
þroskast vegna vanrækslu. Það þarf að
vekja bamatrúna af þymirósarsvefni. Allt
of margt hefur kæft þann gróður á langri
ævi. Trúin þarf síðan stöðuga næringu til
að geta vaxið og dafnað. Þar sem við vit-
um að hópur aldraðra fer vaxandi er jafn-
vel enn meiri þörf fyrir stuðning kirkj-
unnar. Við þurfum öll að styrkjast sam-
eiginlega í trúnni á Jesú Krist.
Kirkja Krists hefur miklu hlutverki að
gegna á íslandi um alla framtíð. Samein-
umst því í að biðja fýrir öllu starli hennar.
Vemm samhuga um að sýna hvert öðm
umhyggju og stuðning. Látum þannig
kærleika Jesú ríkja á meðal okkar.
Heimild:
Elsa Friðfinnsdóttir (1994): Mikilvægi
stuðnings í störfum hjúkrunarfræðinga.
Tímarit hjúkrunarfræðinga 70 (2).
Lilja Sigurðardóttir er hjúkrunarfræðingur og vann
nokkur ár i öldrunarþjónustu Háteigskirkju,
Reykjavik.