Muninn - 01.11.1996, Blaðsíða 37

námið og efla íslenskan iðnað og annað slíkt sem
tæki við eftir þetta nám.
Hvað finnst þér um verkalýðsfélögin á
íslandi?
Þau eru í raun og veru ósköp veik, stór en
tannlaus. Á árunum í kringum stríð og fyrstu
áratugum þar á eftir þá var íslensk
verkalýðshreyfing tiltölulega sterk og hún ætlaði sér
afgerandi hlutverk í íslenskri pólitík. Hún tók þátt í
pólitískri umræðu, sbr. þegar her kom hér í land
fóru i gang verkföll og miklar aðgerðir sem
verkalýðshreyfingin stóð fyrir. Núna, þegar ísland
gengur í EES, þá segir verkalýðshreyfingin já-já-
nei-nei og gerir ekki neitt. Þetta er í rauninni ekki
hennar mál, hún rekur ósköp sljólega og lítið
beinskeytta krónupólitik. Hún ætlar sér ekkert
stærra hlutverk, svo sem að
skipta sér af hinum
þjóðfélagslegu völdum. Einn
meginþátturinn í því þegar við
vorum að fara að vinna hér í
iðnaðinum, var að endur-
reisa baráttugetu
verkalýðshreyfingarinnar, og
berjast gegn stétta-
samvinnustefnu hennar. Það
var reyndar þónokkur
hljómgrunnur fyrir því hérna
á þessum árum, ég man við
stofnuðum hér svokölluð
Baráttusamtök launafólks
einn fyrsta veturinn minn
hérna í bænum eftir að ég fór
að vinna hérna. Þessi samtök
voru með rúma 100 meðlimi
og höfðu það á stefnuskrá
sinni að endurreisa
verkalýðsfélögin sem
baráttutæki. Eftir á að hyggja
þá er það merkilegt hvað
hljómgrunnurinn var góður og
ég sé það ekki fyrir mér í dag
að slíkt myndi gerast, enda
ekkert stjórnmálaafl sem
beitir sér fyrir þessu og setur
sér slík stefnumörk á loft.
Jafnvel þó að svo væri, held ég að það sé almenn
þreyta og vonleysi í verkalýðsbaráttunni, hún snýst
um smáræði, að hnika einum hópi eitt hak upp.
Finnst þér vinstri flokkar á íslandi sýna
afgerandi vinstri stefnu í framkvæmd?
Ég stend að miklu leyti við þá stefnuskrá sem ég
gerði þegar ég gerðist járnsmiður á sínum tima, að
sósíalísk hreyfing verður ekki neitt nema hún
tengist verkalýðsstéttinni og sjálfskipaðir
verkalýðssinnar sem starfa bara á þingi hljóta að
starfa í tómarúmi í raun og veru. Það er ekki hægt
að tala sig inn í sósíalismann. Ég held að það
standi enn að gagntækar þjóðfélagsbreytingar verða
ekki nema með stéttabaráttu og alhliða
þjóðfélagsbaráttu, þ.e.a.s. virkri fjöldabaráttu - að
almenningur taki sín hagsmunamál í eigin hendur
með allt öðrum hætti en nú er. Hinir svokölluðu
vinstriflokkar vekja enga fjöldabaráttu og eru því í
reynd ósköp áhrifalitlir. Þeir hafa ekkert nema
talandann.
Hvernig var stjórnmálahreyfingin í
Menntaskólanum þegar þú varst þar?
Það voru engin eiginleg skipuleg samtök, þetta voru
vinstri menn og hægri menn sem áttust við í
óformlegum hópum. Ég varð ritstjóri Munins
gagngert til að hindra það að ákveðnir vinstri menn
kæmust að, því ég var talinn ópólitískur. Það voru
frekar íhaldsmenn í skólanum sem dubbuðu mig
upp. Síðan brást ég þeim þegar ég fór að gefa út
blað m.a. Hælistíðindi. Þessi blaðaútgáfa var býsna
skemmtileg. Ég vann þetta á nóttunni mikið. Ég
braust t.d. út af Gömlu vistum nokkrar nætur, þar
sem ég var, með ritvél undir hendinni og fór í
ritstjórnarskrifstofu út í bæ, þetta var á dögum
„vistarbandsins". Það voru
mjög margir sem komu að
þessu blaði og í rauninni mjög
auðvelt að gefa það út því
margir töldu sig hafa eitthvað
að segja.
Af hverju var allt þetta
fj aðrafok út af
Hælistíðindum?
Steindór Steindórsson
skólameistari reyndi nú að
hafa áhrif á hugsanagang
nemenda sinna, var svolítill
forræðishyggjusinni, og þegar
hann taldi eitthvað vafasamt
vera á ferðinni Þá hélt hann
ógurlega langar ræður til að
skamma okkur og sannfæra.
Hann kallaði saman á sal
þegar þetta blað kom út og
hélt ræðu í tvo samhangandi
skólatíma. Það virkaði alls ekki
til að draga úr áhuga okkar,
nema síður væri. Ég svaraði
honum í næsta tölublaði
Munins með álíka
siðapredikun. Ég held að þetta
sýni þessa tíma í hnotskurn,
menn voru í heilagri baráttu hver í sínum
vígstöðvum. Ég held að við höfum haft töluvert
sjálfsálit á þessum árum og mjög takmarkaða
virðingu fyrir sjónarmiðum íhaldssamra
fullorðinna.
Ein að lokum, hvernig gengur þér að
sinna öllu þessu, jársmíði, söng,
sagnfræðinni og heimilinu?
Ég held að mér gangi þetta alveg sæmilega, það er
kannski síst sagnfræðin sem fær að njóta sín. Ég
kann heldur vel við húsmóðurstarfið, þar sem ég er
einstæður faðir, ef það er ekki í of stórum
skömmtum. Járnsmíðarnar hafa gert mér mögulegt
að hugsa um eitthvað annað meðan ég er í því, það
hefur t.d. gengið ágætlega að vinna við járnsmíðar á
daginn og syngja og kveða í Minjasafnskirkjunni á
kvöldin. Síðan gerir maður það sem maður hefur
áhuga á, ef maður hefur brennandi áhugamál, þá
finnur maður tíma fýrir þau.
[37] MUNINN HAUST 1996

„Ég held að við höfum haft töluvert
sjálfsálit á þessum árum og mjög
takmarkaða virðingu fyrir sjónarmiðum
íhaldssamra fullorðinna".