Æskan - 01.02.1968, Page 4

Hér sjáið þið eitt Eskimóahús. Það er að vísu ekki byggt úr snjó, heldur úr torfi
og grjóti, og er það á Grænlandi.
Hann var líka mjög vandvirkur maður við þetta. Þegar ég fór að venjast þvi síðar, fann
ég, að þessi nákvæmni var ekki nauðsynleg, næstu röð var liægt að byrja hvar sem var.
Þar sem Ovayuak ætlaði að hyrja næstu röð, skar hann á ská niður af þremur flögum,
þannig að nálægt einn fjórði hluti fór af fyrstu flögunni, helmingur af annarri og
þrír fjórðu hlutar af þeirri þriðju, og náði þessi neiðing nærri niður á jörð. Þá tók
iiann flögu af venjulegri stærð og setti liana í þessa sneiðingu, þannig að hægri endi
flögunnar nam við enda heilu flögunnar í fyrsta hringnum, til hægri handar við
manninn.
Þegar Ovayuak var byrjaður á annarri umferðinni, hélt hann áfram að hlaða til
vinstri handar, þannig, að lileðslan gekk jafnt upp á við eins og gormur. Jafnframt
hölluðust flögurnar því meir inn sem ofar dró, svo að húsið varð kúpt eða cgglaga.
Aðferðin var hin sama þó að byggingunni væri nærri lokið. Þó að mikill halli væri
orðinn á efstu flögunni, toldu þær í lileðslunni, ef þeim var vandvirknislega hlaðið
hverri að annarri og þær brotnuðu ekki, ef vel var unnið.
Áður en byrjað var að hlaða, liafði Ovayuak sjálfur skorið 15—20 fiögur. Meðan
liann var að lilaða, bar ég þær til hans og kona hans liélt áfram að skera til flögur.
Ég held, að alls hafi farið milli 40 og 50 flögur í húsið. Þegar hún þóttist hafa skorið
nóg af flögum, var liúsið orðið þrjár umferðir á hæð. Göt voru viðast hvar, stór eða
litil, þar sem flögurnar komu saman. Hún tók nú til við að fylla í þau með snjó.
Varð að gera það með varfærni, því að þetta er allt nokkuð viðkvæmt ennþá.
Þegar hér var komið, var orðið erfitt fyrir mig að rétta Ovayuak flögurnar yfir
vegginn. Þá skar liann gat á veginn niður við jörð; þar skaut ég flögunum inn, en hann
tók við þeim og hlóð í vegginn. Alls fóru fimm umferðir af flögum i liúsið.
Ég gerði mér i liugarlund að erfiðast yrði að gera þakið eða livelfinguna efst uppi.
En ef maður horfir á, þegar verið er að gera liúsið, kemur það í ljós, að það cr einna
auðveldast að ljúka því. Neðst er liringurinn svo víður, að flögurnar liggja nærri heint út
frá annarri. Ef við tökum tvær domino-plötur og setjum þær á borðið með endana
saman, finnst manni erfitt að láta þær leggjast saman. En ef endarnir mætast i 30—45
gráðu horni, þá styðja þær hvor aðra og slanda því stöðugri. I.ilit er um snjóflögurnar.
Þegar komið er að þakinu, er liringurinn orðinn helmingi minni en fyrst niðri við
jörðina. Flögurnar koma því saman þar í miklu skarpara horni og styðja betur
hver aðra.
Að síðustu verður eftir op í miðju, beint uppi yfir liöfði húsgerðarmannsins, óreglu-
legt í lögun og fellur engin flaga þar í. Eftir sínu æfða auga sker hann þá opið jjannig
til, að flaga af venjulegri stærð falli í það. Það má vera ferhyrnt eða þrihyrnt eftir
ástæðum. Þá tekur liann síðustu flöguna, sker hana til eftir opinu og nemur einnig dá-
litið af Jjykktinni, stingur henni á rönd upp um opið og sá, sem stendur fyrir Utan,
sér hvar háðar hendur hans koma upp um opið. Nú lætur hann flöguna verða lárétta
á höndum sér og leggur hana þannig yfir opið og á liún að falla í það eins og lok.
I'lagan er máske ofurlítið stærri en opið, en ]>á sker hann af henni, svo að hún falli
nákvæmlega í jjað.
Þegar Ovayuak hafði lokið hleðslunni, hafði kona hans fyllt öll göt í þremur
neðstu umferðunum. Sprungurnar í ]>akinu fyllti Ovayuak að innan. Þegar hann til-
'0«0*0*0*0»0*0*0*0«0»0*0«I
Fallegustu
hendurnar.
Það kemur stundum fyrir, að
tveir menn biðja sömu stúlk-
una að verða konuna sína. En
auðvitaö vill hún þá ekki báða,
og getur heldur ekki átt nema
einn mann.
Einu sinni í fornöld var
stúlka, sem liét Ása. Það báðu
hennar tveir menn, sem liétu
Ásmundur og Eyvindur, en hún
sagði liægt: „Ég gef ykkur ekki
ncitt svar núna. En þegar þið
komið úr liernaði i haust, þá
megið þið koma liingað til mín,
og ])á vil ég þann ykkar, sem
liefur fallegri hendur."
Þeir fóru viða um lönd og
sjó. Eyvindur liafði alltaf vett-
linga á liöndunum, svo þær
skyldu verða sem livítastar, og
vann því litil frægðarverk, en
hlífði sér oftast og lá í rúmi
sinu. En Ásmundur gekk fram
i bardagana berlientur og var
ætið þar sem mest var hættan.
Hann féltk oft sár, sem pi'ýddu
hann lítið, en það hirti hann
ekki um, liann vann jafnan sig-
ur.
Um haustið, þegar þeir komu
heim, tók Eyvindur i fyrsta
sinn af sér vettlingana og voru
lians hendur livítar og mjúkar
eins og á stúlku, því hann hafði
ekkert gert. En Ásmundar hend-
ur voru hrjúfar og dökkleitar
með mörgum örum.
Ása skoðaði hendurnar og
sagði við Eyvind: „Ekki hefur
])ú þreytt þig á róðri, eða feng-
ið sár i bardögum." En þegar
hún leit á hendur Ásmundar
sagði liún: „Þessar liendur hafa
ekki lilift sér í sumar, þær eru
hrjúfar, en mér þykja þær
langtum fallegri." Hún átti
hann síðan fyrir mann.
§§
SoSoSoSS8SSS2SSS5o
60
i