Heima er bezt - 01.04.1961, Blaðsíða 8

SIGURÐUR A. MAGNÚSSON:
HJARTA INDLANDS
Fréttabréf frá Indlandi
anga-fljótið (eða Ganges einsog það er kall-
að á ensku) er helgasta vatnsfall Indlands og
Jf tengt trúarbrögðum Indverja frá upphafi
vega. Það er gætt guðdómlegum eigindum í
svo ríkum mæli, að frómir Indverjar gera naumast
greinarmun á því og sjálfum guðunum. Engin trúar-
athöfn jafnast að helgi á við bað í Ganga, sem hreinsar
menn af öllum óhreinleik, bæði líkamlegum og and-
legum, og leysir þá undan böli endurholdgunar.
A vinstri bakka Ganga-fljótsins stendur elzta og
helgasta borg Indlands, Benares (eða Banaras) sem nú
gengur opinberlega undir sínu forna nafni, Varanasi.
Þessi borg er tvímælalaust söguríkasta trúarmiðstöð
Indverja, og það er draumur þeirra allra, hvaða trú-
flokki sem þeir heyra, að komast þangað einhverntíma
á ævinni og helzt að ljúka lífsférlinum þar. Borgin er
því yfirfull af öldruðu aðkomufólki, sem bíður dauð-
ans, og pílagrímum á öllum aldri hvaðanæva úr Ind-
landi.
Benares er helguð guðinum Síva, sem er ein af per-
sónum Almættisins eða Brahm. Almættið er venjulega
táknað með Trimurti eða þrenningunni Brahma (skap-
arinn), Visnú (guð varðveizlu) og Síva (guð tortím-
Morgunban á Gangafljótinu. Mennirnir sitja á tréverki, sem
hagt er að fara til þegar hakkar i fljótinu.
ingar). En hver þessara guða getur tekið á sig öll gervi
Trimurti, einkum þó tveir þeir síðarnefndu. Síva oj
\'isnú eru oft hvor fyrir sig sýndir sem þrenning sköp-
unar, varðveizlu og tortímingar í hofum, sem eru helg-
uð þeim. Þessir tveir guðir eru langfyrirferðarmestir í
trúarbrögðum Hindúa, og skiptast tilbiðjendur þeirra
í tvo aðgreinda flokka.
En Benares er hjarta Indlands og helgidómur allra
Hindúa, hvar í flokki sem þeir standa, enda eiga margir
og sundurleitir guðir hof sín á staðnum, þó Síva sltipi
öndvegið.
Sóldýrkun.
Það er sennilega einstæð reynsla að evða degi á bökk-
um Ganga-fljótsins í Benares. Hvergi verður samheno-i
sögunnar áþreifanlegra: ævagamlir siðir frá dögum
inverskrar menningar lifa þar í nábvli við siðvenjur oo-
hugsunarhátt nýrrar aldar.
Heimurinn sem fyrir augu ber er litríkur. Á fimm
kílómetra svæði meðfram fljótinu standa háreistar
byggingar, mestmegnis hof, skreyttar margvíslegum
turnum. Frá þessum byggingum liggja háar steintröpp-
ur niðrað fljótinu. f flóðum regntímans stígur vatnið
oft eina 5 til 10 metra og kaffærir þessar voldugu tröpp-
ur. Fyrir neðan tröppurnar er viðamikið tréverk, pall-
ar, prammar og „húsbátar“ með sólhlífum þarsem hin-
ir guðhræddu afklæðast fyrir hið helga bað í fljótinu
og taka sér sæti að baði loknu til að sökkva sér í hug-
leiðingar eða tilbeiðslu. En það eru fleiri en frómir
menn sem hér hafast við. Sægur af betlurum, pröngur-
um og bátsmönnum gera sig heimakomna og stofna
oft til mikillar háreysti.
Helgustu stundir dagsins eru við sólris og sólsetur.
í novemberlok er nauðsynlegt að vera kominn niðrað
fljótinu fyrir klukkan sex að morgni. Maður tekur sér
bát útá fljótið og líður rólega meðfram bakkanum með-
an eldrauð sólin mjakar sér uppfyrir sjónbauginn.
Hindúarnir eru komnir í stærri eða smærri hópum útí
jökulkalt vatnið og standa þar mittisdjúpt þegar sólin
rennur upp. Það er heilög stund og þeir heilsa sólinni,
lífgjafa jarðarinnar, með djúpri lotningu um leið og
þeir dýfa holum lófum í fljótið og lyfta þeim fullum
af hinu helga vatni í átt til sólarinnar meðan þeir gera
bæn sína. Þessi athöfn er ítrekuð nokkrum sinnum,
dýrkandinn ber vatnið að vörum sér og dreypir á því,
stökkvir því á enni sér og handleggi og kafar síðan
nokkrum sinnum í fljótið. Sumir standa langa hríð
116 Heima er bezt