Heima er bezt - 01.04.1961, Blaðsíða 9

Einn nf helgustn baðstpðum Benares. í baksýn turnar
nokkurra hofa.
hreyfingarlausir og einblína á sólina í einskonar leiðslu.
Eftir baðið taka dýrkendurnir sér sæti á tröppunum
eða trépöllunum og smyrja sig ýmiskonar litarefnum,
fyrst og fremst á enni, brjóst og handleggi. \Terða beir
ósjaldan allófrýnilegir ásýndum að smurningu lokinni.
Síðan sitja þeir hreyfingarlausir og sökkva sér niðrí
helgihald og hugieiðingu. Það er sérkennilegur helgi-
blær yfir þessum morgunstundum. Maður hefur óljóst
á tilfinningunni að tírni og rúm hafi þokað fyrir hærri
veruleik þarsem sólin, fljótið og mannssálin sameinast
í tjáningu og tilbeiðslu á leyndardómi hfsins.
Hiiizta för.
Sólin hækkar flugið og baðar allt í heitu geislaflóði.
Dýrkendur hennar sitja á pöllum og prömmum með-
fram fljótinu og gleýma líðandi stund. Araslög báts-
mannsins eru róleg og háttbundin þarsem við líðum
með fljótsbakkanum. A tveimur stöðum stígur þykkur
reykmökkur til himins, hann kemur frá líkbrennslu-
stöðunum á fljótsbakkanum. Þangað er ferðinni heitið.
En áður en við náurn þangað ber fyrir augu ein-
kennilega sjón. Á neðsta þrepi einnar tröppunnar eygi
ég lítinn hvítan böggul, sem virðist hafa gleymzt þar.
Þegar við róum nær, sé ég að þetta er ekki venjulegur
böggull, því útlínur mannslíkamans koma í Ijós. Þetta
er barnslíkami vafinn í hvítan léreftsdúk. Meðan ég
virði fvrir mér þessa einkennilegu sjón koma fjórir
menn ofan tröppurnar með flata steinhellu. Biiggullinn
er bundinn á hana, og tveir mannanna stíga útí lítinn
bát sem er bundinn við tröppuna. Þeir leggja böggul-
inn þvert yfir stefnið á bátnum og róa frá landi. Þegar
þeir eru komnir svosem 15 faðma frá landi stjakar ann-
ar bátsmannanna skyndilega við bögglinum og hann
hverfur í fljótið. Athöfninni er lokið og þeir félagar
róa aftur til lands. Það var eitthvað óendanlega ömur-
legt við þessa hinztu fcir barnsins til feðra sinna. Urn-
komuleysi mannsins á jörðinni hefur sjaldan staðið mér
skýrar fyrir hugskotssjónunt en á þessari stund. Elvers
vegna var lík barnsins ekki brennt? Börn hafa ekki rétt
til brennslu fyrr en þau hafa gengið undir sérstaka at-
höfn, sem svarar til skírnar kristinna manna, en sú at-
höfn fer ekki fram fyrr en þau hafa náð níu ára aldri.
Yið rerum til líkbrennslustaðarins, Manikarnika
Ghat, senr stendur miðsvæðis á fljótsbakkanum í Ben-
ares. Þetta er helgasti staður borgarinnar og samkvæmt
elztu sögnum tóku frumbyggjarnir, Aríarnir, sér fyrst
bólfestu á þessum stað. Eíér fær sálin endanlega lausn
frá líkamanum sem hverfur til upphafs síns, hinna
fimm frumefna: jarðar, vatns, lofts, elds og eters. Áður
en líkin eru brennd er þeim dýft í hið helga fljót sent
hreinsar sál hins framliðna og tryggir henni samruna
við Almættið. Þessi siður er byggður á ævafornum
kenningum í elztu helgiritum Hindúa. Samkvæmt þeinr
á sálin ekki aðgang að Almættinu fyrr en hún hefur
„ferðazt“ um ákveðin svið sem táknuð eru með sér-
stökum' helgiathöfnum. Séu þessar helgiathafnir ekki
framdar í fyllsta samræmi við forskriftir heldur undir-
vitundin áfrarn að hafast við í heimi anda og drauga,
m. ö. o. sálin gengur aftur og ásækir fyrri vistarverur
og gamla vini.
Brennandi lík.
Líkbrennslustaðirnir í Benares eru opnir allan sólar-
hringinn og þar er stöðugt iðandi líf. Vinir og ættingj-
ar hinna látnu koma með líkin niðrað fljótinu, vafin í
litríka dúka og skreytt blómum. Þar er þeim dýft í
vatnið, en síðan liggja þau í sólinni þangað til bleytan
er runnin úr þeim. Konur koma aldrei á þessa staði.
Það er verkefni karlmanna einna að koma hinum dauðu
snurðulaust yfir landamærin. Líkin liggja aldrei í heirna-
húsum meira en tvo til þrjá tínra eftir að dauða hefur
borið að höndurn.
Á tröppunum í Manikarnika Ghat Iágu fimrn lík
þegar ég lagði að landi í bátnum, en þrír bálkestir voru
Ijóslogandi og líkin á þeim misjafnlega langt komin í
Gamall maður tilbiður sólina með því að hella vatni úr hinu
helga fljóti i sólarátt. I baksýn má sjá, hvernig fljótið hefur
flalt yfir bakka sína og inn i eitt af hofunum.
Heima er bezt 117