Heima er bezt - 01.07.1986, Blaðsíða 26

Y-styrjöldin
Árið 1973 var Z felld úr íslensku ritmáli með lagaboði,
m.a. vegna þess að hljómaði nákvæmlega eins og S.
Með sama hætti telja sumir að Y hafi ekkert að gera í
málinu, og fæstir læri að nota það. Deilurnar um Y eru
ekki nýjar. Jónas Hallgrímsson skrifaði „Skein ifir
Iandi sól á sumarvegi. ..“, og fleiri hundsa stafinn.
Um þetta mikla vandamál ritaði Jón Helgason skáld
í Kaupmannahöfn í þeim stíl sem hæfir viðfangsefn-
inu, og vísaði til málsögunnar:
„ ... um leið og y-hljóðið týnist hefst
gríðarlegur ruglingur og óvissa um hvar
setja skuli stafinn y, og mun því stríði
ekki linna fyrr en annaðhvort stafur þessi
eða íslenska þjóðin fellur í valinn“.
(Jón Helgason: Handritaspjall, Mál og menning
1958).
Reykvíkingar:
Slæpingjar
og sníkjudýr?
I doktorsritgerð sinni frá 1926 ber Björn Þórðarson, síðar
forsætisráðherra, saman landsbyggðina og höfuðhorgina á
fræðilegan hátt og talar enga tæpitungu:
„í kauptúnum og kaupstöðum úti um land
hefst og síður við slæpingslýður, sem hneig-
ist til óknytta. Hann leitar til rýmra og auð-
ugra starfssviðs og þá helst til Reykjavíkur,
sem einnig er orðin höfuðstaður landsins
að því leyti að þangað sækja flestir þeirra,
sem eru sníkjudýr á þjóðfélaginu og minnst
hirða um, hvort þeir vinna leyfileg eða
óleyfileg störf.“
(Björn Þórðarson: Refsivist á íslandi 1761-1925.
Revkjavík 1926).
SIGTRYGGUR Sl'MONARSON:
Til Gunnars Thorsteinssonar
Blaðið biður hlutaðeigendur \ elvirðingar ; því að dregist
hefur að birta þetta þakkarljót þar til nú.
A rnarstöðum
Tilefni: „Opið bréf“ í febrúarhefti
„Heima er bezt“ 1986.
Næstum „sport“ mér ellin er,
önd ei „kortast“ friður,
en óvíst hvort að upp ég fer,
eða í „portið“ — niður!
Af því þú ert yngri mér
eg mun hinum megin
aðeins „doka“ eftir þér
og þér kynna veginn.
Hlýjar tjáir þakkir þér
þráheimskt sálartetur,
en eflaust hafa ýmsir, mér,
unnið störf sín betur.
Mér hefur hrotið margt úr hvoft
málvina á fundum,
bölvið tvinnað ærið oft,
einnig beðið — stundum!
Samferðin mun gjarnan góð
og glæðast betur kynni.
Um okkur kannski íslenzk þjóð
yrkir fögur minni.
Lof er öllum afar kært,
enginn girnist níðið.
Af fáu get mig framar stært,
ferða búið stríðið.
Eftir farin æfistig
ég hef hlotið næði.
Heima er bezt að halda sig
á hollu mataræði.
Áhyggjur hef ekki ,,par“
útaf trúarsiðum,
en átök verða eflaust þar
á efri og neðri sviðum.
Því er hinzt ég sigli sjó,
í sólarátt — eða hina,
ég get þess til að gæfan þó
gefi mér leiðsögn — vina!
Með afar hástemmt orðapríl,
sem ýmsra þjónar notum,
atom skálda apastil,
iðra hvella skotum.
Eg er þjóðar ekki skáld,
orðaflóða sóði.
Þú mitt óðar þekkir sáld,
þökk fyrir ljóðið, góði!
270 Heimuerbezt