Skírnir - 01.08.1920, Page 40

198 Grrasafræðin i Ferða'bók þeirra Eggerts og Bjarna. [Skiinir
tegundir af því að nytsemi þeirra sé ekki enn þá kunn á
íslandi. Þeir nefna þó litunarmosann (mosalitur) á nafn,
en segjast ekki sjálfir hafa rannsakað liann neitt. Þeir
nefna einnig barnamosa, hvítmosategund, sem þeir
segjast hvergi hafa hitt annarstaðar en við hverinn í
Deildartungu. Vex hann þar í rökum leirkendum og heit-
um jaiðvegi, vökvaður heitum úða úr hvernum. Þurkað-
ur er hann mjúkur ákomu. Hann er notaður í vöggu
undir ungbörn og segja þeir það sé einasta gagnið, sem
að honum sé.
Um jurtafélögin er sagt að þau sé hin sömu og
í Kjósarsýslu, og jarðvegur og tegundir svipaðar, þó telja
þeir þrjár tegundir, sem þeir hafi ekki fundið í Borgar-
firði, og hefðu getað talið fleiri. Því næst koma nokkrar
jurtir, sem þeir telja sérstaklega borgfirzkar, en flestar
þeirra eru það þó ekki, að öðru leyti en því að þær eru
þar algengar eins og víða annarstaðar á landinu. Teg-
undirnar eru þessar: storka-blágresi, mjaðurt, gullbrá,
græðisúra, vatnsnafii, melasól, eyrarrós, brönugrös og sand-
læðingur.
Blágresið er algengt á heiðum, í dölunum og í
fjallahlíðum og er eitthvert hið fegursta blómgresi Sauð-
fé kýr og hestar snerta ekki blágresi nema hungur sverfi
að. Áður fyrrum lituðu Vestfirðingar blátt með því og er
það því kallað litunargras Er það skoðun þeirra að forn-
menn hafi litað blátt með jurt þessari. Á Austurlandi segja
þeir að svartur litur sé búinn til úr sorta og blágresi.
M j a ð u r t er algeng í Hvalfirði. Segja þeir að hún hafi
áður verið notuð við öl- og víngerð á Norðurlöndum. ífún
er einnig notuð til að lita svart. G u 11 b r á er algeng, á
öllum hálsum. Græðisúra er nefnd i Keykholti. Ox
hún þar ofan á rennunni úr Skriflu í Snorralaug, í heitum
jarðvegi og voru blöðin þverhandar breið. Vatnsnafla
fundu þeir í Deildartungu í heitum jarðvegi. M e 1 a s ó 1
fundu þeir á Glitstaða hálsi, og segja að hún sé einkeunis-
jurt fyrir Vesturland. Eyrarrós fundu þeir í Norður-
árdal og síðar á nokkrum öðrum stöðum en segja þó að hún