Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1948, Page 5

Páskatímabilið.
Kirkjuþingið í Niecea, er haldið var árið 325 eftir
Krists fæðing, ákvað og leiddi í lög kirkjunnar, að páska
hátíðin skyldi ætíð haldin vera hinn fyrsta sunnudag eftir
fyrsta tungl, er springi út næst eftir 20. marzmán. Sam-
kvæmt ákvæði þess getur páskahátíðin átt sér stað á 35
daga tímabili, nefnilega á tímabilinu frá 22. marz til 25.
apríl, að þeim dö^um báðum meðtöldum. Þetta tímabil
er nefnt páskatímabilið. Af þessu leiðir, að ef tungl væri
fult 21. marz, og 22. marz bæri upp á sunnudag, þá vrði
sá dagur (22.) páskadagur. Fyr á ári geta páskar aldrei
orðið. Þetta átti sér stað árið 1818. En sé tungl fult 18.
apríl og 18. apríl bæri upp á sunnudag, yrði næsti sunnu-
dagur páskadagur, nefnil. 25. apríl. Það kom fyrir síðast
árið 1886.
Sóltími.
Sólarhringur er sú tímalengd, er líður á milli þess,
er sólin gengur yfir ákveðna hádegislínu, og er það hin
eðlilegasta skifting tímans. En sökum hinnar mismun-
andi hreyfingar jarðarinnar umhverfis sólina og sökum
bugsins á sólargangslínunni (Ecliptic), er aldrei nákvæm-
lega jafnlangur tími milli þess, er sól gengur yfir ákveðna
hnu. Af því leiðir, að það er lítt mögulegt að setja stunda-
klukku eftir sól. Til að ráða bót á þessum mismun, setja
menn svo að önnur sól sé til, og að hún gangi með jöfnum
hraða þvert vfir miðjarðarlínuna. Er sú ímyndaða sól
þá stundum á undan og stundum á eftir hinni einu virki-
legu sól. Er sá mismunur mestur 16 mínútur. Réttur
sóltími er miðaður við hina verkilegu sól, en hinn svo-
kallaði “meðal sóltími” aftur á móti, er miðaður við hina
ímynduðu sól. Til skýringar má geta þess að það er aðeins
á tveimur dögum á árinu — á jaíndægrum haust og vor —
að “meðal sóltími” og réttum sóltíma ber saman, því á
þeim tveim dögum aðeins er buglínan eða sólargangslín-
an vfir miðjarðarlínunni.