Heima er bezt - 01.04.1954, Blaðsíða 28

124
Heima er bezt
Nr. 4
in varð frjáls og skauzt inn í holu sína. Á eftir
var hann glaður og ánægður, tók leifarnar af matn-
um og flöskuna og gekk í suður meðfram skógar-
hlíðunum.
IX.
Lotinn öldungur var að höggva greinar af reyni-
berjatrjánum niðri í lægðinni. Greinarnar lágu í
dyngjum umhverfis hann. Hann notaði gamla rót-
arhnyðju sem móthögg. Hann var lengi að höggva
og lítill kraftur var í hverju höggi. Það var eitt-
hvað undarlegt í fari þessa öldungs.
Ingólfur lá á knjánum uppi í skóginum og svip-
aðist um. Hann skildi ekki, hvað það var, en eitt-
hvað undarlegt var við allt þetta.
Þegar sá gamli var búinn að höggva allar grein-
arnar af einum stofninum, svo að hann var orð-
inn að löngum, grönnum staf, lagði hann stafinn
gætilega bak við sig og valdi sér nýtt tré úr dyngj-
unni. Verkið gekk stöðugt og jafnt, en seint. Hann
hlaut að vera lasburða eða veikur. Það hélt dreng-
urinn að minnsta kosti.
Þá gerist dálítið.
Lítill héraungi kemur hlaupandi út úr runnan-
um. Hann er of lítill til þess að hafa vit á að vera
hræddur; hann hoppar allt í kring um gamla mann-
inn, en sá gamli tekur ekki eftir honum. Hérahvolp-
urinn situr beint fyrir framan hann og sá gamli
gæti hafa strokið honum. Hann lítur ekki á hann.
Ingólfi finnst það ákaflega undarlegt.
Þá flýgur axarblaðið í stórum boða og öldung-
urinn stendur með skaftið eitt í hendinni. Stend-
ur grafkyrr. Svo leggur hann skaftið niður og fer
að leita að blaðinu. En hann gengur nákvæmlega
einu skrefi of langt og byrjar nú að þreifa fyrir sér
í mosanum, enda þótt axarblaðið liggi rétt hjá og
sé ofan á jörðinni. Hann þreifar og þreifar, leggst
á kné og fálmar eins og í blindni. Og færir sig lengra
og lengra burt frá öxinni.
Þetta var einkennilegt. Ingólfur læðist nær til
þess að sjá betur.
Öldungurinn lítur allt í einu upp, þangað sem
drengurinn er. — Guðlaug! segir hann, og þegar
enginn svarar, kallar hann: — Guðlaug!
— Nú sér hann mig! hugsaði Ingólfur og varð
angistarfullur. Augu öldungsins störðu beint fram-
an í hann.
— Er þarna einhver? spurði öldungurinn.
Drengurinn stóð grafkyrr. Svo byrjaði sá gamli
aftur að leita. Héraunginn sat og nagaði birkikvist
skammt frá, sá gamli gæti hæglega hafa tekið hann,
en lét sem hann ekki sæi hann. Hann fálmaði sig
áfram, en nú var hann kominn langt frá öxinni.
Loks kom hann að ungu birkitré. Þá tók hann
skeiðarhnífinn fram, skar börkinn af og sleikti saf-
ann. Ingólfur sá líka, að hann tók hvíta lagið og
stakk því upp í sig. Þeir Jens höfðu oft verið svang-
ir á fjöllunum, en aldrei urðu þeir svo aðþrengd-
ir, að þeir færu að éta börk eins og dýrin.
Honum fannst hann vera svo öruggur gagnvart
þessum gamla manni. Það var hægðarleikur að
hlaupa frá honum, svo að honum væri alveg óhætt
að segja honum hvar öxin væri.
Öldungurinn leit upp, þegar hann heyrði dreng-
inn koma, en það var eins og hann yrði ekkert for-
viða. Augun störðu jafn rólega og áður og svipur-
inn var hinn sami.
— Ert það þú, Guðlaug? spurði hann.
Þá stanzaði Ingólfur. Hann hafði ekki vænzt
þess að heyra þessi orð.
— Ert það þú, Guðlaug? spurði öldungurinn aft-
ur. — Sérðu öxina? Hún flaug af skaftinu og ég er
ekki maður til að finna hana aftur.
— Hérna er öxin, sagði Ingólfur og rétti öldungn-
um axarblaðið.
Maðurinn leit upp, en augnaráðið var svo ein-
kennilegt, og þegar Ingólfur aðgætti betur, sá hann,
að sá gamli starði framhjá honum. Hann hafði
augu, en gat ekki séð með þeim. Hann var blindur,
vesalingurinn.
— Er það — er það lítill, ókunnur drengur?
— Já.
— Þú átt kannske heima niðri í dalnum?
— Ne-ei.
— Eða í Hakkadal?
— Nei, heldur ekki þar.
Öldungurinn virtist vera í þönkum. Síðan stóð
hann upp. — Ég heiti Guðmundur. Guðmundur
blindi. Þú villt kannske leiða mig að viðarkestin-
um?
Ingólfur stakk hönd sinni inn í hinn siggborna
hnefa hans. En samtímis flaug þessi hugsun gegn-
um hann: Nú hefur hann náð í mig — nú tekur
hann mig. Hann er ekki blindur. Hann gerir þetta
aðeins til að gabba mig. —
Lítill einiberjarunni varð á vegi þeirra. Visnað-
ur runni, harður eins og hreindýrastakkar. Þeir
gengu beint áfram.
— Ef hann er sjáandi, hlýtur hann að sjá eini-
berjarunnann, hugsaði drengurinn.
í sama bili datt öldungurinn. Ný hugsun flaug
gegnum hugskot drengsins, sambland af kæti og
slæmri samvizku: hann er blindur og þetta áttir þú
ekki að gera!
Öldungurinn lá kylliflatur í lynginu. Hann lá
grafkyrr. Reyndi svo að staulast á fæturna. Reyndi
oft, en það var eins og hann svimaði þegar hann
komst á knén. Drengurinn vissi ekki, hvort hann
á:tti að hlæja eða gráta, þetta var svo skrítin sjón.
Hvorugur þeirra sagði orð. Þá var allt í einu eins og
öldungurinn hefði gefist upp. Hann tók kippi. Hann
kastaði upp. Kastaði upp kvoðukenndum vökva.
Ingólfur tók í öxlina á honum.
— Ertu lasinn? spurði hann.
Öldungurinn svaraði ekki. Honum leið auðsjáan-
lega iila. Þegar honum loks hægðist um, velti hann
sér á hliðina og lá með lokuð augu. Andlit hans var
grábleikt.
— Ertu með svima? spurði drengurinn hæglát-
lega.
— O-nei.
— Það batnar sjálfsagt bráðum, sagði drengur-
inn í huggunarrómi. Hann settist niður við hlið
öldungsins. Sat þar lengi og horfði á útslitið gam-
almennið, sem ekki gat séð.
— Það er maginn, sagði sá gamli loksins. — Ég
gat ekki þolað birkisaftina.