Skírnir - 01.08.1920, Page 63

‘Skírnir]
Siðgæöið og útsýnið inn á eilifðarlandið11.
221
Eg hefi tekið þetta dæmi af því að það er svo einfalt, en líkt er
um hin önnur eiðferðisatriðin. Siðfræðiu er í mínurn augum, eða ætti
a.ð minsta kosti að vera, andleg heilbrigðisfræði«.
Um þetta segir svo E. H. K.
»Dæmi, sem dr. G. F. tekur vitðist mér fráleitt og ekki koma
málinu við. Hann gerir ráð fyrir einhverju »neyzlumeðali« sem
■vfsindamenn hafi vandlega rannsakað og telji holt og styrkjandi
íyrir andlega og likamlega heilbrigði manna«, en að fiamliðnir
fflenn kenni það, að það só »óholt fyrir framtíð vora í öðrum
heimi«. Eg veit ekki til þess, að framliðnir menn hafi kent neitt
sMkt. Mér þykir afar ólíklegt, að þeir hafi varað við nokkuru,
sem akilar mönnum »andlega heilbrigðum á lifsins land«, eius og
dr. G. F. kemst að orði. Og eg veit ekkert dæmi til þess«.
'(Morgunn, bls. 133)
Eg hefi hór prentað ummæli okkar beggja, svo að lesandinn
gæti fyrirhafnarlaust gert sjer grein fyrir þeim, og býst eg við, að
kver sem er sæmilega læs á íslenskt mál sjái, að hór er beint
®núið út úr skýrum orðum mínum. Hr. E. H. K. ritar eins og
eg tali þarna um orðinn hlut, eitthvað sem hafi gerst, og ber
'bíigður á að það hafi gerst. Hann getur þess síðan til, að eg hafi
haft áfengið ( huga og leggur út af því alllangt mál til að sýna hve
fjarstætt slíkt só. En eg valdi dæmi mitt ekki með tilliti til
áfengis, og ekki er það mín sök þó E. H. K. sem öðrum bann-
mönnum komi áfengið í hug, er hann heyrir góðs neyzlumeðals
getið. Alt tal hr. E. H. K. um áfengið er því algjörlega út í hött.
Eg valdl dæmið um neyzlumeðal í sambandi við þá kenningu
m(na, að siðfræðin ætti að vera andleg heilbrigðisfræði. Allir vita,
aís einn þáttur í hverri hellbrigðisfræði er um neyzlumeðulln, og
að neyzlumeðul geta verið mlsholl fyrir andlega ekki síður en lík-
amlega heilbrigði. í siðfræðinni gerði eg ráð fyrir, að mælikvarðinn
ætti að vera sá, hver áhrif það sem meta skal, hvort heldur er
neyzlumeðal, róttlæti, sannleiksást, kærleikur eða hvað annað,
hefði á andlega heilbrigði manna og þroska. Það sem er óholt
^yvir andlega heilbrigði og þroska manns, tel eg ilt, en það gott,
aem 0flir hvorttveggja. Frá þessu sjónarmiði valdi eg svo dæmið um
neyzlutneðalið, hefði auðvitað alveg eins getað tekið hvað annað 1
lifnaðarháttum manna, sem hefir einhver áhrif, góð eða ill, a and-
(ega hellbrigðl og andlegan þroska manna. En þetta dœmi var
einfalt, enda alkunnugt að hægt er að gera slíkar tilraunir sem
Þessa. 0g nú gerði eg ráð fyrir, að það sem þeir hinumegin
segðu kæmi í bága við vísindalega rannsókn hórna megin, værl