Skírnir - 01.08.1920, Page 66

224 „Siögæðið og útsýnið inn á eilifðarlandið11. [Skírnir
að breytni þeirra hér hefði áhrif á líf sem þeir ættu fyrir höndum
í öðrum heimi? Eg sagði í rltfregn minni:
>Eg efast um að þær (þ. e. dygðirnar sannleiksást. réttlæti
og kærleikur) verði meiri kraftur í lífi sumra manna fyrir það eitt,
að víst væri að þær giltu líka í öðru lífi, eða hví mundi sá, er
veit að breytni hans í dag hefir illar afleiðingar á morgun og held-
ur áfram engu að síður — hví mundi hann hirða meira um afleið-
ingarnar í öðru lífi, þó hann ætti þær vísar'kt
Hr. E. H. K. rangfærir líka þessi orð mín og segir:
»Dr. G. F. heldur ekki, að það mundi hafa neln áhrif að út-
sýnið yrði stærra — því að »hví mundi sá« o. s. frv.«
Eg hefi ekki neitað, að útsýnið inn á eilífðarlandið kynni aö
hafa áhrif á suma, en tiltekið þá tegund manna sem eg efaðist um
að það hefði áhrif á. Fyrir þá sem á annað borð láta sór ant um
heilbrigði sálar sinnar, er það auðvitað ástæða í viðbót, ef þeir eiga
víst, að það komi llka að haldi í öðru lífi. E. H. K. heldur að
þeir sem eg bendi á sóu undantekningar, en eg er hræddur um
að þær undantekningar bóu nokkuð margar.
Annars er það dálítið undarleg tröllatrú, sem E. H. K. og
sumir aðrir virðast hafa á því, hve mikil áhrif vissan um annað líf
muni hafa á breytni manna til góðs. Sannfæringin um tilveru ann-
ars heims er svo sem ekki ný í heiminum. Og siðferðið hefir vissu-
lega ekki altaf verið bezt á þeim öldum sem sú samfæring var rík-
ust, t. d. á þeim öldum er menn trúðu fastast á helvíti og kval-
irnar fyrir þá sem illa breyttu. Ýmsir af mestu spellvirkjum
mannkynsins hafa trúað á annað líf. Sumir beztu mennirnir sem
eg hefi kynst hafa ekki verið sannfærðir um framhald lffsins. Og
nú getur hver sem vill skygnst um í sinni sveit og athugað, hvort
siðferði manna fer eftir því, hve sterk sannfæring þeirra er um fram-
hald lífsins.
Spurningin um það, hvort hægt só að byggja slðfræðina á þeim
grundvelli er eg hefi drepið á, er of umfangsmikið mál til að ræða
það til fullnustu í stuttri grein. Til þess þyrfti heila bók. Eg
verð þvf að láta þessar athugasemdir nægja og mælast til þess, að
minn gamli vinur Einar H. Kvaran fari rótt með orð mín, ef hann
tekur þau til nýrrar athugunar.
Guðm. Finnbogason.