Heima er bezt - 01.04.1954, Blaðsíða 29

Nr. 4
Heima er bezt
125
AMM A
Framh. af bls. 114.
um styrkjum meira að segja elli-
styrknum, sem hún átti fullan
rétt á fyrir löngu. Ég vil ekki
verða því opinbera til byrði
sagði hún alltaf, þegar henni var
bent á, hvað henni bæri með lög-
um og rétti. Að reyna að telja
henni hughvarf hefði ekki að-
eins verið þýðingarlaust heldur
einnig taktlaust.
Eftir því sem árin liðu kom
það í ljós, að drengurinn var ekki
aðeins góður drengur heldur
einnig bráðgreindur. Hann tók
ágætt miðskólapróf og var sam-
kvæmt ósk gömlu konunnar
settur í menntaskóla. Mér leizt
ekki á að hún gæti alið önn fyrir
honum lengur, en hún var ekki
í efa. „Nú er svo mikið búið, að
ég ætti að ráða við þessi þrjú
menntaskólaár og svo opnast
einhver leið sem honum verður
fær.“
En engin leið opnaðist......
Hann var drepinn að morgni
hins fimmta maí 1945. Kúla á
villugötum lauk ævi framúrskar-
andi stærðfræðings og lagði lífs-
hamingju ömmu í rústir.
Hurðin í garðshliði sjúkra-
hússins féll fast að stöfum, þeg-
ar ég síðastur allra fór að lokn-
um heimsóknartíma. Það var
eitthvað sjálfbyrgingslegt í
marri hurðarinnar, eins og hún
vildi segja: „Ekkert er mér hul-
ið.“ Manni hlaut að detta í hug
önnur hurð, sem oft lokar oln-
bogabörn mannkynsins inni og
meinar þeim samneyti við þjóð-
félagið. Það var suddarigning og
fremur kalt. Þægilega kalt þeg-
ar komið var úr molluloftinu
bakvið gráu múrveggina. Ég
bretti upp frakkakraganum og
ákvað að fara heim. Ég varð að
fá næði til þess að hugsa. Átti
þetta að verða endirinn á gleði-
snauðu lífi ömmu. Átti hún að
deyja full af biturleika í garð
þess þjóðfélags, sem hún hafði
þjónað svo dyggilega áratugum
saman. Og . .. . var ákæra henn-
ar réttmæt eða aðeins óánægja
sjúklings með allt og alla.
Hún blundaði þegar ég kom
og settist hljóðlega við rúm-
ið hennar og horfði á hana. And-
litið var orðið svo undarlega lít-
ið og þjáningamálið var skráð í
hvern andlitsdrátt. Sú tilfinn-
ing greip mig, að ég sæti við
sóttarsæng konu, sem væri á
leiðinni yfir takmörk lífs og
dauða.
Svo vaknaði hún, barðist við
að ná valdi á hugsunum sínum
og þekkti mig aftur. „Ég hafði
búizt við yður því nú hallar óð-
um undan fæti hjá mér,“ sagði
hún rólega. „Og það gildir einu“,
bætti hún við, „því á þessum stað
er ekki gott að vera gamalmenni,
sem þeir segja að taki rúm hinna
yngri sem hægt sé að nota í
framleiðslunni.“
Stór sjúkrahús hafa verið
byggð og þar vinnur dugnaður-
inn stórsigra. En hinn mannlegi
drengskapur á erfitt uppdráttar
í hringjum ryðfrís stáls. Hjúkr-
unarkonurnar eru duglegar,
mjög duglegar, en þær skilja ekki
gamalt fólk. Ef þær aðeins vissu
hversu átakanlegt er að vera
hjálparvana og engum til þægð-
ar......
Þær tala við mig eins og ég
væri óviti og sennilega halda þær
að ég sé það. Ef ég bið um eitt-
hvað hlusta þær á mig eins og
ég væri óþekktarkrakki og allt
verður við hið sama. Mér finnst
ég vera þurrkuð út, þótt dauðinn
sé ekki búinn að setja punktinn,
eins og númer eða viljalaust peð
á stóru taflborði.“
Ég reyndi að malda í móinn,
en hún heyrði það ekki og hélt
áfram sínum sorglega hugsana-
gangi. „Nú bið ég einskis framar,
bíð bara unz þeir framkvæma
kærleiksverk! sitt og senda mig
á elliheimilið.“
Hún reyndi að rísa upp en það
mistókst. Andardátturinn var ó-
reglulegur, hún dró andann ótt
4—5 sinnum í röð og svo var
eins og hún gripi andann á lofti
en því lauk jafnan í andvarpi.
Hún hafði látið aftur augun eins
og hún hefði gleymt nærveru
minni. Lítið tár laumaðist undan
lokuðum augnalokunum og
hrundi niður hrukkótta kinnina.
Ég vissi ekki hvað segja skyldi
og sat kyrr unz ég heyrði hjúkr-
unarkonuna segja:
,Heimsóknartímanum er lokið.1
Úr endurminningum
Magnúsar læknis
Framh. af bls. 120.
ingur, þar sem ækin höfðu num-
ið við þær, en hann var svo hátt
uppi, að venjulegar kýr náðu
ekki til hans, en eigi að síður var
það hægðarleikur fyrir Bröndu.
Hvílík uppgötvun hungraðri kú!
Hún hefur sig upp, nýtur styrks
af trénu, og þarna gleymir hún
stund og stað og leikur ýmiss
konar loftfimleika. Hún leitast
jafnvel við að hrista hvert strá,
hvert hismi af þessu meinlega
tré. ...
Vales, sem stendur uppi á æk-
inu og hrópar einvígisáskoranir
og skekur hina miklu heykvísl
ögrandi að óvininum, er mann-
gerð hreystin og karlmennskan
eins og hinn frægi spænski
herra. Mér dvelst fyrir aftan
hann. og er á báðum áttum eins
og Sancho, langar þó til að
verða vitni að bardaganum, sem
í vændum er. Bjarndýrið eða
fjandi þessi, er hikandi, eins og
ljónið í búrinu, er hinn mikli
Quixote ögrar því eða.... Tungl-
ið sendir í þessu geisla sína upp
yfir sjóndeildarhringinn í austri.
Sé ég þá hatta fyrir tveimur
hornum á villidýri þessu, sem
gert hefur okkur fyrirsát. í sömu
andrá skil ég hvernig í öllu ligg-
ur.-----
„Þetta er hún Branda,“ hrópa
ég, „það er aðeins hún Branda!“
En sem kýrin heyrir mig nefna
nafn sitt, því að Branda var það,
snýr hún sér við og skokkar
heim á leið.
Móðurinn rennur smám sam-
an af Vales. Hann stingur hey-
kvíslinni í heyið, þurrkar sér í
framan eftir áreynsluna og fer
að huga að einglirninu sínu.
„Hvað hefur orðið af einglirn-
inu mínu? Hefurðu séð það?“
„Nei, en ég veitti því eftir-
tekt, að eitthvað valt niður af
heyinu og í snjóinn,“ svaraði ég.
Vales verður þungt hugsi um
skepnu. En hver skollinn, ég
hef ef til vill verið fullskjótur
til og ekki ætlað mér af. En
þetta hefði vel getað verið
bjarndýr, og gegnum einglirnið
gat ég einmitt ekki betur séð en
bjarndýrslögun væri á þessari
skepnu. En hver ólukkinn, ég hef
glatað enska einglirninu minu!“