Heima er bezt - 01.04.1954, Page 25

Nr. 4
Heima er bezt
121
Nemendur Flensborgarskóla fyrir 50 árum
Talið frá vinstri, aftasta röð: Magnús Á.'mundsson, fisksali, Revkjavík, Sigurður Jónsson,
bóndi í Stafafelli í Lóni, Olafur Jóníson frá Elliðaey, Stykkishólmi, Hákon J. Helgason,
kennari, Hafnarfirði. Miðröð: Ásgeir G. Stefánsson, framkv.stjóri, Hafnarfirði, Stefán
Jónsson, hreppstjóri, Hlíð í Lóni, Helgi E. Thorlacíus, fyrrv. bóndi á Tjörn á Vatns-
nesi, nú í Reykjavík, Klemens Jónsson, kennari, Skógatjörn, Álftanesi. Fremsta röð: Vil-
hjálmur Gunnlaugsson, fyrrum bóndi á Eiríksstöðum á Jökuldal, nú ! Reykjavík, frú
Guðrún Guðmundsdóttir, frá Deild á Akranesi, Borgarnesi, Árni Þ. Þorsteinsson, bíóstjóri,
Hafnarfirði, frú Sigrún Eiríksdóttir frá Orlygshöfn í Patreksfirði, Reykjavík.
Á morgni aldarinnar söfnuð-
ust hópar ungra manna í gagn-
fræðaskólana á Flensborg og
Möðruvöllum, og búnaðarskól-
ana á Hvanneyri og Hólum, svo
margir sem húsrúm leyfði.
Þrungnir af eldmóði þeim sem
ljóð þjóðskáldanna kveiktu,
leituðu þeir aukinnar fræðslu til
þess að vera betur búnir í end-
urreisnarstríð það sem nú skyldi
hefja eftir aldasvefn. Stríð
framsóknar og umbóta á öllum
sviðum þjóðlífsins frá yztu nesj-
um til innstu dala, án þess þó
að gleyma hugsun barnsins:
„HEIMA er BEZT“. Þeir ætluðu
sér aftur heim og úr því varð
fyrir flestum. Þeim var minnis-
stætt allt sem átti að gera, allt
sem þurfti að gera og allt sem
ógert var. í eyrum þeirra ómaði
ljóðið: „Aldar á morgni vöknum
til að vinna, vöknum og týgj-
umst, nóg er til að sinna“.
Einn þessi hópur æskufólks
voru nemendur þeir er komu til
Flensborgar haustið 1901 og fóru
að loknu námi 1903.
Á síðastliðnu vori kom stór
hluti af þessum hóp aftur til
skólans við Hafnarfjörð 50 ár-
um eldri en þegar þeir lögðu
þaðan út í lífið. Þetta fólk kom
nú til að færa skólanum þökk
fyrir lagðan grundvöll að lífs-
hamingju, og til að gleðjast
sameiginlega að loknu hálfrar
aldar stríði, minnast margra
sigra landnáms og uppbygging-
ar á þeirra „ástkæru fóstur-
mold.“
Með óblandinni ánægju leit
þetta fólk yfir farinn veg, þótt
það gæti ekki tileinkað sér orð
Ceasars: „Ég kom, ég sá, ég
sigraði, þá fannst því samt að
það hefði unnið mikið á í stríð-
inu gegn fátækt og undirokun.
Til að minnast afmælisins,
var mættur réttur helmingur
þeirra er þarna sátu saman fyrir
50 árum, 12 af 24. Sex gátu ekki
mætt af ýmsum ástæðum, sumir
vegna lasleika og 6 vor unádri,
eða i/4 af hópnum.
Sumir þeirra höfðu farizt í
sjó en aðrir af sjúkdómum. Þeir
dánu voru þessir: Arnkell Thor-
lacius frá Bakkafirði, Þorbergur
Eggertsson, frá Þingeyri, Jens
Guðmundsson frá Hlíð í Garða-
hverfi, Jón Jósepsson frá Akra-
nesi, Jón Hafliðason frá Hrauni,
Grindavík, Kristvarður Þorvarð-
arson frá Leikskálum, Dala-
sýslu.
Allt voru þetta atgerfismenn
og líklegir til langlífis er þeir
yfirgáfu skólann.
Villigeitur í Noregi
Framh. af bls. 113.
vetur voru skotnar 50—60 geitur.
Þessar villigeitur voru töluvert
minni en tömdu geiturnar, og
hár þeirra var mjög langt og
strítt. Kjötið var afbragðsgott,
svo að villigeitaveiðar voru sótt-
ar fast næstu árin, en ekki tókst
þó að eyða stofninum að fulu,
þótt nokkrir harðir vetur færu
saman.
Geiturnar vel á verði.
En þessar árásir gerðu villi-
geiturnar mjög varar um sig, og
þótt þær leiti endrum og eins
ofan í fjöruna í Arnarfirði, þeg-
ar vetur sverfur að, er mjög erf-
itt fyrir skotmanninn að komast
í færi við þær, og í heimalönd
þeirra má kalla ógengt mönn-
um. Þegar þær eru í fjöru, held-
ur forystuhafur jafnan vörð á
háum kletti, þar sem vel sér yf-
ir, og nálgist bátur, gefur hann
merki, og geiturnar stikla upþ
klettana með undraverðum
hraða og hverfa inn í ríki sitt
í faðmi fjallanna.
Á hernámsárunum í Noregi
fékk villigeitastofninn að vera
algerlega í friði, og þá fjölgaði
svo mjög í honum, að talið er að
síðan séu þarna á annað hundr-
að villigeitur.
Tæla til sín tamdar geitur.
Margir Norðmenn líta svo á, að
sjálfsagt sé að alfriða þennan
villigeitastofn fyrst um sinn, svo
að hann vaxi, en bændurnir í
Arnarfirði vilja fækka villigeit-
unum sem mest, vegna þess að
villigeiturnar tæla stundum til
sín tamdar geitur. Þess vegna
er villigeitunum ekki frítt, tak-
ist skotmanni að komast í færi
við þær. Það er þó ekki talið
líklegt, að bændunum takist að
útrýma villigeitunum með öllu.
Fjallasvæðið, sem þær halda sig
á, er ógengt mönnum, svo að þær
verða ekki sóttar nema þegar
harðindin reka þær niður í fjör-
una.